10 Nisan 2023 12:22

ABD sızdırılan Ukrayna belgelerinin peşinde

ABD’li yetkililer, Ukrayna’nın hava savunmasından ABD’nin müttefiklerini gizlice nasıl izlediğine kadar pek çok detayı içeren gizli belgelerin sızıntı kaynağını tespit etmeye çalışıyor.

Fotoğraf: Diego Herrera Carcedo/AA

DÜNYA

Paylaş

İnternette yayınlanan ve Ukrayna’nın hava savunmasından ABD’nin müttefiklerini gizlice nasıl izlediğine kadar pek çok detayı içeren gizli belgelerin sızması, ABD’yi harekete geçirdi. Çok fazla konuşmaktan kaçınan ABD’li yetkililer sızıntının kaynağını tespit etmeye çalışıyor. Yorumlar içerikten çok sızıntıyı kimin yaptığına odaklanıyor. Bunun “bir Amerikalı” olabileceği tahmini öne çıkıyor.

Reuters’a konuşan eski bir üst düzey Pentagon yetkilisi olan Michael Mulroy, “Belgelerin birçoğu sadece ABD’nin elinde olduğu için şu anda bunun bir ABD sızıntısı olduğu üzerinde duruluyor” dedi.

ABD’li yetkililer soruşturmanın henüz ilk aşamalarında olduğunu ve soruşturmayı yürütenlerin, 2013 yılında WikiLeaks web sitesinde 700 binden fazla belge, video ve diplomatik kablonun yayınlanmasından bu yana en ciddi güvenlik ihlallerinden biri olarak görülen sızıntının arkasında “Rusya yanlısı unsurların” olma ihtimalini göz ardı etmediklerini söyledi.

PENTAGON TOPU BAKANLIĞA ATTI

Discord ve 4Chan başta olmak üzere sosyal medya sitelerinde ilk kez geçen ay ortaya çıkan “Gizli” ve “Çok Gizli” etiketli 50’den fazla belgenin bazıları haftalar önce yayınlanmış olsa da varlıkları ilk kez cuma günü New York Times tarafından bildirildi. Bazı belgeler “NOFORN” olarak işaretlenmiş, yani “yabancı uyruklulara açıklanamaz”.

Pazar günü Reuters’e konuşan iki ABD’li yetkili, belgelerin “araştırmacıları yanlış yönlendirmek ya da ABD’nin güvenlik çıkarlarına zarar verebilecek yanlış bilgileri yaymak amacıyla üzerinde oynanmış” olabileceğini ileri sürdü. Beyaz Saray ise soruları Pentagon’a yönlendirdi. Pentagon pazar günü yaptığı açıklamada, “hassas ve son derece gizli malzeme içerdiği anlaşılan” fotoğraflı belgelerin geçerliliğini incelediğini söyledi. Pentagon konuyu, cezai soruşturma başlatan Adalet Bakanlığına havale etti.

ABD, MÜTTEFİKLERİNİ İZLİYOR

“Çok Gizli” ibareli ve 1 Mart tarihli bir CIA İstihbarat güncellemesine ait bir başka belgede ise Mossad istihbarat teşkilatının İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu’nun Yüksek Mahkeme üzerindeki kontrolleri sıkılaştırma planlarına karşı protestoları teşvik ettiği belirtiliyor. Belgede ABD’nin bunu sinyal istihbaratı yoluyla öğrendiği belirtiliyor ve ABD’nin Ortadoğu’daki en önemli müttefiklerinden birini gözetlediği öne sürülüyor. Netanyahu’nun ofisi ise pazar günü yaptığı açıklamada Mossad ile ilgili iddiayı “yalan ve hiçbir dayanağı olmayan” bir iddia olarak nitelendirdi.

Bir başka belgede ise Güney Koreli üst düzey yetkililer arasında, ABD’nin Ukrayna’ya silah yardımı yapması için Seul’e yaptığı baskı ve Seul’ün bunu yapmama politikasıyla ilgili iç tartışmaların ayrıntıları yer alıyor.

Güney Kore Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol’un ofisi pazartesi günü yaptığı açıklamada belgelerin doğruluğunu kontrol etmenin öncelikli olduğunu ve ayrıntıları teyit ettikten sonra ABD’den “uygun” adımları atmasını talep edeceklerini söyledi. Yoon’un ofisi ABD’ye tepki göstermek yerine savunmayı tercih etti. Yapılan açıklamada belgelerin “uydurma ya da üçüncü tarafların müdahalesinin bir ürünü” olma ihtimalinin göz ardı edilemeyeceğini savunularak, "ittifakı bozmaya yönelik her türlü girişimin tepkiyle karşılaşacağı” belirtildi. Güney Kore’nin ana muhalefet partisi Demokrat Parti’nin bazı milletvekilleri ise casusluk iddiaları karşısında “büyük üzüntü” duyduklarını ifade ederek, bu iddiaları ulusal egemenliğin açık bir ihlali ve Yoon yönetiminin büyük bir güvenlik başarısızlığı olarak nitelendirdi. Milletvekilleri yaptıkları ortak açıklamada "Kapsamlı bir soruşturma yapılmasını ve benzer olayların yaşanmamasını şiddetle talep ediyoruz" dedi.

Pentagon ise, müttefiklerin açıkça gözetlenmesi de dahil olmak üzere herhangi bir spesifik belgenin içeriğine henüz değinmiş değil.

Adlarının açıklanmaması kaydıyla Reuters’a konuşan iki ABD’li yetkili, ordu ve istihbarat kurumlarının bazı istihbaratların kurum içinde ne kadar geniş çapta paylaşıldığına dair süreçlerini gözden geçirdiklerini söyledi. Yetkililerden biri, soruşturmacıların, hoşnutsuz bir çalışandan, ABD’nin ulusal güvenlik çıkarlarını aktif olarak baltalamak isteyen içeriden bir tehdide kadar dört ya da beş teori üzerinde durduklarını söyledi.

UKRAYNA BELGELERİNDE NELER VAR?

Öte yandan belgelerin Ukrayna savaşına dair bölümü, ABD ve NATO’nun savaşın ana itici güçleri olduğunu ve Ukrayna ordusunu nasıl kullandıklarını açıkça ortaya koyuyor. Belgelerde NATO’nun Ukrayna’ya 150’den fazla askeri personel gönderdiği ve NATO’nun Ukrayna ordusunu ne derece finanse ettiğini, silahlandırdığını, eğittiğini ve doğrudan komuta ettiği görülüyor.

Mayıs 2022’de Beyaz Saray sözcüsü Jen Psaki’ye Ukrayna’daki savaşın bir “NATO vekalet savaşı” olup olmadığı sorulduğunda, “Rusya’nın bu konudaki söyleminin bu olduğunu biliyorum ama bu bir vekalet savaşı değil... Bu Rusya ile Ukrayna arasında bir savaş. NATO bu işin içinde değil” demişti.

Wsws.org ’un araştırmasına göre belgelerde Ukrayna ile ilgili öne çıkan noktalar şöyle:

97 NATO Özel Harekat birliği şu anda Ukrayna içinde konuşlanmış durumda.
71’i ABD askeri personeli olmak üzere toplam 100 ABD personeli Ukrayna’da konuşlandırılmış durumda.
ABD ordusu Ukrayna ordusunun eğitimini, Avrupa’daki NATO birliklerini ve Ukrayna içindeki ABD askeri birliklerini birlikte çalışabilir olarak görüyor ve hepsini tek bir sayfada rapor ediyor.
ABD, Kırım’ı Rus işgali altındaki Ukrayna topraklarından koparmayı amaçlayan planlı bir saldırı operasyonu için ayrıntılı haritalar hazırladı ve saldırı için “uygun” koşullar mayıs ortasında başlayacak.
ABD ve NATO müttefikleri, bu saldırı kapsamında savaşa girecek güçlerin dörtte üçünü eğitiyor, finanse ediyor ve silahlandırıyor. Belgelerden birinde “bahar karşı taarruzu için 12 muharebe güvenilir [tugay] oluşturulabilir: 3’ü Ukrayna tarafından uluslararası olarak, 9’u ise ABD, Müttefik ve Ortakları tarafından eğitilmiş ve donatılmıştır” deniliyor.
New York Times 2 Şubat’ta ABD’li yetkililere dayandırdığı haberinde “Ukrayna’da ölen ve yaralanan Rus askerlerinin sayısı 200 bine yaklaşıyor" demişti. Buna karşın, iç belgeler çatışmalarda ölen Rus askerlerinin sayısının 35 bin ila 43 bin arasında olduğunu ileri sürüyor. New York Times, belgelerin “ABD’nin Rusya’nın güvenlik ve istihbarat servislerine ne kadar derinlemesine girdiğini gösterdiğini, Washington’un Ukrayna’yı planlanan saldırılar konusunda uyarmasına ve Moskova’nın savaş makinesinin gücü hakkında bilgi edinmesine olanak tanıdığını” da vurguladı.

SAVAŞI TIRMANDIRMANIN BAHANESİNE ÇEVİRME GİRİŞİMİ

Bu arada ABD medyası sızıntıları daha da büyük bir ABD askeri müdahalesi argümanına dönüştürmek için çalışıyor. Örneğin New York Times, “Sızan belgeler, Ukrayna hava savunmasının takviye edilmediği takdirde tehlikede olduğunu gösteriyor” diye yazdı. Haberde, “Rusya’nın hava kuvvetlerinin savaşın gidişatını değiştirmesini engellemek için büyük bir mühimmat akışına ihtiyaç var” denildi.

Ayrıca belgeler, ABD’nin çatışmaya daha derinlemesine müdahil olmaya hazırlandığını gösteriyor. Belgelerde özetlenen bahar taarruzu planları gerçekleşsin ya da gerçekleşmesin, ABD ve NATO, Finlandiya’nın ittifaka katılmasının ardından Rusya’ya sınırı olan NATO ülkelerine büyük bir kuvvet konuşlandırmayı planladığı da var. (DIŞ HABERLER)