Arınç erteleme istedi, tepkiler gecikmedi: Anayasa’ya göre seçimler ertelenemez!

Deprem sonrası yaşanan ağır tablo ve Erdoğan’ın 10 ilde OHAL ilan etmesi ile seçimler için “Ertelenecek mi?” sorusu tartışılmaya başlandı. Erteleme açıklamalarına muhafetten tepkiler geldi.

GÜNCELLENDİ

Fotoğraf: DHA

ANASAYFA

POLİTİKA

Paylaş

Maraş merkezli iki büyük deprem sonrası yaşanan ağır tablo “Seçimler ne olacak?” sorusunu gündeme getirdi. AKP'li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 10 ilde olağanüstü hal (OHAL) ilan etmesi ile normalde 18 Haziran’da yapılması gereken fakat 14 Mayıs’a çekilmesi planlanan seçimler için “Ertelenecek mi?” sorusu tartışılmaya başlandı. Anayasa “Sadece savaş olursa seçim ertelenebilir” dese de kulis bilgisi yazan kimi yazarlar seçimlerin sonbahara erteleneceğini öne sürüyordu. Siyasilerden ilk açıklama ise Bülent Arınç'tan geldi.

BÜLENT ARINÇ, SEÇİMLERİN ERTELENMESİNİ İSTEDİ

AKP kurucularından, eski TBMM Başkanı Bülent Arınç, maraş merkezli depremlerin ardından vatandaşların yaralarının sarılmasına odaklanılması için seçimlerin ivedilikle ertelenmesi gerektiğini savundu.

Anayasanın 78. maddesine göre seçimlerin sadece savaş sebebiyle ertelenmesinin mümkün olduğu, seçimlerin daha fazla ertelenemeyeceği yorumlarını eleştiren Arınç, "Evet, bu hüküm var ama anayasalar kutsal metinler değillerdir, hukuki metinlerdir. Yasama organı her zaman anayasa maddesini ilga edebilir, değiştirebilir ve yenisini koyabilir" dedi.

Ülkenin bir an önce seçim stresinden kurtulması gerektiğini öne süren Arınç, “Ne mayısta ne de haziranda seçim olmaz, olamaz” ifadelerini kullandı ve ertelemeye dair bazı öneriler sundu.

February 13, 2023

KILIÇDAROĞLU: KABİLE DEVLETLERİNDE BİLE BU OLMAZ

Gazeteci Murat Yetkin'in sorularını yanıtlayan CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, "Anayasa çok açık. Ancak savaş halinde seçim ertelenebiliyor. Savaş olmadığına göre seçim ertelenemez" diyen Kılıçdaroğlu, "Hiç kimse Anayasanın, yasaların dışında gerekçeler uydurarak kendisine özgü bir hukuk normu oluşturamaz. Anayasa var. 'Türkiye hukuk devletidir' diyorsak yapılamaz" diye konuştu.

Kılıçdaroğlu: Anayasa çok açık, seçim ertelenemez

EMEP: BU İKTİDARA BİR GÜN FAZLADAN KATLANILMAZ, SEÇİM ERTELENEMEZ

Seçimlerin ertelenmesi gerektiğine dair açıklamalara tepkiler sürüyor. Emek Partisi (EMEP) seçimleri erteleme eğilimlerine tepki göstererek, "Kaçamazsınız, seçim yapılmalıdır" açıklaması yaptı. Anayasa, milletvekili seçim kanunu, cumhurbaşkanı seçim kanunundan maddelerin hatırlatıldığı EMEP açıklamasında, "OHAL altında KHK’lerle yönetmeye alışmış, Anayasayı ihlal etmekte bir sorun görmeyen tek adam yönetimi deprem gerekçesiyle seçimden kurtulmaya çalışıyor" denildi.

EMEP Genel Başkan Yardımcısı Selma Gürkan imzalı açıklamada "Bu seçim zamanında yapılmalıdır. Halkın yaralarını sarabilmesinin koşullarından biri de bu iktidara bir gün bile fazladan katlanmak zorunda kalmamasıdır. Halk güvenini kaybetmiştir ve deprem bölgesinde kaos ‘mekaniği’nin devreye sokulma çabalarına karşı da, bahanelerle OHAL ilan edilmesine de artık talimlidir. Kaçamazsınız. Seçim yapılmalıdır. ifadeleri yer aldı.

EMEP: Bu iktidara bir gün fazladan katlanılmaz, seçim ertelenemez

BAŞARIR: SEÇİM FIRSATÇILIĞI YAPAN BU ZİHNİYETTEN KURTULMAMIZ LAZIM!

Bülent Arınç'ın seçimlerin ertelenmesinin zaruri olduğuna dair açıklamasını eleştiren CHP Mersin Milletvekili Ali Mahir Başarır, paylaşımında "Daha enkaz kaldırma çalışması dahi bitmeden seçim fırsatçılığı yapan bu zihniyetten ivedilikle kurtulmamız lazım!" dedi.

DEMİRTAŞ: TBMM'Yİ YOK SAYIP SEÇİMLERİ ERTELEME KARARI ALMAK, AÇIKÇA SİYASİ DARBE OLUR

Eski HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş, iktidarın seçimlerin ertelenmesi için çalışmaya başladığını belirterek "Deprem felakettir, diktatörlüğe geçiş için "Allah'ın lütfu" değildir" diyerek tepki gösterdi. Demirtaş, iktidarın depremin enkazı sürerken, hukukçulara seçimlerin ertelenmesi için çalışma yapılması talimatı verdiğini belirterek "Seçimler, Anayasa'nın 78. maddesine göre sadece TBMM'de ve resmen ilan edilmiş savaş hali kararıyla ertelenebilir. Bunun istisnası yoktur. TBMM'yi yok sayıp seçimleri erteleme kararı almak, açıkça siyasi darbe olur" dedi.

Demirtaş: TBMM'yi yok sayıp seçimleri erteleme kararı almak, açıkça siyasi darbe olur

DEVA PARTİSİ: CUMHURBAŞKANI VE YSK SEÇİMLERİ ERTELEYEMEZ

DEVA Partisi Sözcüsü İdris Şahin ise "Anayasamıza göre mevcut durumda seçimlerin ertelenmesi mümkün değildir" dedi. Seçimleri Cumhurbaşkanı’nın da YSK’nın da erteleyemeyeceğini belirten Şahin, "Anayasamız Sayın Cumhurbaşkanı’nın da YSK’nın da üstündedir” ifadelerini kullandı.

“Seçim, Anayasa ne zaman diyorsa, seçim yasası ne zaman diyorsa o zaman yapılır” diyen Şahin, “Hukuk var ortada. Hukuksuzluk daha yeni on binlerce canımızı aldı. Hukuk ne diyor? Anayasamızın 78. maddesine göre Gazi Meclisimiz sadece ve sadece savaş durumunda seçimi 1 yıl erteleyebilir. Başka hiçbir sebeple seçimler geriye bırakılamaz. Yani Anayasamıza göre mevcut durumda seçimlerin ertelenmesi mümkün değildir" ifadelerini kullandı.

Mevcut kanunlara göre seçim tarihinin 18 Haziran olduğunu söyleyen Şahin, “Hukuk, seçim için 18 Haziran’ı emretmektedir” dedi.

February 13, 2023

İYİ PARTİ: SEÇİMLERİN VAKTİNDE GERÇEKLEŞMESİ TEMEL YAKLAŞIMIMIZ OLACAK

İYİ Parti Sözcüsü ve Genel Başkan Başdanışmanı Kürşad Zorlu, sosyal medya hesabında yaptığı paylaşımda, “Anayasamıza göre seçimlerin vaktinde gerçekleşmesi İYİ Partinin temel yaklaşımı olacaktır” dedi.

Zorlu, paylaşımında şu ifadeleri kullandı: “Seçim tarihiyle ilgili bazı açıklamalar kamuoyuna yansımaktadır. Elbette öncelikli hedefimiz yaralarımızın hemen sarılmasıdır. İşte hem bu sürecin ve ülke sorunlarının etkin çözümü hem de Anayasamıza göre seçimlerin vaktinde gerçekleşmesi İYİ Partinin temel yaklaşımı olacaktır.”

MUHARREM ERKEK: “TBMM SAVAŞ HALİ İLANINA KARAR VERMEDİKÇE SEÇİMLER ERTELENEMEZ”

CHP Hukuk ve Seçim İşlerinden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Muharrem Erkek, seçimlerin erteleneceğine yönelik tartışmalar hakkında açıklama yaptı. Erkek, sosyal medya hesabında şu mesajı paylaştı:

“TBMM savaş hali ilanına karar vermedikçe seçimler ertelenemez. Cumhurbaşkanı ve milletvekili genel seçimi birlikte 18 Haziran 2023 tarihinde yapılacaktır. Yüksek Seçim Kurulu’nun temel görevi de seçimleri zamanında yapmaktır. Aksi demokrasiye en ağır darbeyi vurmaktır.”

NASIL GÜNDEME GELMİŞTİ?

Geçtiğimiz hafta, Reuters’a konuşan bir Türk yetkili “Şu anda göründüğü kadarıyla seçimlerin 14 Mayıs’ta yapılmasının önünde ciddi engeller olduğunu” aktardı.

İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener, Murat Yetkin’e verdiği röportajda, 14 Mayıs ihtimalinin zayıfladığını ve 18 Haziran’da seçimlerin yapılacağını düşündüğünü ifade etti. CHP kulislerinde ise Erdoğan’ın seçimi bir yıl ileriye atmak için baskı yaptığı savı ileri sürülüyor.

Habertürk Yazarı Fatih Altaylı, köşesinde, seçimlerin altı ay veya bir yıl ertelenebileceğine yönelik kendisine bilgiler geldiğini duyurdu. Halk TV Yazarı Mehmet Tezkan ise “YSK, ‘Depremden 13 milyon insan etkilendi. 10 milyona yakın seçmen yer değiştirdi. Seçmen kütükleri yok oldu, kayıt kuyut kalmadı, yenilemem lazım, önemli bir seçmen kitlesini saf dışı bırakamam. Seçimi etkiler’ diyerek…Ve… Hazırlık yapamadım bahanesiyle seçimi eylül ayına öteleyebilir… Galiba böyle de olacak…” diyerek yazdı.

Peki, seçimin ertelenmesi olasılığı var mı? Başta Anayasa olmak üzere kanunlar bu konuda ne tür maddelere sahip? YSK ve Anayasa Mahkemesi gibi kurumlar tarihin ileriye atılmasında nasıl bir rol oynayabilir?

ERTELEME VEYA İPTAL MÜMKÜN MÜ?

Anayasa şöyle diyor:

Anayasa’ya göre, TBMM veya Cumhurbaşkanı kararıyla seçimleri öne almak mümkün. Anayasa’nın 77. maddesinde, seçim zamanında yapılabilecek değişiklikler “TBMM ve cumhurbaşkanlığı seçimleri beş yılda bir aynı günde yapılır” ifadesiyle açıklanıyor.

Anayasa’nın “Seçimlerin geriye bırakılması ve ara seçimler” başlıklı 78. maddesine göre ise ertelemenin tek istisnası savaş hali:

“Savaş sebebiyle seçimlerin yapılmasına imkan görülmezse, TBMM seçimlerin 1 yıl geriye bırakılmasına karar verebilir.”

(HABER MERKEZİ)