Enkazdan kurtarılanlarda hipotermi ve crush sendromu riski
Türk Böbrek Vakfı enkazdan çıkan 800 hastada Crush (ezilme) sendromu olduğunu, akut tedavi için yaklaşık 10 bin seanslık diyaliz kitine ihtiyaç duyulduğunu belirtti.
Fotoğraf: Ayhan İşçen/AA
Sağlık Bilimleri Üniversitesi (SBÜ) Gülhane Eğitim ve Araştırma Hastanesi Acil Tıp Uzmanı Doç. Dr. Yücel Yüzbaşıoğlu, Maraş merkezli depremlerde enkazdan kurtarılan kişilere acil müdahalede dikkat edilmesi gerekenlere ilişkin bilgileri paylaştı. Oksijen’de yer alan haberde depremzedeler ve enkaz altından çıkarılanlar için soğuk havayla birlikte oluşabilecek en büyük risklerden birinin vücut ısısının düşmesiyle görülen “hipotermi” olduğuna dikkat çeken Yüzbaşıoğlu, vücudun ısı ortalamasının normalde 36-37 santigrat derece olduğunu, uyku esnasında ise bunun 35,8 santigrat dereceye kadar düşebildiğini anlattı.
HİPOTERMİ RİSKİ
Vücut ısısının 35 santigrat derecenin altına düşmesinin “hipotermi” olarak tanımlandığını dile getiren Yüzbaşıoğlu, “Hipotermide vücut, ani ve kısa sürede aşırı değişen ısıya uyum sağlayamaz, kalıcı hasar ve hatta ölüm görülür” ifadesini kullandı.
Doç. Dr. Yüzbaşıoğlu, hipoterminin hafif, orta ve şiddetli olmak üzere üç dereceye ayrıldığını, hafif hipotermide vücut sıcaklığının 32 ila 35 santigrat derece arasında olduğunu, titremeler yaşandığını söyledi.
Orta derecede hipotermide 28-32 derece arasında vücut sıcaklığının görüldüğünü, kişilerde bilinç kaybı, kalp ritim bozukluğu, göz bebeklerinde büyüme gibi semptomların ortaya çıktığını ama titremelerin gözlemlenmediğini dile getiren Yüzbaşıoğlu, bu durumdaki kişileri sıcak tutmaya dönük önlemlerin yanında ısıtılmış serumların damar yolundan verilebildiğini kaydetti.
‘İLERİ YAŞAM DESTEKLERİYLE HAYATA DÖNDÜRÜLEBİLİR’
Yüzbaşıoğlu, "Şiddetli hipotermide ise vücut sıcaklığı 28 santigrat derecenin altındadır. Kişinin bilincinin tamamen kaybolduğu, kalp hızında azalma, ölümcül ritim bozuklukları ve reflekslerin azaldığı bir süreçtir. Bu sürecin devam etmesi durumunda vücut ısısının 24 santigrat derecenin altına indiği dönem ise ölümün gerçekleştiği dönemdir. Hasta ileri yaşam destekleriyle hayata döndürülebilir" diye konuştu.
Deprem bölgelerinde özellikle enkaz altından çıkarılan kişilerde bu belirtilere dikkat edilmesi gerektiğinin altını çizen Yüzbaşıoğlu, şu uyarılarda bulundu:
"Enkazda hipotermiye maruz kalan kişiler, yatar pozisyonda, sarsmadan çıkarılmalı. Sert müdahaleler, kalp çok uyarılabilir olduğu için ölümcül kalp ritimlerini tetikleyebilir. Ayrıca kişilerin üstündeki ıslak kıyafetlerin hızlıca çıkarılması, mümkünse hastalara ısıtılmış kıyafetlerin giydirilmesi, sıcak battaniyelerle ve ısı kaybını önleyen malzemelerle sarılıp sıcak ortamlara nakledilmeleri gerekiyor. Bilinci açık, yutkunma problemi olmayanlara sıcak içeceklerle destek sağlanıp sağlık kuruluşlarına nakledilmeleri de önemli."
800 KİŞİDE CRUSH SENDROMU: DİYALİZ KİTLERİ YETERSİZ
Depremde göçük altından kurtarıldıktan sonra yaklaşık 800 Crush (ezilme) sendromu yaşayan hastanın olduğunu belirten Türk Böbrek Vakfı Başkanı Timur Erk, “10 bin seanslık diyaliz kitine ihtiyaç var” dedi. Geçici damar giriş yolu ile 2 bin seanslık diyaliz malzemesi bağışını vakıf olarak üstlendiklerini söyleyen Erk, ilk 500 seanslık malzemeyi İstanbul İl Sağlık Müdürlüğü'ne teslim ettiklerini belirtti.
Sağlık Bakanlığı, İstanbul İl Sağlık Müdürlüğü ve AFAD ile koordinasyon halinde olan Türk Böbrek Vakfı Başkanı Timur Erk, göçük altından kurtarıldıktan sonra Crush (ezilme) sendromu yaşayan hasta sayısının bugün itibariyle 800 civarında olduğunu belirtti. Vakıf Başkanı Erk, “Crush sendromu yaşayan 800 civarındaki hastanın akut tedavisi için yaklaşık 10 bin seanslık diyaliz kitine ihtiyaç duyuluyor. Geçici katater (damar giriş yolu) ile 2 bin seanslık diyaliz malzemesi bağışını vakıf olarak üstlendik. İlk 500 seanslık malzemeyi İstanbul İl Sağlık Müdürlüğüne bugün teslim ettik. Crush sendromu yaşayan bir hastanın tedavisi için yaklaşık 10 -11 seans diyalize ihtiyaç duyuluyor" dedi.
Erk, “Göçük altında kalmaya bağlı oluşan crush sendromlu hastaların yanı sıra kronik böbrek yetmezliği hastalarının aksayan diyaliz tedavilerini gerçekleştirebilmeleri için vakfımız gereken tüm çalışmaları yürütüyor. Deprem bölgesinden gelen yoğun diyaliz merkezi arayışı talepli telefonlara tek tek yardımcı olmaya çalışıyoruz. Yakın illerdeki diyaliz merkezlerine yönlendirme, diyaliz merkezleri transferlerine araç sağlama konusunda bölge imkanlarının el verdiği ölçüde lojistik desteklerimizle hastalarımızın yanında oluyoruz" diye konuştu.
Deprem bölgesinden gelecek diyaliz hastaları için gerekli operasyon İstanbul İl Sağlık Müdürlüğü koordinasyonunda yürütülüyor. Şu ana kadar Türk Böbrek Vakfı, Tekirdağ Diyaliz Merkezlerine deprem bölgesinden 3 hasta, Ahmet Ermiş Diyaliz Merkezine ise 1 hasta gönderildi.(DHA)
