Pandemi döneminde 290 bin fazladan ölüm yaşandı | “Verileri gizleyerek üç yıl insanların ölümünü izlediler”
TTB Pandemi Çalışma Grubu üyesi Güçlü Yaman, Kovid 19'un başladığı 2020’nin mart ayından 2022 sonuna kadar 290 bin fazladan ölüm yaşandığını açıkladı. Yaman, verileri Evrensel'e değerlendirdi.
Fotoğraf: DHA
Nisa Sude DEMİREL
İstanbul
Türk Tabipleri Birliği (TTB) Pandemi Çalışma Grubu üyesi Güçlü Yaman, sosyal medya hesabında yaptığı paylaşımda TÜİK’in yayınladığı ölüm verilerine göre Kovid 19 salgınının başladığı 2020’nin Mart ayından itibaren 2022 sonuna kadar 290 bin fazladan ölüm yaşandığını açıkladı. Güçlü Yaman pandemi döneminde çarpıtılan veriler ve pandeminin bittiği söylenen yıllarda yaşanan yüksek sayıda ölümlerle ilgili Evrensel’e konuştu. Yaman; Türkiye’de rejimin, yönetimin imajını bozmamak için insan hayatını doğrudan etkileyen durumları dahi çarpıtmak üzerine kurulduğunu söyledi.
June 22, 2023
Grafik: Güçlü Yaman
SALGININ YARATTIĞI KOŞULLAR DA ÖLÜME SEBEP OLDU
TÜİK’in yayınladığı verilere göre Yaman’ın da karşılaştırma yapmak için kullandığı 2017, 2018, 2019 yıllarında sırasıyla 426 bin 857, 426 bin 785, 436 bin 624 kişi hayatını kaybetti. 2020, 2021 ve 2022 yıllarında ise bu sayılar 509 bin 48, 566 bin 485 ve 504 bin 839’a yükseldi.
Güçlü Yaman hesaplamayı, gerçeğe daha yakın sonuçlar elde edebilmek için salgın öncesindeki üç yıldaki ölüm sayılarının ortalaması ile salgın dönemindeki ölüm sayılarının ortalamasını karşılaştırarak yaptı. Bu çalışma sonucunda 290 bin fazladan ölüm olduğunu tespit eden Yaman, “Bu ölümlerin bir kısmı doğrudan virüs sebebiyle, küçük bir kısmı ise indirekt yollar sebebiyle gerçekleşti. Örneğin olağanüstü hâl koşulları nedeniyle sağlık hizmetlerine erişimin zor olması. Fakat bu iki sebebin oranı açıklanmadığı için tam bilemiyoruz. Diğer ülkelerde oran yüzde 70-80 ile yüzde 20-25 civarında oluyor” dedi.
"SALGIN YILLARINA AİT VERİLER SONRADAN VE DEPREMLERİN ARDINDAN AÇIKLANDI"
Hükümetin pandemi süresince verileri saklayarak, sahte ve uydurma sayılarla “Pandemiyle en başarılı biçimde mücadele eden ülke Türkiye” tablosu çizmeye çalıştığını söyleyen Yaman, “Biz TTB’de belediyeler vs. üzerinden gerçek sayılara ulaşmaya çalışıyorduk ve tahminlerimiz gerçeğe çok yakın çıktı. Demek ki biz bu verilere ulaşabiliyorsak yetkililer de verilerin farkında olmalarına rağmen tedbirler almak yerine insanların ölümüne göz yummuşlar” ifadelerini kullandı.
Yaman, 2020 ve 2021’e ait verilerin 6 Şubat depremlerinin ardından, gündem yoğunken açıklandığını ve bu sebeple verilerin gündem olamadığını da hatırlattı.
Grafik: TÜİK
"2022’DE NEREDEYSE 2020’DEKİ KADAR SALGIN SEBEPLİ ÖLÜM GERÇEKLEŞMİŞ"
Bu veriler ışığında 2022 yılında da neredeyse 2020’deki kadar kovid nedenli ölüm yaşandığına işaret eden Yaman, “DSÖ pandeminin acil bir halk sorunu olmaktan çıktığına henüz bir ay önce karar verdi. Biz 2022 yılında uyarılar yapmaya devam ettik fakat Bakan sosyal medya hesaplarında insanlara dışarı çıkıp virüsle karşılaşmaları gibi dehşet verici şeyler öneriyordu. Demek ki salgın, insan ölümleri devam etmiş’ dedi.
Türkiye’de şeffaf verilere ancak “yönetimin imajını bozmayacaksa” erişilebildiğini ifade eden Yaman, bu durumun yarattıklarını “Örneğin işsizlik ya da enflasyon verilerinin çarpıtılması insanların yaşam şartlarını kötü etkiliyor. Fakat salgında verilerin şeffaf biçimde açıklanmamasının direkt sonucu ölüm oluyor” diye anlattı.
"DEPREMDEKİ SOSYAL MEDYA KISITI DA BENZER BİR TUTUM"
Durum böyleyken verilerin saklanmasının iktidar açısından insan hayatının hiç önemsenmediğini gösterdiğini vurgulayan Yaman, deprem zamanında da Twitter’dan yardım çağrısı yapılırken getirilen sosyal medya kısıtlamasını hatırlatarak “Demek ki ‘pandemiyle başarılı mücadele eden ülke’ izlenimi uğruna insanların ölümünü izlemişler” dedi.
