Anayasa'da "iki defa Cumhurbaşkanı olabilir" deniyor, AKP ilkini saymıyor: Yorum değil cambazlık!
Hukukçu Turgut Kazan, "Cumhurbaşkanı Erdoğan aday olabilir" açıklamalarıyla Anayasa’nın çiğnendiğini vurgulayarak "Cambazlıklarla Anayasa yorumu yapmaya kalkıyorlar” dedi.
Fotoğraf: MA
Kübra KIRIMLI
Ankara
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın 14 Mayıs’ta seçimi işaret etmesinin ardından üçüncü kez adaylık tartışması alevlendi. Adalet Bakanı, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi'nden önce olduğu için 2014 seçimlerinin sayılamayacağını savundu. Hukukçu Turgut Kazan bütün Anayasa’nın çiğnendiğini anlatarak “Cambazlıklarla Anayasa yorumu yapmaya kalkıyorlar” dedi. Kazan referandumda cumhurbaşkanlığını yetkileri ile ilgili bir değişiklik yapıldığını vurgulayarak "Bu değişiklikte değişmeyen maddeler aynen durur. O yüzden yeni bir anayasa yapılmıştır gibi iki kez seçilebilir yorumu kabul edilemez. Erdoğan üçüncü kez bir daha aday olamaz” diye belirtti.
Anayasa’ya göre seçimlerin yenilenmesi için ya Meclisin üye tam sayısının beşte üç çoğunluğu, yani 360 oyla karar alması ya da cumhurbaşkanının karar alması gerekiyor. İki durumda da cumhurbaşkanı ve milletvekili seçimleri birlikte yapılıyor.
CUMHURBAŞKANI SEÇİMLERİ YENİLEME KARARI ALIRSA YENİDEN ADAY OLMAYA HAKKI YOK
Meclisin seçimleri yenileme kararı alması için 334 sandalyesi bulunan Cumhur İttifakının 26 milletvekilinin desteğine ihtiyacı bulunuyor. 134 sandalyeli CHP ile 37 sandalyeli İYİ Parti, 6 Nisan’dan sonraki bir tarihe onay vermeyeceklerini açıkladı. 56 sandalyeli HDP grubu da Cumhur İttifakı ile hareket etmeye sıcak bakmıyor. Dolayısıyla muhalefetin desteğini alamayan Erdoğan’ın, 14 Mayıs’ta seçimler için cumhurbaşkanı yetkisini kullanması gerekecek.
Ancak bir kimsenin en fazla iki defa cumhurbaşkanı seçilebileceği kuralı nedeniyle Anayasa’da “Cumhurbaşkanının ikinci döneminde Meclis tarafından seçimlerin yenilenmesine karar verilmesi halinde, cumhurbaşkanı bir defa daha aday olabilir” deniliyor. Yani ikinci döneminde bulunan bir cumhurbaşkanının seçimleri yenileme kararı alması durumunda yeniden aday olma hakkı bulunmuyor.
AKP 2014 SEÇİMLERİNİN SAYILMAMASINI İSTİYOR
Ancak Cumhur İttifakı Erdoğan’ın yeniden aday olmasında ısrarcı. Gazetecilerin adaylık tartışmasına ilişkin sorusunu yanıtlayan Adalet Bakanı Bekir Bozdağ, cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi öncesinde 2014 seçimlerinin sayılmayacağını savundu. Bozdağ, Erdoğan’ın adaylığı tartışması sorulduğunda, “Cumhurbaşkanımızın adaylığı anayasal hakkıdır. Hiçbir hukuki engel söz konusu değildir. Çünkü sayın cumhurbaşkanımız, cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminin ilk cumhurbaşkanı olarak 2018’de seçilmiştir ve şu anda yapılacak seçim ikinci seçimdir” ifadesini kullandı.
YORUM DEĞİL CAMBAZLIK
Anayasa üzerinden süren adaylık tartışmalarını Evrensel'e değerlendiren Hukukçu Turgut Kazan, "Sorduğunuz soruyu tahmini mi yoksa hukuksal duruma ilişkin mi cevaplayayım bilemedim. Türkiye’de hukukun zerresi kalmadı ki hukukçu buna hukuki değerlere bağlı kalarak cevap verebilsin!” dedi. Ancak hukuki olarak Erdoğan’ın adaylığının iki değil üçüncü dönem olduğunu belirten Kazan, “Yeni seçim yasası konusunda ise bir yıl kuralı seçim günü esas alınarak yorumlanacak. O yüzden seçim günü bir yılı doldurmuşsa -ki doldurmuş oluyor- 14 Mayıs seçim tarihi, seçim yasasının kabul tarihi de 6 Nisan oluyor. Fakat Anayasa’da yazılana göre nasıl olması gerektiği üzerine konuşacaksak; bunu hukukçuların ve anayasacıların tartışması dahi ayıp! Çünkü 101. maddenin 2. fıkrası orada duruyor: ‘Bir kimse en fazla iki defa cumhurbaşkanı seçilebilir’ deniyor. Cambazlıklarla anayasa yorumu yapmaya kalkıyorlar. 101. maddenin 2. fıkrası aynen kaldı, değişmedi. Yani Türkiye Cumhuriyeti, 2017 referandumu ile yeni bir anayasa yapmadık. Anayasa’nın başkanla ilgili yahut cumhurbaşkanlığını yetkileri ile ilgili bir değişiklik yapıldı. Daha önce de değişiklik yapılmıştı. Bu değişiklikte değişmeyen maddeler aynen durur. O yüzden yeni bir anayasa yapılmıştır gibi iki kez seçilebilir yorumu kabul edilemez” diye vurguladı.
"ERDOĞAN ÜÇÜNCÜ DEFA ADAY OLAMAZ"
Öte yandan "101. madde bilgisayarda yazılırken yeniden yazıldı” savunmasına tepki gösteren Kazan, “Yahu böyle cambazlık olur mu? Bilgisayara maddeyi geçirirken elbette yeniden daktilo edeceksin ama bu o fıkrayı yeniden yazmak anlamına gelmiyor ki! İnanılmaz bir yaklaşımla önce Mehmet Uçum buna sarıldı, ardından Meclis başkanı ile Adalet Bakanı. İkinci fıkra değişmemiştir, Erdoğan da iki kez seçilmiştir. Böyle bir anayasa yorumu olamaz. Erdoğan üçüncü kez bir daha aday olamaz” dedi.
