Midilli adasından Yunanistan seçim notları: Zor bir dönem olacak

Elif GÖRGÜ
Midilli

Yunanistan’ın Midilli (Lesvos) adası, Ayvalık’ın sadece bir buçuk saat uzağında. Pazar günü, birkaç kafe dışında gün boyunca merkezde neredeyse her yer kapalı. Sıcak ve sessiz sokaklarda daha çok turistler ve kediler var. Aynı gün ülkede seçim olduğuna dair ipuçları da sınırlı. Seçim, bazı duvar yazıları ve az sayıdaki afişlerden anlaşılabiliyor sadece. Sandıklar 19.00’a kadar açık. Sandıklar kapandıktan sonra  sahil boyunca kimi siyasi partilerin kurdukları stantlarda televizyonlar açılmaya, etrafında sandalyeler birikmeye başlıyor.  

Sahil boyunca Komünist Parti’nin (KKE), sosyal demokrat PASOK’un ve iktidardaki Yeni Demokrasi’nin (ND) kurdukları stantlara gelenler, sandalyelerini çekip televizyondan seçim sonuçlarını takip ediyorlar. En sonda SYRIZA seçim bürosu var ama orda çok fazla hareketlilik göze çarpmıyor. ND standında toplananlar bir süre sonra kutlamalara başlıyor. Meşaleler yakılıyor, sahil yolunun bir o yanına bir bu yanına geçerek sloganlar atılıyor. ND destekçileri iyi giyimleriyle dikkat çekiyor. Hatta arkadaşım “Hepsi aynı tarz pantolon giymiş” yorumu yapıyor. Gecenin ilerleyen saatlerinde yeniden karşılaştığımızda, ND destekçilerini pantolonlarından tanıyoruz. 21 Mayıs’taki ilk seçimlerde yüzde 41 oy alan ancak 150 milletvekilini geçemediği için 300 sandalyeli parlamentoda tek başına hükümet kuramayan ND, yeni seçim sisteminin ikinci turda hediye ettiği fazladan sandalyeler sayesinde bu kez yüzde 40.52 ile 158 milletvekili çıkarıyor ve mutlak çoğunluğu elde ediyor.

Ana muhalefet partisi SYRIZA 21 Mayıs’ta aldığı yüzde 20 oyun da altına düşerek yüzde 17.84’te kalırken, lideri Aleksis Çipras istifa etmeyeceğini sinyalini verdi, “Parti karar verir” dedi. PASOK yüzde 11.85 ile 32 sandalye kazanabildi ve üçüncü oldu. Oyunu az da olsa artıran Yunanistan Komünist Partisi (KKE) de yüzde 7.69 oyla 20 milletvekili kazanmış görünüyor.

MİDİLLİ’DEN MİLLETVEKİLİ

KKE’nin milletvekillerinden biri Midilli adasından. Bu nedenle adada ND destekçileri dışında kutlama yapan tek parti de KKE. Parti bayraklarıyla sahilde küçük bir meydanda toplanan onlarca kişi, bir yandan ekrandan sonuçları takip ederken diğer yandan sloganlar atıyor ve şarkılar söylüyor.

Kalabalığın etrafından birkaç kamera çekim ve röportaj yapıyor. Midilli’den ikinci kez milletvekili seçilen Maria Komninaka bir kenarda röportaj verirken hemen arkasındaki kitle aynı röportajı canlı olarak televizyondan izleyerek alkışlıyor. Alkışlayanlar arasında biri, Türkiyeli olduğumu öğrenince Türkçe konuşarak “Maria benim kızım” diyor. Adı Apostolos Komniakas. “Ben Türkçe konuşuyorum. Türkiye’de çok arkadaşım var. En iyi arkadaşım Dikili Eski Belediye Başkanı Osman Özgüven.” Gerçekten de internete girip, Ayvalık ve Midilli arasında halkların barışı için yapılan etkinliklerde adını bulmak zor olmuyor.

"FAŞİZMİ HALK DURDURABİLİR"

O arada yeniden milletvekili seçilen 35 yaşındaki Maria Komninaka yanımıza geliyor. Kısa bir değerlendirmede bulunuyor: “Bizim açımızdan sonuçlar pozitif, Midilli adası yeniden Komünist bir milletvekiline sahip oldu. Midilli halkı kendileri için savaşacak bir parlamento üyesi istediklerine karar verdiler.”

Genel durumu ise olumlu bulmuyor: “Faşist partilerin parlamentoya girmesi olumsuz bir sonuçtur. Faşizmi ancak halk durdurabilir ve Komünist Parti, faşistleri durdurma mücadelesinin ön cephesinde yer alacaktır.”

KKE’liler arasında sohbet ettiklerimizden Dimitris, 10 yıldır Midilli’de yaşıyor. “Aşırı sağ oldukça yükseldi ve üç aşırı sağ parti parlamentoya girdi” derken Miçotakis hükümetinin ikinci döneminin nasıl olacağına dair yorumunu da paylaşıyor: “Avrupa Birliği, Yunanistan’dan bazı reformlar yapmasını istiyor. Yaklaşık 250 yasal değişiklik gerektiren bu reformları Yeni Demokrasi hükümeti önümüzdeki dört yılda hayata geçirecek. Vergileri artıracaklar, sağlık, toplu taşıma ve sosyal güvenlik gibi alanlara ayrılan bütçeyi azaltacaklar. Bu nedenle Yunanistan halkı için zor bir dönem olacak.”

AŞIRI SAĞIN 35 MİLLETVEKİLİ

Seçim kutlamalarını seyredenler arasında İtalya’dan gelen gazeteciler var. Midilli’de yeni kurulan mülteci kampını araştırmak için adadalar, ancak seçimlere de denk gelmişler. Adına kamp denen ancak cezaevini andıran yeni mülteci kampı ise Vastria. Adadaki ilk mülteci kampı olan Moria, “cehennem” olarak adlandırılıyordu. İnsanlık dışı yaşam koşulları nedeniyle mültecilerin bazıları kampı ateşe vermiş, mülteciler yangın sonrası oluşturulan Karatepe kampına yerleştirilmişti. Vastria’nın da yeni bir cehennem olmaya aday olduğu belirtiliyor. Ancak göçmen ve mülteciler için cehennem sadece denizde ve kamplarda değil, aynı zamanda sokaklarda.

Sokaklarda mültecilere saldırılarıyla tanınan, bazı faşist cinayetlerin faili olan ve 2020’de kapatılan Neonazi Altın Şafak’ın yerini Spartalılar isimli bir başka faşist parti aldı. Yüzde 4.64 oy ve 12 sandalye kazanan Spartalılar bu zaferlerini 13 yıllık hapis cezası nedeniyle cezaevinde bulunan Altın Şafak liderlerinden Ilias Kasidiaris’in desteğine borçlu. Kasidiaris’in kendisi siyasi yasaklı ve cezaevinden kurduğu partinin de seçimlere girmesi yasaklanmıştı.   

Spartalıların yanı sıra Elliniki Lisi (Helen Çözümü) yüzde 4.44 ile 12 milletvekili çıkardı. Yeni ortaya çıkan aşırı dinci bir parti olan Niki (Zafer) yüzde 3.69 oyla 10 milletvekili kazandı. Parti Rum Ortodoks Kilisesi tarafından destekleniyor ve özellikle pandemi döneminde aşı karşıtlığı üzerinden bir tanınırlık kazanmış. Böylece aşırı sağın farklı eğilimlerini yansıtan partiler 35 milletvekili ile Yunan parlamentosuna girmiş oldular.

SYRIZA’dan ayrılan eski Meclis Başkanı Zoi Konstantinopolu’nun Özgürlük Seyri partisi ise yüzde 3.7 oyla ve 8 milletvekili ile parlamentoya giren sekizinci parti oluyor.