AKP’nin "kira zam sınırı"nı SGK bile umursamadı, esnaf kirasına yüzde 123 zam yaptı
Yüksek kira ve maliyet artışlarından dolayı dükkanlarını kapatmaya başlayan İzmir SGK Rant Tesislerindeki esnaf, “Her şey bir anda arttı. Dükkanlar kapanıyor, artık nefes alamıyoruz” dedi.
Fotoğraflar: Ramis Sağlam/Evrensel
Ramis SAĞLAM
Dilek OMAKLILAR
İzmir
Yüksek kiralar ve döviz kurlarındaki artış, esnafı işini döndüremez noktaya getirdi. Hükümetin kiralara getirdiği yüzde 25 zam sınırına ev ve dükkan sahipleri uymazken, devletin kendi kurumu SGK, İzmir Konak’ta bulunan Rant Tesislerinde kira artışını yüzde 122.93 olarak belirleyerek iş yerlerinin tek tek kapanmasına neden oldu.
İş yerlerini kapatmamak için giderlerini düşürmeye çalışan esnaf, ilk çare olarak işçi çalıştırmayarak ayakta kalmaya çalışıyor.
"ARTAN KİRA VE ZAMLARDAN DOLAYI ZORLANIYORUZ"
Rant Tesislerinde Çay Bahçesi olan Yaşar Salman, artık işletmecilik yapamaz hale geldiğini söyledi. Hem kira artışları hem de çaya ve şekere yapılan zamlar nedeniyle zorlandıklarını anlatan Salman, “Kiralarımız yüzde 123.93 arttı. Aldığımız çay ve şeker fiyatları devamlı zamlanıyor. Dolara 1 lira artış gelirken, aldığımız ürünlere yüzde 25-40 zam geliyor. Artık personel dahi çalıştıramayacak duruma geldim” dedi.
Artık esnafların dükkanlarını kapatmaya başladığını dile getiren Salman, “Ekonomiye de zarar, bizlere de zarar. Burada bir dükkanın ışıklarının sönmesi bizi yıpratıyor, moral olarak da çöküyoruz” diye konuştu.
"NEFES ALMAK İSTİYORUZ"
1985 yılından bu yana SGK Rant Tesislerinde esnaflık yaptığını söyleyen Tuncay Sarıhan, kira artışları nedeniyle tesisteki yaklaşık 80 esnafın zor durumda kaldığını ifade etti. Sarıhan, kira artışıyla ilgili gerekli adımları da attıklarını ancak depremden dolayı bunu gündeme pek getirmediklerini anlattı.
Sarıhan, “Depremin ardından o kadar sorun varken kirayı dile getirmek bize yakışmazdı. Ardından seçim süreci başladı, onu da akışına bıraktık. O sürede zamlı kiramız işlemeye başladı. Benim kiram 5 bin liraydı, bir anda 12 bin lira oldu. Hiçbir ürünüme zam yapamıyorum. Elektriğim 500 lira geliyordu, bugün 1000 lira gelmeye başladı. Aldığımız ürünü aynı fiyata satmaya çalışıyorum, ama gel gelelim içinden çıkamıyoruz. Dükkanlar kapanmaya başladı. Artık nefes almak istiyoruz” dedi.
"KİRA ARTIŞI BÖYLE OLURSA SENEYE BİR TANE ESNAF KALMAZ"
Tesislerde 25 yıldır esnaf olan Hayrettin Tuncer de kira artışından tüm esnafın etkilendiğini ve artık herkesin kuruma borcu olduğunu söyledi. Tuncer, “Kiralarımızı ödeyemez duruma geldik. Halihazırda tam bir ekonomik sıkıntı var. Dolar, altın almış başını gitmiş. Buradaki esnaf arkadaşlarımızın çoğunun aldığı ürünler dolar bazında olduğu için kurdaki hareketlenme direkt onların işine de yansıyor. 2023 yılı itibarıyla yapılan kira artışı eğer önümüzdeki sene de aynı oranda yapılırsa SGK burada bir tane bile kiracı esnaf bulamayacak” diye konuştu.
“Hükümet ev sahiplerine kiracılarına yüzde 25 oranında artış yapmasına yönelik düzenleme yaparken, kendi kiracısına yüzde 122.93 oranında kira artışı yapmış olması çok absürt bir durum. Bunu kabul etmek mümkün değil” diyen Tuncer, yetkililerden bu soruna çözüm bulmasını talep etti.
"ALDIĞIMIZ ÜRÜNÜ YERİNE KOYAMIYORUZ"
15 yıldır esnaflık yapan Melahat Karayazılı ise, “Kira artışlarımız, elektrik, internet, gelen yoğun masraflar esnafı küstürdü. Bunları karşılayacak ne bizim ne de halkın alım gücü kaldı. Maalesef yaşadığımız ekonomik sıkıntılardan dolayı mutlu değiliz. Devletten destek, yardım istiyoruz” dedi.
Dolar artışından da etkilendiklerini söyleyen Karayazılı, “Tekstil ürünleri dolara endeksli olduğu için dolardaki artış nedeniyle sattığımız ürünün yerine yenisini alamıyoruz. Bugün 300 lira olan ürün yarın 350 lira gibi bir rakam görüyor. Dolayısıyla da halk buna tepkili. Bu tepkiden biz de nasibimizi alıyoruz, bu işi yapan toptancısı da, çalışanları da etkileniyor” şeklinde konuştu.
DÖVİZDEKİ ARTIŞ ÇAYI DA VURDU
13 yıldır çay ocağı işletmeciliği yapan Ümit Karakış da “SGK, 2023 ocak ayında yaptığı kira artışından geri adım atmadı. Geçtiğimiz günlerde dövizdeki artış nedeniyle çaya yüzde 43, kahveye yüzde 50 zam geldi. Biz de mecburen sattığımız çay ve kahve fiyatlarını artırmak zorunda kaldık. Fiyatlara zam gelince de iş hacmimiz, günlük satışımız da düşüyor. İnsanlarımızın cebinde bir çay içecek parası yok. Bir bardak çay 7 lira oldu, ben bunu satarken utanıyorum. Bir bardak çayı 2 liraya satarken 700 lira ciro yaparken kiramı ödeyebiliyordum. Bugün çay 7 lira günlük cirom 1500 lira, kiramı ödeyemiyorum. Depremden sonra durumumuz çok daha kötüleşti. Şu anda SGK, beni ve birçok esnafı icraya verdi. Bu yaşanan sıkıntılarda bizim hiçbir suçumuz yok” dedi.
Evrensel'i Takip Et