12 Mart 2023 14:21

EMEP’li avukatlar depremzedelere hukuki hakları için bilgilendirme yaptı

Emek Partisi Malatya İl Örgütü, Av. Ahmet Ergin ve Av. Gülşah Kaya ile Malatya Doğanşehir’de ve Cemal Gürsel'deki depremzedelerle can ve mal kaybı olan vatandaşların izlemesi gereken yolları konuştu.

Fotoğraf: Berfin Güler/Evrensel

GÜNCEL

Paylaş

Berfin GÜLER
MALATYA

Emek Partisi Malatya İl Örgütü, Avukat Ahmet Ergin ve Avukat Gülşah Kaya ile Malatya Doğanşehir’de ve Cemal Gürsel’deki depremzedeler ile bir araya gelerek depremde mal ve can kaybı olan vatandaşların izlemesi gereken hukuki yolları anlatmak için toplantı düzenledi. İlk olarak Doğanşehir Çığlık Köyünde depremzedeler ile bir araya gelen Ergin ve Kaya, vatandaşlara hukuki haklarını ve başvurulması gereken yerleri, ceza süreçlerini anlattı ve vatandaşların sorularını yanıtladı.

“FAY HATTININ ÜZERİNE KÖY KURULMUŞ”

Çığlık Köyünde vatandaşlarla bir araya gelen Kaya ve Ergin, fay hattının üzerinde evleri bulunan depremzedelere köylerinin belediye tarafından denetlenmediğini, burada fay hattının üzerine evler yapılmasına izin verilmesinin bu yıkıma sebep olduğuna dikkat çekti. Ergin, “Buranın yapılaşma ve imar yönünden bir farkı var. Kendiniz yapıyorsunuz, müteahhit değil. Ama belediyenin denetim yükümlülüğü var. Elinizin daha zayıf olduğu noktalar var. Yapıları kendiniz yapıyorsunuz müteahhitiniz yok dava açabileceğiniz. Ayrıca burada fay hattının üzerine köy kurulmuş, siz bunu yeni öğrendiniz. Ama bunu devletin bilmesi gerekiyordu. Ya burada yapı yapılmasına izin verilmeyecekti ya da burada yapılacaksa da buraya uygun yapı yaptıracaktı. Yine bir sorumluluğu, bir yükümlülüğü var” dedi.

“YASAYA RAĞMEN AFET BÖLGESİNE GÜNLERCE GELMEDİLER”

7206 sayılı afet kanununa değinen Ergin, “Bu depremi nasıl bu devlet hükümet sayesinde yaşadığımızı anlamış olursunuz. Daha önce bakmamışlardır bile. Şöyle örnek vereyim; afet bölgesi ilan edildikten sonra 15 gün süreyle valilerin ve kaymakamların istediği kişiyi çalıştırmak, bir işe göndermek. İstediği makineyi aracı alete el koyup afet bölgesine sevk etme hakkı var. Ama günlerce buraya gelinmedi. Bu yetkiyi kullanmadılar. Bu yetki yükümlülük ya vatandaşa hizmet edecek bir yükümlülük. Bu yetkiyi kullanmamak tamamen keyfi ve sizi kaderinizle baş başa bırakmak. Elbette bunun sorumluluğu onlara ait. Hukuken de onlara ait. Sizin yapılarınız, ahırlarınız yıkıldı. Bunlardan kaynaklı bir hak sahipliğiniz var. Cumhurbaşkanı diyor ya temellerini atıyoruz tüm depremzedelere ev yapacağız. Bu öyle bir şey değil. Maalesef olsa da başka türlü konuşsak. Bedavadan ev yapma gibi bir durum yok. Maliyetine size satacak aslında yaptığı evleri” dedi.

Doğanşehir sonrasında Cemal Gürsel’de bulunan Köşk Çay Evinde depremzedeler ile bir araya gelen Ergin ve Kaya, vatandaşlara hukuki hakları konusunda bilgiler verdi ve vatandaşların sorularını yanıtladı. Hak sahipliğinin şartlarına değinen Ergin, hak sahipliği için birkaç koşul olduğunu, depremzedenin evinin ya acil yıkılacak bina ya ağır ya da orta hasarlı olması gerektiğini belirtti. Acil yıkılacak ve ağır hasarlı bina ise kredi kullandırılarak yeniden imar veya yapılacak konutta hak sahihliği olmak üzere 2 tane orta hasarlı ise güçlendirme kredisi hakkı olduğunu belirten Ergin, “Ama bunun bir başka koşulu da var. Aynı yerde aynı il sınırlarında tek bir hak sahipliğiniz olabiliyor. Bunun olması için de başka sağlam yapınız olmaması gerekiyor. İki eviniz var, 1’i yıkıldı diğeri sağlam kaldı sizi hak sahibi saymıyor” dedi.

“BAROLAR İLK GÜNDEN BERİ ENKAZLARDA DELİL TOPLUYOR”

Deprem sonrası ceza hukukuna değinen Kaya, yıkılan ve hasar alan evlerde sadece müteahhitlerin suçlu olmadığına, devlet yetkililerinin ve denetleme yapan birçok kurumun da cezalandırılması gerektiğine dikkat çekti. Bu sebeple baroların ilk günden beri enkazdan delil topladığını söyleyen Kaya, “Ölüm, mal kaybı ve ruhsal yıpranmalara sebep vermiş bir afet yaşandı. Bu aynı zamanda ceza hukuku kapsamında bir olay. İlk günden bu yana deliller toplanıyor, bunun sebebi şu; kusur kimdedir, kimden tazminat isteyeceksiniz, kimin cezalandırılmasını istiyorsanız onun kusurunun tespit edilmesi gerekiyor. Projenin uygunluğunun denetlenmesi, zemin etüdünün doğru yapılıp yapılmadığının denetlenmesi, belediyelerinin imar planının ne kadar zemine uygun olup olmadığının yapıların projelere ne kadar uygun olup olmadığının denetlenmesi gerekiyor. Yani bu işten kimin rant yediğinin, insanların canı pahasına kimin para kazandığının tespit edilmesi gerekiyor”

Avukatlarla depremzedelerin toplantısı — Fotoğraf: Berfin Güler/Evrensel

“YIKILAN YAPILARIN TEK SORUMLUSU MÜTEAHHİT DEĞİL”

Hukuki mücadeleyi sürdürmek için suç duyurusunda bulunulması gerektiğini söyleyen Kaya “Elbette hepiniz giden mallarımızın, haklarımızın ve manevi duygularınızın giderilmesi için tazminat davası açıp hukuki mücadele sürdürmek gerekiyor. Ama bundan sonra can ve mal kaybı yaşamamak için bu işi yapanların cezalandırılması için aslında suç duyurusunda bulunmanız gerekecek. Bu kayıplarda tek suç müteahhitle de bitmiyor. İlk günden müteahhitlerin sorumluluğuymuş gibi kamuoyuna bir algı çıkarıldı. 3 müteahhit hava alanında yakalandı. Evet müteahhit yapıyı yapan kişi uygulamacı kişi ama oraya 5 katlı ev yapılmaz diyecek de bir kişi var. Fay hattı geçiyor buraya hiçbir şekilde yerleşim kurulmaz demesi gereken devletin başka birimleri var. Bu karayolu böyle yapılmaz böyle yapılırsa bir afette çatlar kırılır dökülür buraya ulaşım sağlanmaz demesi gereken kişiler var. Belediyelerin imar müdürlükleri var. Çevre ve şehircilik bakanlıkları var. AFAD dediğimiz doğrudan içişleri bakanlığına bağlı bir afet durumunda öncesi sonrası ne yapılması gerekir diyen devletin kurumları var. Devlet dediğimiz şey, insanın insanca yaşayacağı, can ve mal kaybının yaşanmayacağı ve her türlü afetten aslında vatandaşını koruması gereken bir yapıysa, devlet bunun hem öncesini hem esnasını ve sonrasını planlaması gereken bir kurumdur aynı zamanda. ‘Bu binaların hasar tespitini yapmayanlar, müteahhitleri projeleri denetlemeyenler de sorumlu değildir’ diyebilir miyiz? İmar planını hazırlayan Çevre ve Şehircilik Bakanlıkları, çeşitli yönetmelikler hazırlama yetkisi olan belediyelerin imar komisyonları da en az onun kadar sorumludur” diye konuştu.