‘Ehliyet masraflarına anca yetiyor’

Petrokimya işçisi

Esenyurt-İstanbul

“Eee Yusuf, ne düşünüyorsun yeni belirlenen asgari ücret hakkında?​”

“Valla abi iyi oldu, bitiremem ki ben bu parayı.”

Böyle konuşunca söylediklerinde ciddi olduğunu düşündüm. Zira Yusuf liseden yeni mezun olmuş biri, iki üç hafta önce henüz stajyer olarak çalışmaya geldiği vakitlerde 2 bin 800 lira civarı bir maaş alıyordu. Şimdi hemen hemen aynı işi yapacak olmasına rağmen 4 katı maaş alacaktı. Dolayısıyla henüz bir ay dolmadan aldığı ücretteki bu katlanmanın onu mutlu edeceğini ve bu minvalde bir değerlendirme yapacağını düşünmüştüm. Ancak şöyle devam etti:

“Yok abi neye yarayacak ki bu para. Ehliyet almayı düşünüyorum, bir aylık maaşın tamamı neredeyse oraya gidecek.”

Yusuf alacağı asgari ücretin yeterli olup olmayacağını ehliyet almak için ödeyeceği parayı baz alarak değerlendirmişti. Öyle ya, onun henüz ‘Ev geçindirme’ diye bir kaygısı yoktu. Muhtemelen stajyerlikten ‘işçiliğe’ geçerken alacağı ilk ücretle istediklerini daha fazla gerçekleştirebileceğini düşünmüştü. Stajyerlikten işçiliğe geçtiği bu kısa sürede eline geçen para ciddi oranda katlanmasına rağmen o, bu ciddi artışı değil eline geçen paranın arzu ettiklerini yapabilmesindeki yeterliliğini düşünmüştü. ‘Maddi’ koşullar düşüncelerini belirliyordu. Yusuf belli ki çok hızlı bir şekilde işçileşmişti.

AYNI ORANDA ZAM ALABİLECEK MİYİZ?

Asgari ücret öğle molasından önce açıklandı. Yemekler yenilirken o esnada yemekhanede olan az sayıdaki işçinin sohbetinde de elbette açıklanan miktar vardı. Hükümeti destekleyen bir işçi, “İyi oldu abi, 11 bin 400 az para mı?​” diye soruyordu. Diğer işçiler pek oralı olmadı. Onların gündemi kendi maaşlarının ne olacağı üzerindeydi. Asgari ücretin ortalama bir buçuk katını alan işçiler yeni ücretlerini tahmin etmeye başladılar. Birçoğu asgari ücrete gelen orandan daha düşük oranda bir ekleme yaptı hesaplarına. Geçen sene de öyle olmuş çünkü, asgari ücretin üzerinde ücret alanlara patron daha düşük oranda zam yapmış. Ücretleri asgari ücret karşısında değer kaybedenlere onlar da eklenmiş geçen sene. Kendi yeni ücretlerini de üç aşağı beş yukarı hesapladıktan sonra bir başka işçi “İyi oldu” diyene cevap veriyor: “İki ay sonra yine aynı şey olacak, verdikleri zammın hiçbir anlamı kalmayacak.”

İki yıldır temmuz ayında da zam yapılıyor olması kimi işçilerde, daha az kayıp yaşadığı sonucunu çıkarttırıyor. Altı ay sonra ücretim şu kadar olduğunda şu kadarını krediye, kiraya vb. vereceğim diye düşünüyor. Paranın daha da değer kaybedeceğini bildiği için yapabilecek gücü varsa şimdiden yapıyor harcamalarını. Peki gerçekten alım güçleri düştüğü için kayıplarını geri almaya çalışacak bir mücadeleye girişecek mi onu henüz bilmiyoruz...