Yasadışı rüzgar türbinleri | Norveç hükümeti Sami halkından özür diledi
Sami halkının topraklarını işgal ettiği mahkemece tespit edilen rüzgar türbinlerinin kaldırılmaması üzerine yapılan eylemler sonuç verdi. Hükümet özür diledi. Samiler türbinlerin yıkılmasını istiyor.
Fotoğraf: Revolution/CC BY-NC-S
Mahmut ALGÜNERHAN
Oslo
Norveç’in kuzeyinde bulunan Trøndelag ilindeki Fosen bölgesinde 2013 yılında kurulan rüzgar türbinleri Yüksek Mahkemenin 11 Ekim 2021’de “Yerli Sami halkının haklarını ihlal ettiği” kararı vermesine rağmen yıkılmadı. Bu nedenle yapılan protesto gösterileri ülkenin gündemine oturdu.
150 YASADIŞI RÜZGAR TÜRBİNİ
Fosen, Norveç'in ortasında Güney Sami halkının geleneksel bölgesi olan bir yarımada ve burada 150 rüzgar türbini kuruldu. Bu türbinler ren geyiklerinin otlak alanının ortasında yer alıyor ve mahkeme yasadışı olduklarına karar verdi. Rüzgar türbinleri, Norveç tarafından onaylanan bir BM sözleşmesinde ve Norveç Anayasasında yer alan yerli halkların haklarının korunması maddelerini de ihlal ediyor.
Bu nedenle Sami örgütleri ve gençlik örgütleri bir süredir mücadele veriyor. Son olarak geçtiğimiz hafta Norveç Sami Ulusal Konfederasyonu NSR ile Natur og Ungdom (Doğa ve Gençlik) örgütlerinin öncülüğünde Maliye Bakanlığı, Petrol ve Enerji Bakanlığı, İklim ve Çevre Bakanlığı, Sanayi Bakanlığı gibi on bakanlığın önünde konuyla ilgili çeşitli eylemler gerçekleştirildi. Başkent Oslo’da bu eylemler yapılırken ülkenin birçok yerinde de destek eylemleri yapıldı. İsveç İklim Aktivisti Greta Thunberg de Oslo’ya gelerek eylemlere katıldı.
Gençlik örgütleri perşembe sabahı Oslo’nun merkezindeki Petrol ve Enerji Bakanlığı girişinde eylem yaparken polis tarafından güç kullanılarak gözaltına alındılar. Gözaltına alınanlar daha sonra serbest bırakıldı. Doğa ve Gençlik örgütünün, eylemcilere verilen para cezaları, adli yardım ve diğer masraflar için yaptığı yardım kampanyasında da 800 bin kronun üzerinde para toplandı.
BAKAN ÖZÜR DİLEMEK ZORUNDA KALDI
Rüzgar türbinlerin yıkılması ve arazinin Sami halkına iade edilmesi için verilen mücadele üzerine Norveç Petrol ve Enerji Bakanı Terje Aasland, özür dilemek zorunda kaldı.
Aasland perşembe günü Fosen halkı temsilcileriyle görüştü. Görüşmeden sonra bir basın toplantısı düzenledi. Bakan Aasland, “Lisans kararlarının insan haklarının ihlalini içerdiği ve için Fosen bölgesindeki Sami’lerden özür dilediğini” söyledi. Terje Aasland açıklamasına, “Uzun zamandır zorlu ve belirsiz bir durumdu. Bunun için üzgünüm” dedi. Bakan ayrıca Sami Parlamentosu Başkanı Silje Karine Muotka ile toplantı gerçekleştirdi. Muotka, “Artık bir insan hakları ihlaliyle karşı karşıya olduğumuz konusunda ortak bir anlayışa sahip olmamız önemli” dedi.
Eylemciler ise başbakan ile görüşmeyi talep ettiler. Bu talebi kabul eden ve eylemcilerle görüşen Başbakan Støre, “Gençler inanılmaz derecede güçlü bir bağlılık sergiliyorlar. Taleplerini dinledim ve hükümetin özrünü tekrarladım” açıklamasında bulundu.
Ancak eylemler sürecek. Fosen bölgesinde ren geyiği yetiştiriciliği ile geçimlerini sağlayan Samiler de özrü yeterli bulmadıklarını açıkladılar.
KPML’DEN EYLEMLERE DESTEK
Norveç Komünist Platform (Marksist-Leninist) KPml’den Dagbjørn Skipnes de bir açıklama yayımlayarak, “Rüzgar türbinlerinin Sami bölgelerinden kaldırılması talebini tamamen destekliyoruz. Parlamento ve hükümetin, tekelci sermaye ve emperyalist çıkarlara engel teşkil ettiğinde Anayasayı bir kenara bıraktığı bir model gözlemliyoruz. Bu daha önce enerji egemenliği meselesinde ve ABD üslerinin kurulmasında görülmüştü, şimdi de Sami halkının haklarına ilişkin anayasal hüküm açısından görülüyor” dedi.
