Sudan’da askeri gerilim: Paramiliter güçler havaalanına asker konuşlandırdı

Sudan’da 2019’da halk isyanı sonrası Ömer Beşir’in diktatörlük rejiminin yıkılmasının ardından darbe yaparak yönetimi ele geçiren ordu, yıllardır iktidarı sivillere devretmeyi reddediyor. Bu süreçte paramiliter güç olarak gelişen Hızlı Destek Güçleri isimli (RSF) milis yapının orduya entegre edilmesini içeren güvenlik reformu gündeme gelince iki askeri güç arasında gerilim oluştu. RSF güçlerinin başında, 2019 darbesinin ardından kurulan cunta yönetiminde yer alan Muhammed Hamdan Daglo isimli general bulunuyor. Sudan Ordusunun başında ise ülkenin fiili devlet başkanı da olan darbe lideri Abdülfettah el Burhan var.

HAVAALANINA ASKER KONUŞLANDIRDILAR

Middle East Eye (MEE) haber sitesine göre, Sudan ordusu, RSF’nin silahlı kuvvetlerin onayı olmadan asker konuşlandırmakla ve potansiyel silahlı çatışmaları riske atmakla suçladı.

Habere göre çarşamba akşamı en az 100 RSF aracı başkentin 330 km kuzeyinde bulunan Merowe şehrine girdi ve havaalanını kuşattı. Görgü tanıklarından Al-Tayeb Ahmed, MEE’ye, “Bu RSF’nin şehre asker yığmak için yaptığı ilk girişim değil. Geçen hafta da benzer bir durumla karşılaşmıştık ama daha küçük çaplı bir olaydı ve birlikler sonunda hava kuvvetleri komutanı tarafından uzaklaştırılmıştı” dedi.

Ancak bu kez RSF çok daha kalabalık bir şekilde geldi ve ayrılmayı reddetti.

Başkent Hartum’da bir MEE muhabiri ve görgü tanıkları RSF’nin hem şehir içinde hem de şehir dışında yaygın bir hareketlilik halinde olduğunu söyledi. Bir başka görgü tanığı Isam Aldin Ali “Düzinelerce RSF aracının Hartum’un güney eteklerindeki Suba’dan Hartum’un kuzeyine doğru hareket ettiği, Afrika Caddesi ve El Mek Nimr Köprüsü’nden geçtiği görüldü” dedi. Hartum’un kuzeyindeki bir görgü tanığı da bir RSF konvoyunun Hartum’un ikiz şehri Bahri’deki RSF üssünün dışına doğru hareket ettiğini gördüklerini söyledi.

Fiili devlet başkanı General Abdülfettah Burhan ile yardımcısı ve RSF’nin şefi Muhammed Hamdan Daglo arasındaki güç mücadelesi son aylarda tırmanarak ordu ile RSF arasında ülkedeki genel güvenlik durumunu tehdit eden gerilimler yaratmıştı.

Bu gerginlikler, Sudan’da sivil bir hükümetin kurulması ve seçimlere doğru yeni bir geçiş sürecinin başlatılması için 1 Nisan’da imzalanması planlanan uluslararası destekli anlaşmanın iki kez ertelenmesine gerekçe yapıldı.

ARABULUCULUK GİRİŞİMLERİ

Gerginlik tırmanırken, yerel ve uluslararası arabulucular durumu yatıştırmak için her iki tarafı da görüşmelere dahil etmeye çabaladı.

Batılı bir diplomat MEE’ye yaptığı açıklamada her iki tarafın liderleriyle temas halinde olduklarını ve şu ana kadar olumlu yanıtlar aldıklarını söyledi. Medya ile konuşma yetkisi olmadığı için adının açıklanmaması koşuluyla MEE’ye konuşan diplomat, “Her iki taraftan da bu gerilimi daha fazla tırmandırmayacaklarına dair ilk sözleri aldık ve güçlerini Merowe’den çekmesi için RSF ile görüşüyoruz” dedi.

Sudan ordusu ile uluslararası arabuluculuk görüşmelerinde sivilleri temsil eden Özgürlük ve Değişim Güçleri (FFC) koalisyonu da iki tarafı durumu tırmandırmaktan kaçınmaya ve müzakerelere dönmeye çağırdı.

Bu arada AA’nın haberine göre, ABD’nin Hartum Büyükelçiliği de bir açıklama yaparak, “ABD vatandaşlarına Sudan'ın kuzeyindeki Kerime kenti ve çevresindeki bölgelere seyahat etmekten kaçınmalarını tavsiye ediyoruz” dedi. Büyükelçilik, çalışanlarına 19 Nisan’a kadar Hartum, Umdurman ve Bahri kentlerinin dışına seyahat yasağı getirdi.

GÜVENLİK REFORMUNDE NE VAR?

RSF’nin tamamen orduya entegrasyonuyla tek ve milli bir ordu kurulması ve ordunun da ticari ve siyasi faaliyetleri bırakıp kışlaya çekilmesi gibi maddeleri kapsayan güvenlik reformu, 2021’den bu yana süren yönetim krizi ve asker sivil anlaşmazlığını çözmek gerekçesiyle 5 Aralık 2022’de imzalanan çerçeve anlaşmanın en önemli maddeleri arasında yer alıyordu.

Ülkenin fiili lideri olan Ordu Komutanı Orgeneral Abdulfettah Burhan, RSF’nin mevcut yapısının değiştirilerek orduya katılması konusunda ısrarla açıklamalar yaparken, RSF Komutanı Orgeneral Muhammed Hamdan Dagalu entegrasyona karşı çıkmadıklarını ancak bunun tamamen sivil bir yönetimin çatısı altında gerçekleşmesini istediklerini söylüyor.

RSF NASIL KURULDU?

RSF, eski rejim döneminde Darfur’da isyancılara karşı savaşmak, sınırları korumak ve asayişi sağlamak amacıyla paramiliter bir güç olarak oluşturuldu. 2013’te Güvenlik ve İstihbarat Teşkilatına bağlanan RSF’nin on binlerce mensubu bulunuyor.

Sudan ordusu, paralel bir ordu gibi hareket eden RSF mensuplarının başkent ve bazı şehirlerdeki hareketliliğinin ve bazı mevkilerde konuşlanmasının güvenlik riski ve tehdidini artırdığını ve ordunun izni dışında yapılan kanunsuz bir eylem olduğunu açıklamıştı. (DIŞ HABERLER)

Sudan’da darbe protestosuna ateş açıldı

Sudan halkı geri adım atmıyor