Adıyamanlı patronlara iki hafta yetti
Maraş merkezli depremlerden en çok etkilenen illerden biri olan Adıyaman’da patronlar işçileri işbaşı yapmaya çağırıyor.
Fotoğraf: Umut Yeğin/Evrensel
Rojhat TURGUT
Ersin VURAL
Adıyaman
Maraş merkezli depremlerden en çok etkilenen illerden biri olan Adıyaman’da patronlar işçileri işbaşı yapmaya çağırıyor.
Ağırlıklı olarak tekstil fabrikalarının yer aldığı Adıyaman OSB’de depremin ilk gününden itibaren yardımlar depolanıyor. Bölgede İHH, Yetim Vakfı, Hayrat Vakfı, Deniz Feneri gibi birçok iktidar yanlısı, İslamcı vakfın depolarının jandarma/polis gözetiminde korunduğu ya da etrafında devriye gezildiği görünüyor.
Bugünlerde yardım deposu olarak kullanılan fabrikaların önlerinde araç giriş çıkışları, küçük tadilatlar, temizlik faaliyetleri göze çarpıyor. Birçoğu işçilerin kaldığı evlerin aksine çok az hasar alan küçük atölye ya da fabrikalarda tam kapasiteli olmasa da üretim yavaş yavaş başlıyor. Depremden hemen sonra fabrikadan çıkartılıp güvenli yerlere götürülen makineler fabrikalara geri getiriliyor. Üretimin başlayacağının işaretlerinden biri de OSB bölge müdürlüğü binası girişine bizzat asker tarafından asılan “20 Şubat Pazartesi gününden itibaren yardım talepleri Eğriçayır Parkı ve Stadyum yanında bulunan sosyal marketlerden yapılacaktır” yazılı ilanlar...
‘KAPATIYORUZ’DAN ‘BAŞLIYORUZ’A
Görüştüğümüz tekstil işçileri, patronların depremin hemen ardından fabrikaların birkaç ay boyunca kapalı kalacağını belirttiklerini, şimdi ise tek tek aranarak nerede olduklarının, dönüp dönemeyeceklerinin sorulduğunu ifade ediyor. Patronlar işçilerle toplantılar yaparak üretimin başlayacağını söylerken, işçilerin bir kısmı ise evlerinin yıkıldığını ya da ağır hasar aldığını, pek çok temel ihtiyaç maddesine ulaşmakta sıkıntı yaşadıklarını, bu sebeplerle barınma sorunu başta olmak üzere durumları düzelmeden işe dönmelerinin mümkün olmayacağını belirtiyor. İşe geri dönemeyen bu işçileri bir yandan da işten çıkarılma ücretsiz izne gönderilme telaşı kaplamış durumda. Bu korku ve belirsizlik bazı işçilerin tezgah başına geçmesinde etkili olacağa benziyor.
ÖNCE MÜLTECİ İŞÇİLER TEZGAH BAŞINA
Depremin 14. günü itibariyle yüzde 20 kapasiteyle çalışmaya başlayan fabrikalardan birine ilk gün gelen işçilerin neredeyse tamamı Suriyelilerden oluşuyor. Geçtiğimiz yıl 80 civarında işçinin çalıştığı bu tekstil fabrikasında yılbaşında yapılan asgari ücret zammının ardından 20’den fazla işçi işten çıkarılmıştı. Depremin hemen ardından evsiz kalıp iyi ihtimalle çadırlarda yaşayan ya da bazıları şehir dışındaki akrabalarının yanına taşınan işçiler yeniden çalışmaya dönmekte o kadar istekli olmasa da devreye bazı mecburiyetler giriyor.
Patronun işe dönün çağrısına daha net bir tavırla karşı çıkamayanların, işini kaybetmekten korkup henüz can güvenliğini, ailesinin ihtiyaçlarını bile garantiye alamamışken patronun ilk talimatıyla fabrikaya dönenlerin Suriyeliler olduğunu daha fabrikaya girdiğimiz an anlıyoruz. Normalde arabesk şarkıların, radyo kanallarının açıldığı üretim alanında o an yüksek sesle sadece Arapça şarkılar çalıyor. Fabrikaya giren makinelerin ardından artık fabrikayı boş bırakmakta temkinli davranan patronların gece fabrikada tutabildiği işçiler de Suriyeli. Bu işçilerin bir kısmı geceleri çadırda aileleriyle kalmak yerine patronun makinelerini korumak için fabrikalarda kalıyor.
