Sarayda sana, sandıkta bana!
İktidarın ittifakı Saray’ın kaderinde birleşirken, tüm ortaklar cumhurbaşkanına vereceği oylar karşısında kendisini yeni döneme güçlü girmeye hazırlıyor: Saray’da sana, sandıkta bana!
Fotoğraf: Murat Çetinmühürdar/TCCB
Birkan BULUT
Ankara
İttifaklar arasındaki mücadeleye sahne olacak 14 Mayıs seçimlerinde, tek hedef iktidar değişimi veya parlamentoda salt çoğunluğu sağlamak değil. Cumhur İttifakı 5 yıldır tahkim ettiği tek adam yönetim biçimini devam ettirmek ve güçlendirmek üzerine hesaplar yapıyor. Meclis’te bulunan ve bulunmayan muhalefet partilerinin hedefinde ise sistem değişikliği bulunuyor. Millet İttifakı rejimin parlamenter sistemle onarılması üzerine bir politik hat izlerken, ülkenin temel sorunlarının rejiminin restorasyonuyla çözülemeyeceğini savunan Emek ve Özgürlük İttifakı ise daha geniş bir demokratik zeminin yaratılmasını istiyor.
Bu nedenle anayasa değişikliğinin referandumla yapılması için 360 milletvekilinin oyu, referanduma gerek kalmadan yapılması için ise 400 oy gerekiyor. Ancak ne kamuoyu yoklamaları ne de muhalefetten gelen açıklamalar Cumhur İttifakının parlamentoda 200 ve altına düşeceğine dair bir tablo ortaya çıkarmıyor. Hal böyleyken özellikle son 5 yılda Saray etrafında kenetlenen iktidarın gözü, parlamento seçimlerinden ziyade cumhurbaşkanlığı seçimlerinde.
Pandemi, artan politik baskılar, derinleşen ekonomik sorunlar ve son olarak 50 binin üzerinde ölüme neden olan depremler karşısında Cumhur İttifakı’nın işi bir hayli zor. Yönetime geldiğinden beri arkasında güçlü bir sermaye desteği ve cemaatler, liberaller, MHP gibi ittifaklarla iktidarını sürdürmeye çalışan AKP, artık seçimlerde yasa haline getirdiği ittifaklarla aynı taktiğini sürdürmeye çalışıyor. Ancak ülkenin ekonomik ve siyasal sorunları karşısında çözümsüzlüğü, kendi alanını daraltırken, ittifak siyaseti muhalefetin elini güçlendiren bir enstrüman haline geldi.
DEVLET ERKANI GÖLGESİNDE LİSTE
İktidarın milletvekili listelerinde ortaya çıkan tablo da bunu doğruladı. 21 yıldır süren iktidarının halk nezdinde acı hatıralarıyla sandığa hazırlanan AKP, görünürde yeni isimlerle YSK’nin önüne gitti. Milletvekillerinin yüzde 65’i bu seçimlerdeki aday listelerinde yer alamadı. Ancak televizyon ve gazetelere atılan başlıklardaki “yenilik” ve “değişim” kelimelerinin altı, devlet erkanından isimlerle doldurulabildi. Sağlık Bakanı ile Kültür ve Turizm Bakanı dışındaki kabine üyeleri kentlerin ilk sıralarından aday oldu.
AKP’DE ADAYLIĞA İLGİ AZALDI MI?
İktidarda olması nedeniyle çekim merkezi olması beklenen AKP’nin cazibesi de değişim ihtimali nedeniyle zayıfladı. Adaylık başvurularında uzamayan kuyruklarda da kendisini gösteren bu değişim, listede de göründü. Bürokrasiden isimlerin dokunulmazlığa kavuşmak için yer aldığı listelerde, halkın oyunu almak için bulunan çare soyadı para eden aileler, istifa eden 30’dan fazla il başkanından 19’unun aday olması, kimi cemaat ve tarikatların temsiliyeti, 6 belediye başkanının adaylığı oldu.
Bazı nüfuslu aile ve aşiretler de işini şansa bırakmadı. Galip Ensarioğlu AKP’den, Vejdin Ensarioğlu ise İYİ Parti'den milletvekili adayı oldu. Vejdin Ensarioğlu'nun babası Salim Ensarioğlu da İYİ Parti'den İstanbul 2. bölge 2. sıradan aday gösterildi. Tatar aşiretinin lideri Arslan Tatar AKP’den, kardeşi Şırnak İl Başkanı Halil Tatar ise MHP'nin birinci sırada adayı olarak gösterilirken, Mahmut Tatar Zafer Partisi'nden, Sabri Tatar ise Yeniden Refah Partisi'nden milletvekili adayı olarak gösterildi.
AKP’ye yakınlığıyla bilinen ve iktidar desteğiyle şişirilen sendikalardan isimler de listede görünmedi. Kamuoyuna yansıyan isimlerden sadece Konya 8. sıradan aday olan eski Eğitim-Bir-Sen Genel Sekreteri Latif Selvi dikkat çekti.
Kamuoyuna sunulan ‘yeniler’ ise Hulki Cevizoğlu, Şebnem Bursalı, CHP’den istifa ederek, AKP’ye katılan Mehmet Ali Çelebi, Rektör Sadettin Hülagü, Prof. Dr. Mehmet Şahin gibi isimler oldu.
ADAY GÖSTERİLMEYENLER
Partinin ağır topları olarak adlandırılan birçok isim 3 dönem kuralı denilerek listede yer almadı. Ancak yıllardır sarayda merkezileşen ve hantallaşan devlet aygıtında onlara verilecek makam kalmadığı anlamına gelmiyor. Binali Yıldırım, Nurettin Canikli, Bülent Turan, Ali İhsan Yavuz, Mehmet Özhaseki gibi birçok isim liste dışında beklemede. Kamuoyunda ve parti içerisinde yıpranan ve teşhir olan bazı isimler de listede yer almadı. Sedat Peker’in iddialarında adı geçen Zehra Taşkesenlioğlu ile Tolga Ağar bunların arasında. Milletvekili olmak için istifa etmesiyle tepki toplayan Hatay Valisine de listede yer verilmedi.
İTTİFAKTA ORTAKLARIN MESAFESİ OY KAYBETTİREBİLİR
AKP’nin Cumhur İttifakı’da ortak liste çabaları da büyük oranda başarısız olurken, ittifakta cumhurbaşkanlığı seçimlerine odaklanıldı. HÜDAPAR'dan 4, DSP'den 3 aday AKP’nin aday listesine alındı. Cumhurbaşkanı adaylığını açıklayarak önce rest çeken Yeniden Refah Partisi ve Büyük Birlik Partisi kendi logolarıyla seçime girme kararı aldı. AKP’nin ortak listeye ikna edemediği diğer ortağı da MHP oldu. İki gün önce YSK’ye adaylarını açıklayarak ortak listeye kapıları kapatan MHP, kitlesinin ideolojik gerekçelerle sadece kendi amblemine oy vereceğini bildirdi. Ancak Cumhur İttifakı’ndaki ortak liste anlaşmazlığı, iktidarın değişimi ihtimali nedeniyle AKP’ye mesafe konulduğu tartışmalarına neden oldu. İktidarın ittifakı Saray’ın kaderinde birleşirken, tüm ortaklar cumhurbaşkanına vereceği oylar karşısında kendisini yeni döneme güçlü girmeye hazırlıyor: Saray’da sana, sandıkta bana!
