Deprem bölgesinde toplu gelen yüksek faturalara işçilerden tepki: Her ayı borçla kapatacağız
Deprem bölgesinde her türlü sorunla karşı karşıya kalan işçiler şimdi de toplu kesilen fatura borçlarıyla karşı karşıya. İşçiler masrafları 2-3 kat artmışken faturaları nasıl ödeyeceklerini düşünüyor.
Fotoğraf: Evrensel
Berfin GÜLER
Malatya
Maraş merkezli depremlerin ardından üç ay boyunca ertelenen faturalar, bu sürenin dolmasıyla toplu bir şekilde kesildi. Depremlerin üzerinden 5 ay geçtikten sonra elektrik ve doğal gaz faturalarının bir anda toplu gelmeye devam etmesi, deprem bölgesinde yaşayanları zorluyor. Henüz temel ihtiyaçlarını bile karşılamakta güçlük çeken depremzedeler duruma tepkili. Malatya’dan depremzede işçiler, “Nasıl geçineceğiz, nasıl faturaları ödeyeceğiz bilmiyoruz” dedi.
"YIKIK EVİMİZDE OTURUYORUZ"
Mil May Tekstil’de çalışan Saadet, kardeşinin de çalıştığı halde geçinemediklerini söyledi. Saadet, evlerinin hasar aldığı halde evden çıkamayıp hasarlı evlerinde kalmak zorunda olduklarını belirterek, “Kardeşim ve ben çalışıyoruz, ona rağmen geçinemiyoruz. Sular hâlâ çamurlu aktığı için, mecburen hazır su alıyorum yemek ve içme suyu için, o da aylık 700-800 TL tutuyor. Evimize az hasar verdiler ama iç duvarları hasarlı yıkıldı ve tamir masrafı 50 bin TL ile 60 bin TL arası hemen hemen. Yaptıracak gücüm olmadığı için mecburen böyle kalıyoruz evde” dedi.
"FATURALAR VERGİLERDEN KARŞILANABİLİRDİ"
Kardeşiyle yalnız yaşadığımız halde evin masraflarını karşılayamadığını söyleyen Saadet, aidat, mutfak masrafı faturalar derken ellerinde pek de bir şey kalmadığını aktardı. Saadet durum böyleyken toplu kesilen faturaların ödenmesinin beklenmesinin gerçekçi olmadığını belirterek şunları söyledi: “Elektrik faturam 1500 TL, doğal faz faturam 1500 TL geldi. Doğal gaz depremden sonra bir hafta kullanıldı, fatura geldi 1 haftaya. 6 taksite böldüler ama aylık ödemesi 500 TL. Her ay da tekrardan fatura geliyor, onu da ödeyeceğiz. Biz bir şekilde onu ödeyeceğiz ama emekli ya da tek maaşla geçinen işçiler nasıl ödeyecek? Bu zamana kadar deprem vergisi alındı, KDV-ÖTV alındı faturaları onlara sayabilirlerdi. Deprem zaten vurdu, bir de hükümet vurdu.”
"TEK MAAŞLA HEM KİRAYI HEM FATURALARI NASIL ÖDEYECEĞİM?"
Evi ağır hasar alan Suzan ise kiraya çıkmak zorunda kaldığını ağabeyinin ve yengesinin de onunla birlikte kaldığını belirtiyor. Suzan,” Evde tek çalışan benim, evimiz ağır hasar aldığı için kiraya çıktık. Elektrik faturam 600 TL, doğal gaz faturam ise 800 TL geldi. Tek maaşla hem bu faturaları hem yeni gelecek faturaları hem de kirayı ödeyeceğim. Nasıl geçineceğim, nasıl faturaları ödeyeceğim inanın bilmiyorum” diye konuştu.
"FATURA BORÇLARI SİLİNMELİ"
Taha Tekstil’de çalışan Elif de gelen faturalarla boğuşanlardan. Elif’in iki çocuğu var, biri ilkokul öğrencisi biri ise ortaokul. Birçok masrafla boğuşurken, gelen yüksek faturalarla da boğuşmaya başlayan Elif,” Eşim de ben de çalışıyoruz ama evimiz hasar aldığı için kiraya çıktık. Depremden sonra masraflarımız zaten 2-3 kat arttı, üstüne bir de yüksek gelen faturalar eklendi. Elektrik faturam 750 TL, doğal gaz faturam 2 bin 500 TL geldi. Taksit yapmışlar sağ olsunlar da aylık ödemesi hemen hemen 600 TL. Buna her ay da fatura eklenecek. Kiralar olmuş 5 bin 500 TL, biz ne yiyip ne içelim? Nasıl idare edeceğimizi düşünüyorlar gerçekten? Neden kısarak ödeyeceğim bilmiyorum. Gerçi düşünüyor olsalar en azından depremzedelerin fatura borçları silinebilirdi, silinmeli. Mecbur borç harç ödeyeceğiz. Ama her ayı borç ile kapatmış olacağız. Başka çare yok” diye duruma tepki gösterdi.
HACETTEPE'DEN DEPREM RAPORU: BETON DAYANIMI EL İLE UFALANABİLECEK KADAR DÜŞÜK
Hacettepe Üniversitesinin 6 Şubat’ta meydana gelen depremlerden etkilenen illerde yaptığı inceleme, bölgedeki yapı stoku sorununu gözler önüne serdi. Raporda, Hatay’da yapılan incelemelerde yıkılan binaların çoğunun el ile ufalanabilecek kadar düşük kalitede beton dayanımına sahip oldukları belirtildi.
Hacettepe Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü, 6 Şubat’ta meydana gelen Kahramanmaraş merkezli depremlerden etkilenen bölgelerde inceleme yaptı. İnceleme sonucu raporun Hatay ile ilgili bölümünde; depremde kentte büyük yıkım meydana geldiği ve fazla sayıda betonarme binanın yıkıldığı belirtildi. Yıkılan binaların çoğunlukla şehir merkezinde ve 4 katlı olduğuna dikkat çekilerek, “Enkazda yapılan incelemelerde binaların el ile ufalanabilecek kadar düşük kalitede beton dayanımına sahip oldukları, düz donatıların sıyrıldıkları ve yetersiz sıklıkta ve çapta kullanılan etriyeler arasında burkuldukları gözlenmiştir. Ayrıca yıkılan binaların çevresinde benzer yapısal özelliklerdeki binaların kimi zaman yapısal hasarsız olarak depremi atlatabildikleri görülmüştür. Bunun temel sebepleri arasında görece olarak az hasar almış binalarda, yapısal kusurların azlığı, işçilik ve yapım kalitesinin daha iyi olması, tasarım gerekliliklerinin daha fazlasının yapısal sisteme eklenmiş olması sıralanabilmektedir” denildi.
