Staj ve çıraklık mağdurları: Emeklilik hakkımızı istiyoruz
Staj sırasında yapılan sigortaları kabul edilmediği için emeklilik hakkı kazanamayanlar tepkili: “Emeklilik hakkımız, mücadeleden vazgeçmeyeceğiz.”
Fotoğraf: Evrensel
Emirhan DURMAZ
İzmir
Staj ve çıraklık mağdurları ülkenin dört bir yanından sesini duyurmaya çalışırken, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Eski Bakanı Vedat Bilgin’den geçtiğimiz günlerde, “Staj bir mağduriyet konusu değildir. İş akdi stajla başlamıyor. Staj bir eğitimdir ve EYT onu kapsamaz” açıklaması geldi. İzmir’den staj ve çıraklık mağdurları Semiha Özek ve Mehmet Bulut ile Vedat Bilgin’in açıklamasını, sorunlarını ve taleplerini konuştuk.
1997 yılında staj aşamasında ilk sigorta girişinin yapıldığını belirten 44 yaşındaki Mehmet Bulut, “Buca Endüstri Meslek Lisesinde Torna Tesviye Bölümünde öğrenim gördüm. Öğretmenlerimiz o dönem bize ‘Çok şanslısınız sigortanız başlıyor, ileride emekli olabileceksiniz’ dediler. Sahiden de staja başlamamızdan bir hafta sonra sigorta kartlarımız geldi. O kartı tam 26 yıldır saklıyorum” diye konuştu.
"ÇOCUK YAŞTA VERDİĞİMİZ EMEĞE YAZIK"
Staj yaparken iş yerinde çalışan herhangi bir işçi ile aynı işi yaptığını vurgulayan Bulut, “Aynı saatte işe girdik, aynı saatte paydos ettik. Maaşımız ise asgari ücretin üçte biri oranındaydı. Ucuz işçiydik ama en azından sigortamız var diyorduk. Meğer sigorta kartlarında emeklilik, yaşlılık ve ölüm pirimleri yokmuş. O zamanlar Google mı vardı, e-devlet mi vardı, nereden göreceğiz bunu? Kime soracağız? Bilsek cebimizden yatırırdık. 1 gün dahi olsa uzun vade girişi yapardık. EYT müracaatları sırasında fark ettik bunu. ‘Sizinki emekliliğe sayılmıyor’ dediler. Resmen kandırıldık. Çocuk yaşta verdiğimiz emeğe yazık” ifadelerini kullandı.
Semiha Özek ve Mehmet Bulut | Fotoğraf: Emirhan Durmaz/Evrensel
"MHP, KENDİ VAADİNE RET VERDİ"
Gerekirse borçlanmayı dahi şahsen kabul edeceğini belirten Bulut, “Bu uygulama sosyal devlet mantığına uymuyor. Ortada çok büyük bir haksızlık ve mağduriyet var. Bu çözülemez bir durum değil, biz kimseye yük değiliz. Üstelik yurt dışında staj yapanların, gurbetçilerin bu hakkı tanınıyor. Onlar Türkiye’ye geldiğinde emekli olabiliyorlar. Bu eşitlik ilkesine de aykırı” dedi. MHP’nin seçim beyannamesini hatırlatan Bulut, “İktidar ortağı 2018 seçim beyannamesinde söz vermişti ancak Meclise tasarı sunulduğunda ise ret oyu verdiler. Şimdi yeniden vaat veriyorlar. Nasıl inanalım? Bir beş sene daha nasıl bekleyeceğiz?” diye konuştu.
"MADEM ÖĞRENCİYDİK NASIL İŞ KAZASI GEÇİRDİK?"
İlk sigorta girişinin 1992 yılında yapıldığını ve 48 yaşında olduğunu belirten Semiha Özek ise “Eşim 1998’de bir yerden giriş yaptıralım demişti. Ben ise benim zaten girişim var demiştim. Halbuki kandırılmışız. Bakın, ben iş kazası geçirdim. Bundan dolayı ise bana rapor parası yatırıldı o dönem. Madem sigortam yoktu nasıl rapor parası aldım? Eğer ki sigortam varsa nasıl emeklilik hakkımdan mahrum bırakılıyorum? Vedat Bilgin’e soruyorum maaş alıyorduk biz, maaş alan öğrenci olur mu?” diye sordu.
"DÜZEN İŞVERENİN CEBİNİ KORUYOR"
Çınarlı Endüstri Meslek Lisesi Elektrik Bölümünde okuduğunu dile getiren Özek, “Sabah 8’den akşam 8’e kadar çalıştık. En pis işleri biz yaptık. Tuvalet de temizledik. Pazartesi ve salı günleri okula gittik, diğer 3 gün ise işe gittik. Üstelik bizim gitmediğimiz günleri de başka bir stajyer grubu dolduruyordu. İşçi çalıştırmasına gerek kalmıyordu patronun. Neden çalıştırsın? İşçinin aldığının üçte birini veriyor sonuçta. Düzen işverenin cebini koruyor” ifadelerini kullandı.
Fotoğraf: Evrensel
"ÖLENE KADAR KÖLELİK Mİ YAPALIM?"
Öte yandan ek 100 puan katsayısı konusunda da mağdur edildiklerini dile getiren Özek, “Bizden önce meslek lisesi okuyan abilerimiz ablalarımıza devlet ek 100 puan verdi ve üniversiteye yerleşebildiler. Bizde ise kaldırıldı bu sistem. Parası olan okudu bizim dönemimizde ve biz gariban çocukları ise okuyamadık. Hem çocukluğumuzda ucuz işçilik yaptık şimdi de emekli edilmiyoruz. Bizden beklenen ölene kadar kölelik midir?” diye sordu.
Ayrıca Eski Bakan Vedat Bilgin’in staj mağdurlarının yükselen tepkilerine yanıt olarak ‘Patronunuza söyleyin’ sözlerine de yanıt veren Özek, “Patronunuza söyleyin diyorlar. Ben stajımı Tekel/Şarap’ta yaptım. Devletin kurumuydu, dolayısıyla benim patronum, işverenim devletti. Devlet, benim sigortamı düzgün yatırmadı mı?” dedi.
"MÜCADELEDEN VAZGEÇMEYECEĞİZ"
İller bazında dernekleşerek federasyon kurmayı planladıklarını söyleyen staj ve çıraklık mağdurları, daha geniş kitlelere ulaşmayı ve güçlenmeyi hedeflediklerini anlatarak mücadelelerinden geri adım atmayacaklarını söylüyor. Taleplerinin net olduğunu dile getiren staj mağdurları, işçilerle aynı işi yaptıklarını hatırlatarak stajyerler ve çıraklar olarak işe giriş tarihlerinin SSK başlangıcı sayılmasını istiyorlar.
