Suyun asbest içeren borularla taşınması tehlikeli

Ramis SAĞLAM
İzmir

Yaşamımızın her alanında karşımıza çıkmaya başlayan asbest ülkemizde yasaklanmış olsa da amyant adıyla kullanımı sürüyor. Asbest tehlikesinin karşımıza çıktığı önemli alanlarından biri de içme sularımız. İçme suyu ile alınan asbestin kanser yaptığına veya kanser riskini artırdığına dair bilimsel veri bulunmamakla birlikte, tedbir olarak asbest içeren boruların kullanılmaması öneriliyor. İçme suyundaki asbesti Kimyager Hazmat Expert İş Güvenliği Uzmanı Kenan Yıldız ile konuştuk. 

"ASBEST GENEL OLARAK SUDA ÇÖZÜLMEZ"

Krokodolit (mavi asbest) lifi dışındaki asbest çeşitlerinin ışığı geçirdiklerinden su içinde görünmediklerini söyleyen Yıldız, “Yağmur sularının taşıdığı miller ile karışır, iyi filtreleme sistemine sahip su sistemlerinde ve ters osmoz yapan sistemlerde suya karışan asbest lifleri olabildiğince düşük konsantrasyonlardadır. Su filtre edilse de suyun taşındığı borular asbest ihtiva ettiğinde asbest açısından sorun devam edecektir. Asbestli su boruları genellikle mavi asbest ve krizotil (beyaz asbest) asbestten imal edilmişlerdir. Birçok bilim insanına göre mavi asbest en tehlikeli asbest tipi olarak kabul edilir” diye konuştu.  

Benzer şekilde alkalin yüzeyi nedeniyle beyaz asbestin aşırı alkali konsantrasyonları ve yüksek sıcaklıklar haricinde kostik tarafından kolayca saldırıya uğramadığını vurgulayan Yıldız, “Saç teli kalınlığı 60 -100 mikron arasında değişir. Saç teli çapı kadar bir alan inceleniyor ve sadece 3 bin büyütmede bile milyona yakın lif gözlemleniyor. Asbest içeren su içme suyu ve yemeklerde kullanıldığında sindirim sistemine girer. Her ne kadar sindirim sisteminde hastalık yaptığına dair kesin kanıt olmasa da yapmadığına dair de kanıt yoktur. Sonuç olarak içme sularımızda asbest olması çok ciddi bir halk sağlığı sorunudur” dedi.

"ASBESTLİ SU BORULARI İŞÇİ SAĞLIĞINI TEHDİT EDİYOR"

Asbestli su borularının sökümünde iş güvenliği ve işçi sağlığı açısından hiçbir önlem alınmaması nedeniyle tehlikenin gün yüzüne çıktığını belirten Yıldız, “1989 yılında ABD Çevresel Koruma Ajansı (EPA), asbestli ürün kullanılmasını 1997 yılına kadar yasaklamak için kararlar çıkartmıştı. Türkiye’de uygun asbestli su borusu sökümü olduğunu söyleyenlerin kanıt sunması gerekiyor. Asbestli boruların sökümüne başlamadan önce İŞKUR’a bildirim yapılması, asbest söküm uzmanı ve asbest söküm çalışanı çalıştırılması gerekiyor. Özellikle söküm işleminde çalışan işçilerin bu tehlikeyi evlerine ve diğer insanlara götürmemesi sağlanmalıdır. En önemli soru da çıkan asbestli su borularını nerede nasıl depolandığıdır” dedi. (İzmir/EVRENSEL)