BRICS genişliyor: Batıya karşı gücünü artırma hamlesi

Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika’dan oluşan BRICS’in dışişleri bakanları perşembe günü Güney Afrika’da bir araya geldi. Görüşmeler Rusya Devlet Başkanının ağustos ayındaki zirveye katılması halinde tutuklanıp tutuklanmayacağına ilişkin soruların gölgesinde kaldı.

Güney Afrika Dışişleri Bakanı Naledi Pandor, Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) tarafından hakkında savaş suçlarından tutuklama emri çıkarılan Vladimir Putin’in Johannesburg’da yapılması planlanan BRICS zirvesine gelmesi halinde ülkesinin seçenekleri değerlendirdiğini söyledi. Güney Afrika’nın zirvenin katılımcılarına diplomatik dokunulmazlık sağlamasının standart bir prosedür olduğunu vurgulayan Pandor, bu durumun uluslararası mahkemelerin verdiği herhangi bir karara karşı alınmadığını ifade etti.

UCM’nin bir üyesi olarak Güney Afrika’nın teorik olarak Putin’i tutuklaması gerekiyor. Bu nedenle Pandor, Brezilya, Rusya, Hindistan ve Çin’den temsilcilerle ilk tur görüşmeleri yapılırken bu konuda gazetecilerin soru yağmuruna tutuldu. “Cevabım Başkan’ın (Cyril Ramaphosa) Güney Afrika’nın nihai tutumunun ne olduğunu belirteceği. Şu anda tüm BRICS devlet başkanlarına bir davetiye gönderilmiş durumda” dedi.

Bakanlar daha sonra düzenledikleri basın toplantısında Putin ile ilgili soruları yanıtsız bıraktı.

UCM mart ayında Putin’i Ukrayna’da Rus işgali altındaki topraklardan çocukları zorla sınır dışı ederek savaş suçu işlemekle suçlamıştı. Moskova bu iddiaları reddediyor. Güney Afrika ise karardan önce ocak ayında Putin’i davet etmişti. Putin planlarını teyit etmedi ve Kremlin Rusya’nın “uygun düzeyde” katılacağını söylemekle yetindi.

TOPLANTIDA NE KONUŞULDU?

Johannesburg kentindeki BRICS dışişleri bakanları toplantısına Brezilya Dışişleri Bakanı Mauro Vieira, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Hindistan Dışişleri Bakanı Subrahmanyam Jaishankar ve Çin Dışişleri Bakan Yardımcısı Ma Zhaoxu katıldı.

Toplantıda bölgesel ve küresel konularda görüş alışverişinde bulunan bakanlar, Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi reformu, çok taraflılığın korunması, güvenlik, sürdürülebilir kalkınma, terörle mücadele, iklim, enerji güvenliği ve karşılıklı iş birliği konularını masaya yatırdı.

Tek taraflı uluslararası yaptırımların uluslararası hukuka aykırılığının ve dünya ekonomisi üzerine etkilerinin de tartışıldığı toplantıda, BRICS ülkelerinin ortak para birimine geçiş ve yeni üye kabulü konuları da ele alındı.

BRICS’IN GENİŞLEMESİ

Toplantının ardından yapılan ortak basın toplantısında konuşan Çin Bakan Yardımcısı Ma Zhaoxu ülkesinin BRICS’e daha fazla ülkenin katılma ihtimalinden mutluluk duyduğunu çünkü bunun blokun etkisini arttıracağını ve gelişmekte olan ülkelerin çıkarlarına hizmet etmek için daha fazla güç sağlayacağını söyledi. BRICS blokunun “Bazı ülkelerin küçük çevresinin tam tersine kapsayıcı olduğunu ve bu nedenle BRICS’in genişlemesinin BRICS ülkeleri için faydalı olacağına inandığını” söyledi.

Hindistanlı Bakan Jaishankar da BRICS’e yeni üye kabulleri konusunda ilkeleri, kriterleri ve standartları belirlemek için çalışmaların sürdüğünü aktararak bu konuda iyi niyetle hareket edildiğini söyledi. Jaishankar, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi de dahil olmak üzere küresel karar alma mekanizmalarında reform yapılması gerektiğinden bahsetti. “Eski yöntemler yeni durumlara cevap veremiyor. Biz değişimin sembolüyüz. Harekete geçmeliyiz” dedi.

Brezilyalı Bakan Vieira da, BRICS’in 15 yıllık bir başarı öyküsü olduğuna dikkati çekerek gelinen noktada Yeni Kalkınma Bankası (NDB) gibi kurumlara kavuşacak kadar çok yol alındığını vurguladı.

BRICS ülkelerinin toplam gayrisafi yurt içi hasılası (GSYİH), küresel hasılanın yüzde 30’undan fazlasını oluşturuyor.

Bu arada İran Dışişleri Bakanı Hossein Amir-Abdollahian ve Suudi mevkidaşı Prens Faisal bin Farhan Al Saud, BRICS toplantısına katılmak üzere Cape Town’da bulunuyordu. Yetkililer iki ülkenin yanı sıra Venezuela, Arjantin, Cezayir ve Birleşik Arap Emirlikleri’nin BRICS’e katılmak için resmen başvuruda bulunan ya da ilgi duyduklarını ifade eden ülkeler arasında yer aldığını söyledi. (DIŞ HABERLER)