HDP’li Muazzez Orhan Işık: Dul, yetim, emekli ve engelli ödenekleri en az asgari ücret düzeyine yükseltilmeli

HDP Milletvekili Muazzez Orhan Işık, Türkiye'de açlık sınırının çok altında kalan dul, yetim, emekli ve engelli ödeneklerini TBMM gündemine taşıdı. Işık, “Bu ödeneklerin en az asgari ücret düzeyine yükseltilmesi için gerekli çalışmalar başlatılmalıdır” dedi.

Dul, yetim, engelli, yaşlı ve emekliler için ödenen ödenekler yaşanılan ekonomik kriz karşısında çok yetersiz kaldığını belirten Işık, “Ödeneklerin belirlenmesinde kişilerin kendi ihtiyaç durumları değil içinde yaşadıkları hanelerin esas alınması, birlikte yaşadıkları kişilerin gelir durumlarının etkili olması, yararlanma şartlarının kısıtlı olması, çalışan kişilerin gelirlerinin ölçü alınması birçok yurttaş için hak kayıplarına yol açmaktadır. Örneğin engel oranı yüzde 70 üzerinde olan engellilerin bakımı için verilen ödenekte memur maaş kat sayısı esas alınması nedeniyle 2023 yılında bu ödenek 4,337 TL olmuş olup asgari ücrete oranı yıllar içinde azalarak yüzde 51’e kadar düşmüştür. 2019-2020 yıllarında bu oran yüzde 64-65 bandında iken 2021 yılında bu oran yüzde 61'e, 2022'de yüzde 58'e ve bu yılın ilk döneminde yüzde 51'e düşmüştür” diye konuştu.

“ENGELLİLERİN İŞ BULMA İMKANLARININ KISITLI OLDUĞU BİLİNMELİ”

65 yaş üzeri yaşlılar için ödenen ödeneğin 2023 yılı için 2,604 lira olduğunu söyleyen Işık, “Çeşitli nedenlerle bu miktara muhtaç olan birçok yaşlının bu ödeneği bile alamadığı bilinmektedir. Yine emeklilerin veya sigortalıların vefat etmesi durumunda aile efratlarına verilen ödeneklerin çok sembolik bir düzeye düştüğü bilinmelidir. Son düzenlemeden sonra 2023 yılının ilk döneminde geçen yılın asgari ücreti olan 5.,500 TL’ye yükseltilen emeklinin ölümü durumunda eşi 4,125 TL alabiliyor. Emeklinin çocuklarına ve anne babasına verilen ödenek ise 700 TL gibi sembolik bir miktara kadar düşmektedir.  Özellikle belirli bir yaşın üzerinde olan yaşlıların ve ağır bir ayrımcılıkla karşı karşıya kaldıkları için engellilerin iş bulma imkanlarının kısıtlı olduğu bilinmeli ve bu ödeneklerin en az asgari ücret düzeyine yükseltilmesi için gerekli çalışmalar başlatılmalıdır” ifadelerini kullandı.

HDP’li Işık, Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati ile Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Derya Yanık’a cevaplaması üzere şu soruları yöneltti:

1. Türkiye’de açlık sınırının (Aralık 2022 için 8,130 TL) altında geliri olan hanelerde yaşayan nüfus oranı nedir? Bu nüfus içerisinde yaşlı, engelli, dul, yetim ve emekli oranı nedir? Bu kişilerin mutlak açlığa ve derin yoksulluğa karşı korunması amacıyla alınan tedbirler nelerdir? Son zamlara ilave olarak yıl içinde açlık sınırın altında yaşayan bu nüfusa yönelik bir iyileştirme yapılacak mıdır?
2. Türkiye’de toplam engelli kişi sayısı kaçtır? Bu kişilerden asgari ücret veya üzeri iş sahibi olan kişi sayısı kaçtır? İş ve gelir sahibi olmayan kişi sayısı kaçtır? İş ve gelir sahibi olmadığı halde herhangi bir ödenek almayan sayısı kaçtır? Engelli olduğu gerekçesiyle kendisine ödenek verilen kişi sayısı kaçtır?
3. Türkiye’de 2023 yılında dul maaşı alan kişi sayısı kaçtır? Dul maaşı alanların yüzde kaçı en düşük emekli maaşının (5,500 TL’nin) altında, yüzde kaçı açlık sınırının (Aralık 2022 için 8,130 TL’nin) altında, yüzde kaçı asgari ücretin (8,500 TL’nin) altındadır? Bu kapsamda asgari ücretin üzerinde maaş alan kişi sayısı kaçtır?
4. Türkiye’de 2023 yılında yetim maaşı alan kişi sayısı kaçtır? Yetim maaşı alanların yüzde kaçı en düşük emekli maaşının (5,500 TL’nin) altında, yüzde kaçı açlık sınırının (Aralık 2022 için 8,130 TL’nin) altında, yüzde kaçı asgari ücretin (8,500 TL’nin) altındadır? Bu kapsamda asgari ücretin üzerinde maaş alan kişi sayısı kaçtır?
5. Türkiye’de 2023 yılında yaşlılık maaşı alan kişi sayısı kaçtır? Yaşlı olmasına ve emekli maaşı almamasına rağmen yaşlılık maaşı almayan kişi sayısı kaçtır? Maaş alanların ve alamayanların cinsiyet dağılımı nedir? Yaşlılık maaşı alanlardan kiracı olanların oranı nedir?

(EKONOMİ SERVİSİ)

Van Gölü kıyısındaki çimento fabrikasının saçtığı kirlilik Meclis gündeminde

HDP Milletvekili Muazzez Orhan Işık: Depremde yaşanan zarar telafi edilsin