Çanakkale'de seçim atmosferi | Listeler heyecan yaratmadı, cumhurbaşkanlığı daha çok konuşuluyor
Çanakkaleli ekonomik sorunlar altında seçimlere odaklanamazken, krizin etkisi tüm ülkede olduğu gibi Çanakkale’de de tercihleri belirleyecek yegane kriter.
Fotoğraf: DHA
Damla YELTEKİN
Çanakkale
Çanakkale’de seçimlere az bir süre kaldığı halde alışılmış bir seçim heyecanı, atmosferi kendisini gösteremiyor. Çanakkaleli ekonomik sorunlar altında seçimlere odaklanamazken, krizin etkisi tüm ülkede olduğu gibi Çanakkale’de de tercihleri belirleyecek yegane kriter.
Şehirde siyasi partilerin milletvekilleri adaylıkları açısından; halkın katılımını sağlayacak etkenlerinin yerine getirilmemiş olması, cumhurbaşkanı seçimleri ile milletvekili seçimleri arasında bir heyecan farkının ortaya çıkmasına neden oldu.
Çanakkale’de hakim parti olan CHP’nin milletvekili adaylarının genel merkez tarafından belirlenmesi heyecan düşüklüğü için önemli bir etken. Diğer partiler için de durum bundan farklı değil. Parti içi demokrasiler açısından yaşanan bu olumsuzluk özellikle parti üyelerinin aktif katılımını ters etkilemiş.
Cumhurbaşkanlığı seçimi açısından durum biraz daha farklı. Ülke genelindeki tüm muhalif güçlerin Kemal Kılıçdaroğlu üzerinde anlaşmış olmaları -tek adam sistemine son verilmesi konusundaki irade- daha ete kemiğe bürünmüş noktada. Parlamento konusunda yurttaşların beklediklerini bulamaması nedeniyle heyecansız bir seçim atmosferinin olduğunu söylemek yanlış olmayacak.
Tam da bu alanda Emek ve Özgürlük İttifakı ve Sosyalist Güç Birliği partileri açısından uygun bir zemin söz konusu ancak bu iki ittifakın da yeterli bir karşılık bulduğunu söylemek zor.
TİP’in özellikle genç kesimler nezdinde bir sempati oluşturduğunu söyleyelim. Ancak Emek ve Özgürlük İttifakının Yeşil Sol ve TİP olarak ayrı listelerde seçime girmesi, sol ve ilerici çevrelerde birlikte hareket etmeyi zorlaştırdığını da ekleyelim.
Maraş merkezli depremler sonrasında yaşanan müdahale krizi de, seçmenin oyunun renginde etkili olacak gibi görünüyor. Çanakkale’deki seçim havasını genel olarak bu şekilde özetledikten sonra biraz da il genelindeki klasik seçim detaylarını gözden geçirelim.
MUHARREM ERKEK’E BAKANLIK GÖREVİ
2015 yılında ilk kez milletvekili seçilen Avukat Muharrem Erkek, yıllardır genel başkan yardımcılığı görevini yürütüyor. Kent siyasetinin ve CHP’nin etkili isimlerinden Muharrem Erkek’in, iktidar değişiminde bakanlık görevi alacağı CHP Lideri Kemal Kılıçdaroğlu tarafından Çanakkale mitinginde açıklandı. Kılıçdaroğlu’nun bakanlık açıklaması, CHP içinde heyecan ve ilginin artmasına neden olurken, Muharrem Erkek, bu dönem milletvekilliği listesine girmedi.
AKP ESKİ İL BAŞKANI CHP LİSTESİNDE
Çanakkale’de birinci parti konumunda olan CHP’de mevcut milletvekillerinden Genel Başkan Yardımcısı Muharrem Erkek’in yer almadığı listede, uzun yıllardır CHP siyasetinin etkili isimlerinden İsmet Güneşhan 1’inci sırada yer buldu. Güneşhan parti tabanında da sevilen bir isim olmasının yanında, partinin birçok kademesinde görev aldı. Mevcut milletvekillerinden Özgür Ceylan yine 2’inci sırada kendisine yer bulurken, listenin en çok tartışılan ismi ise 3’üncü sıra adayı Yeşim Karadağ! Gelecek Partisi kontenjanından CHP listesine yazılan Karadağ, Çanakkale’de Ak Parti il başkanlığı yaptı. İl başkanlığı dönemindeki açıklamaları seçmenlerce unutulmayan Karadağ’ın CHP’de oy kaybına neden olabileceği ifade ediliyor. CHP’nin 4’üncü sıra adayı olarak ise İl Gençlik Kolları Başkanı Tuğberk Güzel seçmenlerin karşısına çıkıyor.
AKP, ‘AYHAN GİDER İLE YENİDEN’ DEDİ
Mevcut milletvekillerinden, TBMM Grup Başkan Vekili Bülent Turan, üçüncü dönem kuralı nedeni ile aday olmadı. 21 aday adayı ile temayül yoklaması yapan AKP’de 1’inci sıraya temayül yoklamasında bulunmayan önceki dönem AKP milletvekillerinden Ayhan Gider yazıldı. Parti içinde tepkilere neden olan Gider’in ardından, 2’nci sırada mevcut milletvekillerinden Jülide İskenderoğlu, 3’üncü sırada Nazım Hikmet Keskiner ve 4’üncü sırada ise Halil Zahit Mert isimlerine yer verildi.
İYİ PARTİ GARANTİ GÖZÜYLE BAKIYOR
2018 seçimlerinde yurt dışından gelen oylarla milletvekilliğini kaybeden İyi Parti Genel Başkan Yardımcısı Rıdvan Uz’un milletvekili seçilmesine kesin gözüyle bakılıyor. AKP’nin oy kaybedeceği, CHP listesine olan tepki de değerlendirildiğinde İyi Partinin Çanakkale’de ikinci parti olabileceği ve ikinci milletvekilini de zorlayacağını düşünülüyor. Çanakkale’de 1’inci sıra adayı Rıdvan Uz’un ardından, ikinci sırada Cengiz Yalçın, üçüncü sırada Zişan Özaydın ve 4’üncü sırada ise Mevlüt İnanç bulunuyor.
YEŞİL SOL SAHADA
Çanakkale’de 2015 seçimlerinden bu yana ilgi gören HDP (Yeşil Sol Parti) ilk sıraya uzun yıllardır mücadele eden Adile Yalçın’ı koydu. 2’nci sırada Sinan Ekinci ve 3’üncü sırada Seda Alçınar isimlerine yer veren Yeşil Sol Parti, 4’üncü sıraya ise Gelibolu’da Emek Partisinden Ergin Fidan ismini yazdı.
ÇANAKKALE HALKI NE DÜŞÜNÜYOR?
Seçim sürecini Ruhsen Algül isimli bir yurttaş ile konuştuk. Algül, CHP listesinde “Yeşim Karadağ” isminin bulunmasını ise eleştirdi. İYİ Parti Milletvekili Adayı Rıdvan Uz’u Millet İttifakı partilerinden biri olduğu için, 3 vekilden biri olarak saydığını ifade eden Algül, “AKP’nin artık gitmesini istiyorum. Yeşim Karadağ’ın eski AKP il başkanı olduğunu bilmiyordum. Onun ne işi var milletvekili listesinde? Yapmasalar iyiydi” dedi.
‘ÇANAKKALE’DE MEVCUT DURUM KORUNUR’
Ebru Özcan isimli yurttaş, 14 Mayıs seçimlerinin sürprizlere açık bir seçim olduğunu ifade ederek, mevcut iktidarın oy kaybedeceğinin konuşulduğunu söyledi. Özcan, “Çanakkale halkı Cumhuriyetçi olduğu için değişen bir şey olacağını düşünmüyorum. Mevcut durum korunur gibi geliyor. Sürpriz durumlar da çıkabilir. Az çok duyduğumuz kadarıyla, halk mevcut iktidardan bıkmış durumda. O kesime oy verecek olanlar bile bundan vazgeçmiş durumda. 2 oyum olsa 2’sini de vermem diyenler var. Sürprizler bekliyoruz. İnşallah güzel olur” dedi.
‘BU ÜLKEYİ MEVCUT HÜKÜMETTEN KURTARMAMIZ GEREKİYOR’
Ülkedeki baskının kalkması gerektiğini dile getiren Emre Ödemiş; CHP’nin 3 milletvekili çıkaracağını tahmin ettiğini söyledi. “Seçim atmosferi her yerde aynı. Bu ülkeyi mevcut olan hükümetten kurtarmamız gerekiyor” diyen Ödemiş, “Çünkü üzerimizde çok baskı var. Rahat değiliz. Bu baskıyı kaldırmamız gerekiyor. Cumhurbaşkanlığında Kemal Kılıçdaroğlu’na atacağız. Amacımız önce mevcut sistemi değiştirmek. İsimlere bakma şansımız da yok. Yine CHP’ye atacağız. Başka çaremiz yok. Çanakkale daha ön görüşlüdür. 2’ye 2 çıkarıldı ama Çanakkale merkezden CHP çıkıyor. Başka bir şey çıkmaz buradan. Bu seçimde Çanakkale’de CHP’nin 3 milletvekili garanti” ifadelerine yer verdi.
2018 SEÇİMLERİNDE NE OLMUŞTU?
Çanakkale’de yerelin eğilimi ile ilgili son yapılan seçimlerde 14 Mayıs’ta sandıktan çıkabilecek sonuçlara ilişkin ipuçları veriyor.
2018 cumhurbaşkanlığı seçiminde CHP’nin Adayı Muharrem İnce yüzde 43.8’lik oy oranı ile ilk sırada yer alırken, AKP Adayı Recep Tayyip Erdoğan yüzde 41.9 oy almıştı. İyi Parti adayı Meral Akşener, yüzde 11.9 oyuna karşılık HDP Adayı Selahattin Demirtaş yüzde 1.7 oy alabilmişti. Partilerde ise AKP yüzde 37.4, CHP yüzde 33.8, İyi Parti yüzde 16.8, MHP 6.9 ve HDP yüzde 3.7 oy almıştı.
Buna göre 2 AKP (Bülent Turan ve Jülide İskenderoğlu) 2 CHP (Muharrem Erkek ve Özgür Ceylan) milletvekili çıkarmıştı. Çanakkale’de milletvekili seçilen İyi Partili Rıdvan Uz, yurt dışından gelen oylarla, vekilliğini CHP’li Özgür Ceylan’a kaptırmıştı.
2019 SEÇİMLERİNDE CHP BİRİNCİ PARTİ ÇIKMIŞTI
Yerel seçimlerde ise CHP’nin üstünlüğü ortaya çıkarken, merkez ile birlikte 12 ilçesi bulunan Çanakkale’de, sadece 4 ilçede AKP kazanabildi. 6 ilçede CHP ve 2 ilçede ise İyi Parti, belediyeleri kazanmıştı.
Merkezde ve il genelinde 1’inci parti olan CHP il genelinde yüzde 41.31, AKP ise yüzde 41.22 oy almış, İyi Parti yüzde 9.45 , MHP yüzde 4.82 oy almıştı. HDP’nin yerel seçimlerdeki oy oranı ise yüzde 0.85’te kalmıştı.
