Fatsa’daki siyanürlü madenin ÇED raporu iptal edildi: Şirket alanı boşaltıp rehabilite etmeli

Özlem Songül ABAYOĞLU
İstanbul

Ordu Fatsa’da bulunan siyanürlü altın madeni ocağına ilişkin hazırlanan 2. Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) Raporunu Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı iptal etti. 27 Nisan 2022’de bakanlıkta yapılan İnceleme ve Değerlendirme Kurulu (İDK) toplantısının ardından ÇED sürecini durduran bakanlık nihai kararı 13 ay sonra açıkladı. Karar sürecini ve bundan sonraki süreci Ordu Çevre Derneği Başkanı Ertuğrul Gazi Gönül ile konuştuk. Gönül, “Bu bir kazanım ama nihai bir kazanım değil. Mücadeleye ve doğayı korumaya devam edeceğiz” dedi.

“ŞİRKET ÇED ALANINI 2 KATINA ÇIKARMAK İSTEDİ”

Kararın kesinleşme sürecini anlatan Gönül, “ÇED Raporu kararı alınmadan önce bizlerin itirazı sonucu Bakanlıkta tarafları dinlendiği ilk İnceleme Değerlendirme Kurulu toplantısının üçüncüsünde çıktı karar. Ordu Çevre Derneği olarak 2 buçuk yıl önce Çevre Şehircilik Bakanlığı ÇED Denetleme Müdürlüğüne dilekçe yazdık. Bu dilekçenin içeriği madencilik şirketinin ÇED sürecinin ne zaman bitip bitmediği, bittiyse hangi tür işlem yapılıp yapılmayacağı ile ilgiliydi. Bu dilekçeyi yazarken sürenin bittiğini biliyorduk. Sonrasında bize gelen cevapta sürenin bittiği ancak 3 ay daha uzatıldığı yazılmıştı. Biz bu 3 ayı takip edip sonrasında bir dilekçe daha yazma kararı aldık. Bu sefer 27 Ocak 2021 tarihinde ÇED alanında çalışma süresinin bittiğini öğrendik” dedi. Şirktin ruhsatının 2025 yılına kadar devam ettiğine değinen Gönül, “Bahar Madencilik’e bağlı Altıntepe Şirketi, burada kapasite artırımına giderek ÇED alanını genişletmek istedi. 2 katına çıkaracaktı. Bu maden sahasının yan tarafında 1972 yılından alınma bir maden ruhsatı varmış ama hiçbir zaman kullanılmamış. Şirket bu ruhsatı satın almıştı. Bunun için de başvuru yaptı ancak sonuç alamadılar” dedi.

“SÜRECİN DEVAM ETME OLASILIĞININ YÜKSEK OLDUĞUNU BİLİYORUZ, MÜCADLEMİZ BİTMEDİ”

Son çıkan nihai kararı değerlendiren Gönül, “Şu an yasaya göre alanı boşaltıp rehabilite etmeleri gerekiyor. Türkiye’de bunların olmadığını hepimiz biliyoruz. Başka ruhsatla başka şirket adı altında tekrar gelebilirler. Mahkeme kararları uygulanmıyor” dedi. Sonraki süreçte nasıl tutum alacaklarına ilişkin konuşan Gönül, “Hukuki kararların geçerli olmadığı bir ülkede yaşadığımız için kuşkuluyuz. O yüzden de her şey bitti düşüncesinde değiliz. Buradaki sürecin bitmediğini, devam etme olasılığının yüksek olduğunu biliyoruz ve mücadelemiz bitmedi. Bu sebeple buradaki diğer çevre örgütleriyle birlikte mücadeleye, alanı korumaya devam etme kararı aldık. Burada bir başarı var ama nihai bir başarı değil. O sebeple bundan sonraki süreçte neler yapacağımızı tartışacağız” ifadelerini kullandı.

Bu tehlikenin Fatsa ile sınırlı olmadığını vurgulayan Gönül, “Fatsa vahşi madencilik yapılarak çevreye ve insan sağlığına zarar verilmesi açısından çok daha önemli. Bunun yanı sıra Ordu’nun hatta Orta ve Doğu Karadeniz’in büyük bir kısmı benzer durumda.  Ordu’nun yüzde 72’si maden sahasına ruhsatlandırıldı. Burada meralar, yaylalar var. Hatta şehirden kuş uçuşu 5- 6 km yukarıdaki alanlar maden sahası. Burada kurşun, bakır, çinko, altın, taş ocakları var. Buralar yaşam alanlarının olduğu yerler” dedi.