EYT kanun teklifi TBMM'de kabul edildi | Kimler yararlanabilecek, başvuru nasıl yapılır?

Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) ile ilgili düzenlemeleri içeren Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, Meclis Genel Kurulu’nda kabul edildi. Teklif için 395 milletvekili kabul oyu verdi. Red ve çekimser oy kullanan milletvekili olmadı. 

EYT DÜZENLEMESİ KİMLERİ KAPSIYOR?

TBMM’de kabul edilen kanun ile 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalı çalışmaya başlayanların emekliliğinde yaş koşulu kaldırıldı. Söz konusu tarihten önce çalışmaya başlayanlardan, yaş dışındaki koşulları sağlayanlar emekli olabilecekler. EYT’li SSK’lılarda 5000 – 5975 prim günü ve kadınlarda 20, erkeklerde 25 yıl sigortalılık süresi aranacak. BAĞ-KUR’lu ve Emekli Sandığı’na tabi erkekler 9000, kadınlar 7200 prim gününü tamamlayarak emekliliğe hak kazanacaklar.

Kanunun Resmi Gazete’de yayımlandığı günden itibaren, koşulları yerine getirmiş olan EYT’liler emeklilik dilekçesi verebilecekler. Dilekçeyi mart ayının herhangi bir gününde verenlerin emekli aylıkları, 1 Nisan’dan geçerli olmak üzere bağlanacak. Dilekçeyi ayın 1’inde veya 31’inde vermek fark etmeyecek.

4A (SSK) statüsünde çalışanlar önce işyerinden ayrılıp sonra emeklilik dilekçesi verecekler. 4C (Emekli Sandığı) kapsamındaki kişiler ise çalıştıkları kurumdan emekliye sevk onayı aldıktan sonra emekli olabilecekler.

Koşulları yerine getirmemiş EYT’lilere ise koşulları tamamladıkları tarihten itibaren emeklilik dilekçesi verdiklerinde, dilekçe tarihini izleyen ay başından itibaren aylıkları bağlanacak.

AYLIKLARIN İLK ÖDEMESİ NE ZAMAN YAPILACAK?

Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), normal yıllarda emekli aylığı başvurularını iki hafta içinde sonuçlandırıyor. Ancak başvuru yoğunluğu gerekçesiyle ilk aylık ödemelerinde gecikmeler yaşanması muhtemel görünüyor. İlk aylık ödemesi ne zaman yapılırsa yapılsın 1 Nisan’dan geçerli olmak üzere toplu ödeme yapılacak. Hak kaybı olmayacak.

Mart ayında dilekçe veren EYT’liler, nisan ayındaki Ramazan Bayramı dolayısıyla 1.100 lira tutarındaki ikramiyeyi de alacak.

BAŞVURULAR E-DEVLET’E YAPILACAK

EYT’liler, emeklilik başvurularını e-Devlet üzerinden yapabilecek, emeklilik ile ilgili tüm işlemleri buradan takip edebilecek.

ON GÜNLÜK SÜRE 30 GÜNE ÇIKARTILDI

Kanuna göre, emekli olduktan sonra aynı işyerinde çalışmaya devam eden EYT’liler için sosyal güvenlik destek primi işveren payında 5 puan indirim yapılacak. TBMM Genel Kurulu’nda kabul edilen önerge uyarınca, 5 puanlık prim indirimi uygulanabilmesi için emekli olduktan sonra ayni işyerinde işe başlamak için tanınan on günlük süre 30 güne çıkartıldı. Buna göre, emekli olduktan sonra aynı işyerinde çalışmak isteyen EYT’lilerin, işten ayrıldıkları tarihten itibaren 30 gün içinde yeniden çalışmaya başlaması halinde sosyal güvenlik destek primi işveren payında 5 puan indirim uygulanacak. Beş puanlık prim indirimi, işçi işten ayrılıncaya kadar devam edecek. Başka işyerinde çalışan emekli EYT’liler için prim indirimi yapılmayacak.

5 BİN GÜN SAYISI KABUL EDİLMEDİ

Emeklilikte Yaşa Takılanlar kanun teklifine ilişkin, kademeli prim gün sayısının 5000 gün olarak düzenlenmesine yönelik CHP, İYİ Parti ve HDP'nin verdiği önergeler ise, AKP ve MHP'li milletvekillerinin oylarıyla reddedildi.

HDP Grup Başkan Vekili Meral Danış Beştaş yaptığı açıklamada, "8 Eylül 1999 tarihinden önce işe girenler maalesef aynı şekilde emekli olamayacak. 5 bin prim gün sayısı 5 bin 975'e çıkarıldı. EYT'liler EPT'li hale getirdi. 8 Eylül 1999 öncesi 3 bin 600 gün prim ödeyenlerin kısmi emekliliği olmalıydı maalesef bu da olmadı. Stajyer ve çırakların işe giriş tarihleri esas alınmıyor. 8 Eylül 1999 sonrası işe girenler de kademeli geçişte olmadı. En son Ağustos depremi 1999, orada da mutlaka 31.12.1999 tarihi olmalıydı. Bunu ısrarla söyledik ama olmadı" dedi. 

PAYLAN: BATSIN O RANT DÜZENİNİZ

Görüşmeler sırasında HDP Grubu adına söz alan HDP Diyarbakır Milletvekili Garo Paylan, "Binlerce EYT’li enkaz altında kaldı. EYT’liler de buruk bir şekilde sevinecekler, hatta sevinemeyecekler. Niye? Binlerce EYT’li de bu depremde hayatını kaybetti" dedi.

TBMM’de 2018 yılında yasalaşan imar affını hatırlatan Paylan, "O Mehmet Özhaseki'nin yatacak yeri yok, Çevre ve Şehircilik Bakanı Mehmet Özhaseki'nin. Getirdi buraya imar affını. Neymiş? ‘Biz imarı affedeceğiz, gelen kaynakla da şehirlerimizi depreme güvenli hâle getireceğiz’, değil mi? Nerede o Mehmet Özhaseki? Sokağa çıkabiliyor mu, insan içine çıkabiliyor mu? Çıkamaz" diye konuştu.

Paylan, "Öfkeli yurttaşlarımız ‘Hükümet istifa’ diyor, değil mi? Siz, bu sesleri kısmaya çalışıyorsunuz. Ya demokratik bir ülkede, böyle 50 bin kişi ölmüşken ‘Hükümet istifa’ demekten daha meşru ne vardır be? Demokratik bir ülkede, değil 50 bin, 50 kişi ölse o ülkede ne hükümet kalır ne bakan kalır ne AFAD Başkanı kalır. Hepsi istifa eder ve görevden alınır" ifadelerini kullandı. 

"ÜÇ GÜN O ÇADIRLARI BEKLETMEK ALÇAKLIKTIR"

Garo Paylan, şunları söyledi:

"Ne yaptığınızı söyleyeyim. Rant çarkını daha hızlı döndürdünüz. Gözünüz paradan başka bir şey görmüyor. İnsan yaşamını esas almıyorsunuz, parayı esas alıyorsunuz, rantı esas alıyorsunuz. Batsın o rant düzeniniz. O rant düzeninizin, rant çarkının altında çocuklarımız, bebekler, kadınlar, gençler kaldı; yaşamlar kaldı, hayalet şehirler kaldı. İnsanlarımızı kaybettik, şehirlerimizi kaybettik, hikayemizi kaybettik, insanlığımızı kaybettik. Şimdi bu insanlığımızı geri kazanmak için ne yapacağız?"

"48 saat, 72 saat insanlar enkaz altında inim inim inlediler. Ben, deprem kurtarma konusunda uzmanım. İlk 12 saat içinde enkaz altındakilerin yüzde 90’ı ölür, geri kalanlar mucizedir. Bir kişi, üç kişi mucizeyle kurtarıldı, on binler öldü. Afet planı olsaydı yurttaşlarımız kurtarılabilirdi ama afet planınız yoktu. Çadırların nereye gideceği belli değildi. Hatta çadırlar da yoktu. Çünkü çalmışsınız, yemişsiniz, çadır paralarını yemişsiniz. Yetmedi, Sayın Cumhurbaşkanı, ‘Ülkeyi bir şirket gibi yönetmek istiyorum’ dedi, değil mi? Öyle demedi mi tek adam rejimine geçerken? ‘Şirket gibi yöneteceğim’ dedi. Ama ‘Devlette şirket gibi yönetmek olmaz. Şirketlerde kâr esastır, devlette kamu yararı, yurttaş yararı esastır’ dedik, dinlemedi. Kızılay Başkanı bundan ne anlamış? Şirket gibi yönetecek ya kâr esas. ‘5 bin liraya çadırı mal ettim, üç gün bekletirsem 25 bin liraya kadar çıkar’ diye düşünmüş, o alçak. Açıkça söylüyorum; bu, Türkiye Cumhuriyeti tarihinin gördüğü en büyük alçaklıklardan biridir. Üç gün o çadırları bekletmek, alçaklıktır."

"Maalesef memleketimizde istifa gibi onurlu bir müesseseyi kullanan kimse yok. Ne deprem bölgelerinde telefonları çalıştırmayan Adil Karaismailoğlu istifa etti ne depremzedeye elektrik sağlayamayan Enerji Bakanı Fatih Bey istifa etti ne de AFAD’ı batıran Süleyman Soylu istifa etti. Elbette EYT’yle ilgili talebini ortaya koyup bunun arkasında duramayan Çalışma Bakanı da istifa etmeyecek.”

February 28, 2023

"DEPREM BÜTÇESİ YAPILMALI"

CHP Malatya Milletvekili Veli Ağbaba, depremde yaşamını yitiren EYT'li insanların emekli maaşlarının hak sahiplerine bağlanmasını isteyerek, "EYT'li olup eksik primi olan ve depremde hayatını kaybedenlerin eksik primlerini devlet karşılamalıdır. Aynı şekilde iş yeri yıkılan, zarar gören esnafın da EYT prim eksiklerini devlet karşılamalı ve hemen aylık bağlamalıdır." diye konuştu.

AKP Grup Başkanvekili Muhammet Emin Akbaşoğlu, EYT yasa teklifine dair şunları söyledi: "1999 yılı, 8 Eylül'den önce ve sonra olmak üzere iki farklı hukuki statü getiriyor. 9 Eylül 1999'dan önce yaş şartı yok. Bununla beraber, 9 Eylül 1999'la beraber 99'dan bugüne kadar yürürlükte olan mevzuat aynı mevzuattır. 99'daki mevzuat bugüne kadar geçerli bir mevzuattır ve o mevzuatta da emekli olabilmek için üç şart aranmaktadır. Bunlardan birincisi sigortalılık süresini doldurmak, ikincisi 5 bin ila 5 bin 975 gün arasında işe başlama tarihi itibariyle değişkenlik arz eden bir kademeli pirim günü sayısını doldurmak, üçüncü şart olarak da yaş şartını doldurmak. Dolayısıyla 3 şart yerine geldiğinde emekli olabilme hakkı elde edilebiliyor. Biz bu konuda AK Parti iktidarlarından önce mevcut bulunan üç şarttan yaş şartını tamamen ortadan kaldırıyoruz ve bugün itibarıyla 1999'dan itibaren şu ana değin yürürlükte olan mevzuata göre, kanunlara göre çalışma süresini, sigortalılık süresini ve tabi olduğu prim gün sayısını dolduran ve 1999'dan önce sigortalılık başlangıcını başlatabilen bütün çalışanlarımıza yaş şartı aranmaksızın emekli olma hakkı getiriyoruz. Dolayısıyla işin doğrusu, özü ve esası tam da budur." (HABER MERKEZİ)