21 Şubat 2023 20:11

"Emsal artış" kararına yürütmeyi durdurma kararı verildi

İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin aldığı “emsal artış” kararına İdare Mahkemesi yürütmeyi durdurma kararı verdi.

Fotoğraf: DHA

GÜNCEL Ege Sayfaları

Paylaş

Ramis SAĞLAM
İzmir

İzmir 5. İdare Mahkemesi, Bayraklı Belediye Meclisinin, 30 Ekim depreminin ardından aldığı “emsal artış” kararının ardından, İzmir Büyükşehir Belediye Meclisinin onayladığı emsal artış kararına karşı TMMOB’un açtığı davada yürütmeyi durdurma kararı verdi.

Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) tarafından, emsal kararının uygulama imar plan notlarının müktesep hak olarak görülmesinin, bilimsel dayanaktan yoksun şekilde yoğunluk artışı yapılmasının kent planlama bilimi ve hukuki açıdan mümkün olmadığı iddiasıyla yürütmeyi durdurma talepli dava açmıştı.

"KAMU YARARINA UYGUN DEĞİL"

Mahkeme, Plan notunda yapılan emsal ve kat adedi artışının; plan notu ile getirilen nüfus artışına paralel olarak, teknik ve sosyal altyapı alanında değişiklik öngörmediği ve bu sebeple teknik ve sosyal altyapı tesisleri dağılımında dengesizliklerin ortaya çıkacağına dikkat çekilen kararda, plan bütünlüğünü bozacak şekilde plan raporu olmaksızın hazırlandığı anlaşıldığı belirtildi. Planlama esaslarına, şehircilik ilkelerine, imar mevzuatına ve kamu yararına uygun olmadığına karar verildi.

“7269 SAYILI KANUNA AYKIRI”

Kararda plan notu değişikliği ile toplam inşaat alanında ve kat adetlerinde meydana gelen artış sonucunda deprem öncesinde var olan kooperatif üye sayısından daha fazla sayıda bağımsız bölüm ortaya çıkacağı belirtildi. Plan notu değişikliğinde bağımsız birim sayısına yönelik bir karar geliştirilmiyor denilerek, “7269 Sayılı Kanunu'na aykırı durumlar oluşma ihtimalini ortaya çıkardığı” ifade edildi.

"DENGESİZLİKLER OLUŞTURACAK"

Mahkeme kararında 3194 Sayılı İmar Kanunu'nun Ek 8. maddesine atıfta bulunularak "Bin metrekareden az olmamak kaydıyla oluşmuş adalarda; ada bazında nüfusu, yapı yoğunluğunu, kat adedini, bina yüksekliğini arttıran veya fonksiyon değişikliği getiren plan değişikliklerinde ihtiyaç duyulan kültürel tesis, sosyal ve teknik altyapı kullanımları; adanın merkezine en fazla 500 metre yarıçaplı alanda karşılanmak zorundadır. Uygulanması durumunda ortaya çıkacak nüfus artışına paralel olarak ihtiyaç duyulacak kültürel tesis, sosyal ve teknik altyapı kullanımlarına ilişkin dengenin korunması konusunda belirsizlikler ortaya çıkaracaktır" denildi.

İmar planına esas Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca onaylı herhangi bir jeolojik-jeoteknik etüd olmadan üretilecek plan kararları; jeolojik ve jeoteknik etütler sonucu saptanmış sonuçlar üzerinden oluşturulmadığından bilimsel olarak hatalı sonuçlar doğuracağının altı çizildi.

"BİLİRKİŞİ KAMU YARARINI DEĞERLENDİREMEZ"

Mahkeme kararında, Bilirkişi Raporu’nda dosyaya sunulan ek rapor ile; teknik yetersizlikler sebebiyle dava konusu plan notu hükümlerinin şehircilik ilkelerine aykırı olduğunu ancak plan notlarının deprem sonrasında depremzedelerin acil barınma ihtiyacını karşılamaya yönelik olduğu vurgusu yaptı.

Kamu yararını taşıdığı görüşlerine yer verdiği belirtilen ek raporda yapılan değerlendirmenin 23.12.2022 tarihli bilirkişi raporunun aksi yönünde teknik bir değerlendirme içermediği ve ayrıca dava konusu işlemde kamu yararının bulunup bulunmadığı hususunun Mahkemece değerlendirilmesi gerektiğine dikkat çekilerek itibar etmediği belirtildi.

ORTAK MUTABAKAT METNİNDE “EMSAL ARTIŞ” YOK

Emsal artış Maraş Depremi’nin ardından, bir kez daha gündeme gelirken, Millet İttifakı’nın Deprem gündemli 18 Şubat 2023 tarihli toplantısında değerlendirildi. Emsal artışa Millet İttifakı Ortak Mutabakat Metninde karşı oldukları ifade edilmişti. Mutabakat Metnine göre şehirleri kısa vadeli kişisel rant ve menfaat odaklı değil uzun vadeli planlar yapılacağı belirtilen metinde, “Rant amacı güden veya yerel yönetimlere gelir sağlama amaçlı mevzi imar planı değişikliklerine ve emsal artışlarına son vereceğiz” ibaresine yer verilmişti.

“EV SAHİBİ OLMAK İSTİYORUZ”

Mahkemenin kararını değerlendiren İzmir Depremzedeleri Dayanışma Derneği Başkanı Haydar Özkan, depremde yıkılan evlerini yaptırabilmek için Belediyeden emsal artış talebini rant için değil evlerini yaptırabilmek için istediklerini söyledi.

Özkan, “Emsal artış için açılan davada yürütmeyi durdurma kararı alınarak önümüze bir engel çıktı. Maliyetleri her gün yükselen konutlarımızı nasıl yaptıracağımızı kara kara düşünüyoruz. Emsalle birlikte maliyetlerimiz yarı yarıya düşecekti. Kentsel dönüşüm kredisi çekerek evlerimizi yaptırmayı hesaplıyorduk” dedi.