Gençlerin bayramları var, umutları yok

Eylem NAZLIER
İstanbul

Bugün 19 Mayıs Atatürk’ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı ama gençler bayramlarını işsizlik, gelecek kaygısı ve geçim derdiyle karşılıyor. İşçi gençler ağır koşullarda düşük ücretle çalışmak zorunda kaldıklarını anlatırken, üniversitelilerin ise iş bulamama kaygısıyla bir gözü yurt dışına gitme çabasında. Kendilerine adanan bayramda şimdi söz gençlerde. 

ÜCRET 7 BİN TL, SİGORTA YOK…

Gelecekten umudunu yitiren, ağır koşullarda düşük ücretle çalışmak zorunda kalan milyonlarca gençten biri de 17 yaşındaki Elif. Tekstil sektöründe çalışan bir işçi olduğunu söyleyen Elif, “Gelecek için hiçbir hayalim yok çünkü ekonomik sıkıntılarım var. Bugünü atlatmaya çalışıyorum. Asgari ücretin altında aylık 7 bin TL’ye çalışıyorum. Sigortam yapılmadığı için sağlık güvencem de yok. Yasalara aykırı bir biçimde çalıştırılıyorum ama buna da mecburum. Çünkü eve para götürmek zorundayım” diye konuştu. Babasının inşaatlarda çalıştığı için düzenli bir gelirinin olmadığını, evin geçimini ablasıyla birlikte karşıladıklarını anlatan Elif, “Maaşımın 500 TL’sini kendime ayırıyorum, gerisini aileme veriyorum. Kendime üst baş, bir pantolon alsam 2 ay parasız kalırım” dedi.

‘BAYRAM ALIŞVERİŞİ HAYAL KIRIKLIĞI OLDU’

Çalıştığı halde cebinde parası olmadığı için arkadaşlarıyla dışarı da çıkamadığını, evden işe işten eve süren bir hayat yaşadığını anlatan Elif, sinemanın, tiyatronun ise hiç yanından geçmemiş. Ramazan Bayramı’nda maaşını alıp ailesine verdiğinde babasının o paradan 600 TL’yi kendisine verip “Git kendine kıyafet al” dediğinde çok sevindiğini ama alışverişe gittiğinde sadece 1 pantolonun fiyatının 700 TL olduğunu görünce yaşadığı büyük hayal kırıklığını anlatan Elif, “Uzun süre kendime bir şey almamıştım, fiyatları görünce şok oldum.  Ben de sırf babam üzülmesin diye uyduruk bir şey alıp eve geldim” dedi. Bir kadın olarak da sokakta arkasına bakmadan rahat yürüyemediğine işaret eden Elif, hayalinin okumak olduğunu ama bunu ekonomik koşullar nedeniyle yapamadığını anlatarak “En büyük hayalim bu iktidarın değişmesi. Çünkü gençliği mahvettiler. Eğer bu iktidar değişmezse geleceğime dair hiçbir gelecek umut görmüyorum” ifadelerini kullandı.

‘BU KOŞULLARDA TÜRKİYE’DE KALAMAM’

Ahmet, Yıldız Teknik Üniversitesi Elektrik Mühendisliği 4. Sınıf Öğrencisi. Mezun olan arkadaşlarının durumunu görünce kaygılarının arttığını söyleyen Ahmet, “5 yıl okuyup mezun olan mühendislerin durumu ortada. Çoğu işsiz iş bulabilenler ise ancak 15 bin TL alabiliyor. Köklü bir üniversiteden mezun olacağım, iş bulsam bile bu parayla İstanbul’da geçinmek çok zor. Bu yüzden yurt dışına gitmeyi düşünüyorum. Bu koşullarda neden Türkiye’de kalayım? Gerçekten adaletin olduğu bir ülkede yaşıyor olsaydım bunu düşünmezdim” dedi.

‘KAHVE İÇMEK, KİTAP ALMAK LÜKS OLDU’

Türkiye’de artık kahve içmenin, bir kitap almanın bile lüks haline geldiğini belirten Ahmet “Arkadaşlarla kahve içmeye gitsek en kötü 40 liradan başlıyor. Dışarıda bir yemek yesek cebimizden en az 100 TL çıkıyor. Genelde bunları yapmıyoruz zaten. En son sinemaya ise galiba geçen sene gittim. 30 TL’ye aldığımız kitaplar 100 TL’ye çıkmış. Benim canımı en fazla sıkan ise kitap fiyatları. Kendi kütüphanemi oluşturmak benim hayalimdi. Bu küçük hayalimi bile gerçekleştiremiyorum” dedi.

‘KENDİ MESLEĞİMİ YAPMAK İSTERDİM’

Rojin 22 yaşında. Anestezi teknikeri ama kendi mesleğini yapamıyor. Bir güzellik salonunda çalışmak zorunda kalmış. “Üniversiteye hazırlık, sınav, stres... 16-17 sene okuyoruz ama hiçbir sonuca varamıyoruz” ifadelerini kullanan Rojin, okuduğu bölümü sevdiğini ve mesleğini yapmak isterken alakasız bir işte 2 yıldır çalıştığını söyledi. Asgari ücretle, resmi izin hakları verilmeden çalışmak zorunda kaldığını anlatan Rojin “Şikayetimiz çok fazla ama işsizlik korkusuyla itiraz edemiyoruz” diye konuştu. Üniversite son sınıfta okuyan ablası ve bir ev arkadaşıyla, 3 kız kirada kaldıklarını anlatan Rojin “Her şeyden kısmamıza rağmen ay sonunu zor getiriyoruz. Bence gençlerin çoğunun bir sosyal hayatı kalmadı. Şu an önümde açık bir kapı olsa bir saniye düşünmem direkt giderdim yurt dışına. Ülke fark etmeksizin giderdim. Çünkü artık bıktık” ifadelerini kullanarak, kadınların Türkiye’de ekstra bir baskı altında olduğunu söyledi.

‘İŞ BULAMAM KAYGISI UYKULARIMI KAÇIRIYOR’

22 yaşındaki Diren ise İstanbul Üniversitesi Siyaset Bilimi 2. Sınıf Öğrencisi. Ama iş bulma kaygısının şimdiden başladığını Diren şu sözlerle anlatıyor: “Yatağa giriyorum, birden aklıma geliyor, uykularım kaçıyor. Bu yüzden bölümümü değiştirmek istiyorum. Çünkü mezun olunca meslek sahibi olmak istiyorum. Çünkü işsizlik gibi bir gerçeklik var önümde.” Diren de diğer gençler gibi ekonomik nedenlerle sosyal hayatı olmayan gençlerden. Bu yüzden Türkiye’de yaşama hevesinin kalmadığını dile getiren Diren, “Akademide kalmak istiyorum ama zor olduğunun farkındayım. Bu yüzden yurt dışı bana cazip geliyor ki burada kalıp bir şeyler yapmak isteyen birisi olmama rağmen” diye konuştu.

 ‘GEÇİNEMİYORUM ARTIK YORULDUM’

Türkçe Öğretmeni Cengiz’in bu unvanı yüz binlerce ataması yapılmayan öğretmen gibi diplomada kalmış. Uzun yıllar ataması yapılmayan 32 yaşındaki Cengiz artık umudunu kesmiş, başka sektörlerde iş arıyor. Cengiz yaşadığı süreci anlatıyor: “Uzun zamandır iş arıyorum. Gittiğim yerler asgari ücretin bile altını teklif ediyor. Geçinemiyorum artık yoruldum. İş bulma süreci yorucu, yıpratıcı ve para gerektiren bir süreç. İş görüşmesine giderken ailemden yol parası istemek zorunda kalıyorum. İşsiz olarak geri döndüğümde ise kendimi onlara karşı mahcup hissediyorum. Artık iş bulma umudum da azalıyor. 32 yaşıma geldim, ailemden para istemek zorunda kalıyorum. Ülkeye dair umudum kalmadı artık. Çok mutsuz ve umutsuzum. Artık hiçbir şeye inancım kalmadı.”

TÜİK: YÜZ GENÇTEN 20’Sİ İŞSİZ

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 19 Mayıs Gençlik ve Spor Bayramı öncesi 2022 verileriyle istatistiklerle gençlik çalışmasını yayımladı. TÜİK verilerine göre bile 15-24 yaş grubunu kapsayan genç nüfusta işsizlik oranı 2023’ün ilk çeyreğinde 19.9 oldu. Bu yaş grubunda işsizlik oranı erkeklerde yüzde 15.6, kadınlarda ise yüzde 27.6 olarak gerçekleşti. İstihdamda yer alan gençler de yaşam koşullarından memnun değil. Yaşam memnuniyeti araştırması sonuçlarına göre, 2022’de gençlerin yüzde 34.3’ü işten elde ettiği kazançtan memnun değil.