12 Şubat 2023 22:35

SES deprem inceleme heyeti: Sağlık hizmeti yetersiz, hijyen koşulları yok!

SES deprem inceleme heyeti yayımladığı raporda tuvalet ve salgın hastalık sorunları ile sağlık emekçilerinin yaşadığı zorluklara dikkat çekti.

Fotoğraf: DHA

GÜNCEL

Paylaş

Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası (SES), deprem bölgesindeki inceleme heyeti ile karşılaştıkları tabloyu kamuoyu ile paylaştı. SES inceleme heyetinin yayımladığı rapora göre; deprem bölgesinde hala pek çok ihtiyaç karşılanabilir durumda değil. Özellikle hijyen ürünlerinde büyük eksiklikler var. Öte yandan salgın hastalıklar baş göstermiş durumda.

8 Şubat 2023 günü itibari ile genel merkez adına oluşturulan ve aralarında; SES Eş Genel Başkanı Gönül Adıbelli, MYK üyesi Tayyar Özcan, eski MYK üyesi Fikret Çalağan ve Sağlık Politikaları Eğitimcisi/Halk Sağlığı Uzmanı Prof. Dr. Mehmet Zencir’den oluşan heyet deprem bölgesinde incelemelerde bulundu. Gözlemlerini paylaşan heyet Gaziantep Nurdağı’ndaki koşullara dair şunları söyledi:

NURDAĞINA EKİPLER ÜÇÜNCÜ GÜN GİTMİŞ

“Depremin üçüncü günü Nurdağı ilçesine geldik. Görüştüğümüz arkadaşlardan edindiğimiz bilgi arama kurtarma ekiplerinin üçüncü gün geldiklerini, ilk iki gün insanlar kendi imkanlarıyla enkaz altındaki yakınlarını çıkarmışlar. İlk iki gün hiç kimsenin gelmediğini, şu ana kadar da hiçbir yetkilinin ve belediye başkanının uğramadığını, halkın tamamen kaderine terk edildiğini ifade ettiler.

Gıda yardımının ancak ikinci gün geldiğini, su ve barınma ihtiyaçlarının olduğunu, çadırın gelmediğini söylediler. Biz gittiğimizde herkes enkaz başında yakınlarını bekliyordu ve yine de yeterince arama kurtarma ekipleri yoktu.”

“İHTİYAÇLAR YOK HENGAME VAR”

Heyetin Maraş Pazarcık notları ise şöyle:

“Dün gece saatlerinde Maraş Pazarcık a vardık. Yardımlar yeni yeni geliyor. Daha çok muhalefet partilerinin kuruduğu koordinasyon var. Bugün kenti dolaştık. Hastaneye gittik. İlçe sağlık müdürü ile ayaküstü bir görüşme yaptık. Toplanma ve yardım dağıtım yerlerini gezdik; Kentte ciddi bir yıkıntı var. Çok sayıda bina yıkılmış. Yıkılmayanların büyük çoğunluğu ağır hasarlı. Hastanede çok sayıda ceset var. Büyük ihtimalle halen resmi kayıtlara yansımamış olanlar. Çünkü yeni isim tespitleri yapılıyordu. AFAD ekipleri yeni gelmeye başlamış, insanların ilk anda çıkarabildikleri dışındakiler halen enkaz altında, enkaz başlarında bekleyen insanlar var. Hastane hasar gördüğü için hastanede sağlık hizmeti verilmiyor. UMKE’nin hastane bahçesinde kurduğu çadırlara, hasar olmasına rağmen hastanenin Acil servisinde ilk müdahale yapıldıktan sonra sevk gerçekleşiyor. Farklı illerden çok sayıda sağlıkçı var. Ancak bir orginazasyon sorunu yaşanıyor. Şu an öncelikli ihtiyaç çadır, gıda ve battaniye… Çadır kent yeni kuruluyor. Sayı bilinmiyor, yeni eklenenler var. Şebeke ve tanker suyu yok. Bol miktarda şişe su dağıtılıyor. Tuvalet yok. Çöp yeri yok. Banyo ve duş yok. Elektrik yok. Mutfak yok. Çok kalabalık ve hengame var. Sağlık çalışanları sıkıntılı. İlk gün Bolu’dan 44 kişi gelmiş. Ardından Kocaeli, Kırıkkale’den hekimler gelmiş. Hastane deprem hasarı nedeniyle çalışmadığı için cerrahlar Maraş Şehir Hastanesine geçmiş. Hekim dışındaki tüm çalışanlar hastanenin çalışanı ve depremzedeler. Hekimlerin bir kısmı idari izinli iken diğer sağlık çalışanlarının tümü çalışmaya devam ediyor. Çocukları, eşleri hastane bahçesinde, araç içerisinde. Acıbadem sahra hastanesi kuracakmış. Henüz tamamlanmamış bir sahra hastanesi yapım çalışması var. Mevcut ASM’ler hasarlı çalışmıyor. Birinci basamak hizmetler yok.”

ELBİSTAN HALKININ ÇOĞU GÖÇMÜŞ

SES’in Elbistan’a dair notları da oldukça çarpıcı: “Elbistan depremden çok etkilemiş durumda. Malatya yolu, çarşı en fazla etkilenen yerler. İlk depremde hasar çok az iken ikinci depremde çok fazla yıkım olmuş. Son 2-3 yılda yapılan binaların yıkılmasının altı çizildi. Enkaz çalışmaları çok geç başlamış, Öfke fazla. Köylere halen ulaşılamamış. Dün bile enkazdan canlı insan kurtarmaları gerçekleşti. Köylerde hayvanların depremden çok olumsuz etkilendiği ve telef olduğu paylaşıldı. Nüfus hızla göç ediyor. Başhekim yardımcısına göre 150 bin nüfus, 50 bine düşmüş. Chp milletvekili Ali Öztunç’un aktardığına göre nüfus köylerle birlikte 20 binin altına düşmüş. İlçe merkezinde 5-10 bin kişi kalmış. Yardım çok çok fazla. Tırlar boşaltılamıyor, depolar dolmuş durumda. Yardımların kısa süre için durdurulması bilgisi kurumlara, partilere, belediyelere bildiriliyor. Bununla birlikte depolardan sorumlu arkadaşlar kuru gıda, kahvaltılık az gelmiş, ihtiyaç devam ediyor. Yine temizlik malzemeleri neredeyse hiç yok. Bu spesifik ihtiyaçların gönderilmesi önemli, duyurulmalı. Beş çadır kent var. İkisi kurulum aşamasında. Toplamda 1000 çadır olacak. Isınma, tuvalet ve kullanma suyu sorunu var. Sağlık hizmeti buralarda yok. Bu durumun enfeksiyon hastalıklarını tetikleme olasılığı var. Barınma alanlarına seyyar tuvalet acil gereksinim. Hava çok soğuk. Isınma için elektrik şart. Sağlık heyeti olarak çöplerin bertaraf edilmesi sağlandı, tuvaletler temizlendi. Bu işlemlerin sürekliliği hakkında eğitim yapıldı.”

ŞEHRİN İÇME SUYU ÇAMUR AKIYOR

SES heyetinin Malatya’da karşılaştığı tablo ise şöyle: “Malatya’da sağlıkçıların da depremzede olmları nedeniyle dış destek görmesi önerisine Müdürlük ‘gerek yok’ dedi. Bağımsız çalışmalara destek veren gönüllüler var. AFAD çadırlarında TEB destekli ilaç dağıtımı var. İnsanlar kırsala çekilmiş durumda. 500-1000 arası bina yıkılmış durumda. Onkoloji hastanesinde sağlık çalışanları için barınma, yiyecek desteği yolda kalmış. Prefabrik hastanede kalınıyor. Doğanşehir hastanesi yıkılmış durumda. OHAL ilanı öncesi ailesini başka yere taşımak için giden sağlıkçılar olmuş. OHAL ilanı sonrası izinler iptal edildiği için sıkıntıları olanlar da şehirde kalmak zorunda kalmış. Şehir içme suyu çamur akıyor. Kanalizasyonlar tıkalı. Köylere henüz ulaşılamamış.”

“AFAD KENDİ ÇADIRI OLANLARA SOBA VERMEDİ”

“Adıyaman'da yıkım her mahallede olmasına rağmen en çok zarar gören yerler merkez mahalleler. Binalar dışarıdan sağlam görünmesine rağmen, binaların yaklaşık yüzde 90’ı hasar görmüş durumda. Binaların yıkım oranı yaklaşık yüzde 30 düzeylerinde. Enkaz çalışmaları ilk gün halk ve gönüllüler (STK, belediye, meslek örgütleri) tarafından yapılmış olup AFAD’ın arama kurtarma çalışmaları ise kimi yerlerde ikinci kimi yerlerde üçüncü günden sonra başlamış. Bu nedenle halkın tepkisi çok büyük. Kent merkezinde kalan nüfus içerisinde imkânı olan kişiler kendi çadırlarını kurmuşlar. Kendi imkânlarıyla çadır kuranların ısınma sorunları devam ediyor. AFAD bugün itibariyle çadır ve soba dağıtımına başlamış. Ama kendi çadırı olanlara soba sağlamıyor. AFAD, Depremden üç dört gün sonra Eğriçay parkı olarak bilinen mevkie 1500 kişilik çadır kurmuş. Organize sanayide 1000 kişi kalıyor. Karapınar Cemevi’nde yaklaşık 200 gönüllü kişi kalıyor. Tüm ilde depremin yaşandığı günden beri kent merkezinde elektrik ve su yok. Bugün itibariyle sadece bir mahalleye su bağlandığı bilgisi alındı. Kent merkezinin çok az bir kısmında elektrik var. Çok fazla yardım ekibi malzeme getirmiş ama dağıtımlar sistematik ve organize bir şekilde yapılamıyor. Islak bir şekilde yol kenarlarında yardım malzemeleri yığınları oluşmuş durumda. Her sokak kenarında çöp yığınları var. Hastane içinde dahi tıbbi atıklar toplanamıyor. Depremin ilk anında kanalizasyon sistemi tıkanmış. Tuvalet neredeyse hiçbir yerde yok.

400 Yataklı Eğitim Araştırma Hastanesi bilinen tek sağlık hizmeti veren hastane durumunda. Bu hastanede şu an acil ve belirli bölümlerde servis hizmeti verilirken poliklinik hizmetleri ise verilmiyor. Kadın doğum hastanesi ağır hasarlı ve tahliye edilmiş durumda. Bugün hastanenin otopark alanına sahra hastanesi kuruldu, hasta alınmaya başlanmış. Ayrıca kentte başka bir sahra hastanesi kurulmuş ama sahra hastanesi olarak sadece iki çadır bulunuyor. Acil ameliyatlar yapılmakta, post-op takip gerektiren ameliyatlar ise sevk ediliyor. Hasta sevkleri daha çok Urfa, Antep, Diyarbakır ve Van’a yapılıyor. Aşı takip sistemine ulaşılamadığı için aşılama yapılamıyor. Birinci basamak sağlık hizmetleri verilmiyor. Karapınar Cemevi merkezli gönüllü sağlık çalışanları ve öğrenciler tarafından köylere mobil sağlık hizmetleri sunuluyor.

Gönüllü sağlık çalışanlarının yemek, tuvalet ve barınma sorunları var. Çalışma saatlerinin değişimi ile ilgili bir düzenleme yok. Görevlendirme süresi bitenler kendi imkânları ile geri dönüyorlar. “

“BULAŞICI HASTALIK RİSKİ ARTIYOR”

“Heyetimiz Hatay’a giderken yol üstünde geçtiği Pazarcık dair aşağıdaki notları paylaşmıştır. Pazarcık stadyumunda AFAD tarafından 1000 kişilik çadır kent kurulmuş. Görüştüğümüz sağlıkçılardan edindiğiniz bilgi enkaz altından çıkarılan, hastaneye yatan ve daha sonra taburcu edilen bir kadın hasta enfeksiyonundan dolayı vefat etmiş. Oradaki görevliler çocuklarda ateş ve ishallerin başladığı bilgisi verdi. 1000 kişilik çadır kent sağlık sistemi kaosa dönüşmüş bir halde. Herkese maske takmaları yönünde anonslar yapılıyor, salgın var gerekçesiyle. Kurulan çadır kentte halen tuvalet yok.

Heyetimizin deprem bölgesindeki çalışmaları devam etmektedir. Aktarılan izlemler üzerinden gerek arama kurtarma çalışmalarında, gerek barınma, beslenme ve hijyen ile sağlık hizmetleri bağlamında ciddi bir kaosun devam ettiği görülmektedir.

Bulaşıcı hastalık riski çok fazla bulunduğundan yetkililerin sağlık alanındaki emek meslek örgütleri ile bir an önce koordineli bir çalışma içine girmesi gerekmektedir.”(HABER MERKEZİ)