HABAŞ işçileri temsilcilik seçimlerinde kararlı

Turan KARA
İzmir

Türk Metal’in örgütlü olduğu HABAŞ’ta işçiler kendi temsilcilerini seçmek, seçtikleri temsilcilerle sözleşme dönemine hazırlanmak istiyor.

HABAŞ Demir Çelik fabrikasında çalışan işçilerin gündeminde bir süredir temsilcilik seçimlerinin yapılması var. İşçilerin bu talebini karşılamayan Türk Metal’in yaptığı ise sendikacılara sadık ama işçiyle ilgisi olmayan kişileri atamak. Bunlardan biri ise Aliağa temsilcisinin yeğeni oldu. 

Birkaç ay önce sac haddehanesinde işçiler baş temsilciyi çağırarak sacdaki temsilciden memnun olmadıklarını ve seçim istediklerini söyledi. İşçilerin aktardığına göre baştemsilcinin cevabı, “Biz onu görevden alamayız, ayıp olur. Şayet kendisi istifa ederse değişir. O da zaten seçimle olmaz” şekilde oldu. İşçilerin en temel sorun olarak tarif ettikleri, temsilcilerin şirket yönetiminin onayında olması, fabrika genel müdürünün istemediği kimsenin temsilci olmaması.

"KENDİLERİNE YAKIN KİŞİLERİ ATIYORLAR"

İşçiler, kendilerini temsil edebilecek ve haklarını sonuna kadar savunabilecek, yarı yolda bırakmayacak temsilciler istediklerini söylüyor. Aralarında bu özellikte kişilerin çok olduğunu ancak hepsinin sendikacılardan veto yediğini ifade eden işçiler, şunları anlatıyor: “Fabrika temsilcilerinin altında resmi olmayan ünite temsilcileri vardı. Bunlar sorun olduğunda gönüllü olarak koşturan, sendikaya gönül vermiş insanlar olur genelde. Temsilci ataması olduğunda bunların hiçbirini önemsemeyip, işçiyle sendikayla alakası olmayan, sırf kendine yakın kişiyi seçmek hem dalkavukça hem de işçiye karşı bir tutum.”

İŞÇİLERİN KAYIPLARI GİDEREK ARTIYOR

Fabrikada birçok sorun yaşadıklarını dile getiren işçiler, pandemi döneminde izne gönderildiklerinde ikramiyelerinin kesildiğini, iki yıldır süren enflasyon fırtınasında kayıplarının arttığını, sendikacıların ise talepleri karşısında “Bizim sözleşmemiz var ondan fazlasını isteyemeyiz” dediğini anlatıyor.

Özellikle dökümün durmaması nedeniyle çelikhanedeki işçilerin yemeğe çıkamaması, yemeklerin besin değeri düşük olması, sık sık meydana gelen servis kazaları gibi bir yığın sorun yaşayan işçiler, insanca koşullar talep ettiğinde karşılarında ise patron ve müdürleri buluyor.

Bir işçi tüm saflığıyla, “Aslında Mehmet Bey çelikhanedeyken iyi biriydi, çalışanın hakkını hukukunu ücretini korurdu, fabrika müdürü olunca öyle değil” diyor.

10 YILLIK İŞÇİ 13 BİN 500 LİRA ALIYOR

Şimdi ücretler o kadar düşük ki 9-10 yıllık bir işçi 13 bin 500 lira alıyor ve işçilere aylık kazançlarını “fazla mesai yaparak” (12-16-24 saat kesintisiz ve peşi sıra çalışma) artırabilecekleri söyleniyor.

HABAŞ işçileri ayrıca bölgede tek promosyon alamayan işçiler oldu. Sendikasız iş yeri olan Özkanlar’da 30 bin lira, Türk Metal üyesi İDÇ ve Ege Çelik’te ise 10-15 bin lira promosyon dağıtıldı. Ancak HABAŞ’ta işçiler dilekçeyle imza toplamalarına, vardiya çıkışı sendikayı eyleme zorlamalarına rağmen hiçbir şey alamadı. Bir şey yapmak ama alamamak durumu ise HABAŞ işçilerinde yılgınlıktan ziyade işi yarım yapma sonucuyla tepkiye dönüşerek gelişiyor.

"SEÇİM İSTİYORUZ"

Çelikhanede slab, ocaklar, SDM, elektrik, makine bakım gibi bölümlerde insanlar sendikanın kapısında birikmeye başlayarak, seçim olmasını ve adaylarının da belli olduğunu, insanların serbestçe sendikal faaliyet yapmasına izin verilmesi gerektiğini söylüyor. Aynı şekilde üç haddehanede de işçiler temsilcilik seçimlerini ve nasıl bir temsilci istediklerini tartışıyor.

İşçiler, “Seçim istiyoruz, mevcut temsilcilerden memnun değiliz. En son 8 yıl önce yine kendi zorlamamızla seçtirdiğimiz temsilci, ‘Daha önce yaptık, kutuplaşma oluyor. Seçimi doğru bulmuyoruz’ diyor” ifadeleriyle tepkisini dile getiriyor. İşçiler temsilcilik seçimlerini hem kendilerinden olmayan, adeta kendilerine karşı olan, şirket ve şube yönetimi tarafından korunan kişileri değiştirmek hem de yaklaşan sözleşme sürecine yılgın girmemek için istiyor.

HABAŞ işçileri, “Önümüzde sözleşmeler var. Pandemide ikramiyelerimizi alamayan, her fabrika promosyon alırken işvereni haklı çıkararak promosyon alamayan, her defasında acizce ‘Bir şey yapamayız’ diyen insanlarla sözleşmeye gidilecek. Sözleşmede kim bunların arkasında duracak? Bu temsilciler işçilere karşı. Arkasında durmayınca da yine biz kaybedeceğiz? Kimse bu durumdan memnun değil ve seçim istiyoruz. Gayet demokratik şekilde bölümlerde de konuşarak ne istediğimizi belirliyoruz” diyor.

Bir işçi, “Kim olursa olsun adaletli olsun istiyoruz. Önümüzde sözleşme var ama güvenmediğimiz, bir şey de yapamayan, kendi seçmediğimiz kişilerin arkasında sözleşmeye gitmeye zorlanıyoruz. Bir kere sendika bile üyesinin isteğini kabul etmiyor ki patron neden etsin?​” diye soruyor.

SENDİKACILARIN BASKISI SÜRÜYOR

Türk Metal Genel Merkezi ise yakın zamanda İzmir’de şube bölmek, atamalar yapmak, işçilerin istemediği eski Petrol-İş İzmir Şube Başkanını sendika çalışanı yapmak gibi hamlelerle statükoyu devam ettiriyor.

İşçilerin direnci, birkaç ay önce “Gün birlik günüdür” diye ayaklanan ve promosyonu kısmi kazanımla sönümlenen İDÇ işçileri gibi lokal, bağlantısız ve kendiliğinden olsa ve sessizce sönümlense bile gelişmeye yönelik potansiyel taşıyor. Çünkü şimdi HABAŞ işçilerinin tek talebi sendika seçimleri. Eğer seçim yaptırmayı başarırlarsa kemdi organik temsilcilerini de sağlam bir dayanıklılık testinden geçirmiş olacaklar.

"DEĞİŞİMİ ENGELLEYEMEZLER"

İşçiler, “Baştemsilci, şube yönetici arkadaşları aramaya başlamış. Sanki babasının oteline bedavaya götürmüş gibi otele götürdüğünden, tatil yaptırdığından bahsetmiş. Peki ya işçinin yıllardır senin arkanda durmasına ne demeli? Kimseyi baskıyla sindiremezler. Şu an SDM, slab, 250, bakımcılar herkes aynı şeyi konuşuyor. Değişimi engelleyemezler. Kaybetmekten yıldık” diyor.

Bir başka işçi de “Sendika gidip yönetime ihbar etmiş bizim sendika içi işlerimizi. Şirket bir ocağı durdurdu. Güya fazla mesai kesintisi yapacak da ücret kesintisi ile korkutacak. Biz üretimle ilgili duracak, aksayacak bir şey demiyoruz. Üretim planına uyarız ama yönetimin de sendika işlerimize karışmaması lazım” diyor.