NATO zirvesi yarın: Daha fazla savaş ve gerilim
Vilnius’ta iki gün sürecek zirvede, savaş ittifakının genişlemesi, Ukrayna savaşı, Rusya’ya karşı savaşçı önlemler ve savunma harcamalarının artırılması temel konular.
Brüksel’deki NATO karargahında gerçekleştirilen Türkiye-İsveç-Finlandiya üçlü toplantısı | Fotoğraf: Mustafa Aygün/Dışişleri Bakanlığı
NATO ülkelerinin liderleri, Litvanya’nın başkenti Vilnius’ta yarın bir araya gelecek. İki gün sürecek zirvede savaş ittifakının genişlemesi, Ukrayna savaşı, Rusya’ya karşı savaşçı önlemler ve NATO üyelerinin savunma harcamalarını artırması temel konular.
Zirveye, nisanda Finlandiya’nın katılmasıyla sayısı 31’e çıkan üye ülkelerin devlet ve hükümet başkanlarının yanı sıra üyeliğe davet edilen ancak henüz onaylanmayan İsveç ile Japonya, Güney Kore, Avustralya ve Yeni Zelanda’nın liderleri katılacak. Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy’nin de zirve için Vilnius’a gideceği açıklandı.
UKRAYNA GÜNDEMİ
Zirvede konuşulacak konuların başında Rusya ile arasındaki savaş devam eden Ukrayna geliyor. Bu ülkeye askeri desteğin artırılması, NATO-Ukrayna konseyinin kurulması ve bunun ilk toplantısını yapması, ayrıca Ukrayna’ya verilecek güvenlik garantileri gündemin ana başlıkları.
Güvenlik garantileri çerçevesinde Ukrayna’nın NATO üyeliği bulunuyor. NATO ülkelerinin 15 yıl önce Bükreş’te olduğu gibi Ukrayna’nın İttifaka üye olacağını zirvede teyit etmesi bekleniyor. Ancak bunun ne zaman ve nasıl olacağı konusunda kesin bir mesaj verilmesi mümkün görünmüyor.
ABD Başkanı Joe Biden zirve öncesi açıklamalarında Ukrayna’nın üyeliğinin hemen olmayacağına dair açık sinyaller vermişti.
İSVEÇ’İN ÜYELİĞİ
Bir başka önemli gündem ise NATO’nun genişlemesi. Finlandiya’nın nisan 2023’te üyeliğe kabul edilmesinden sonra İsveç’in üyelik sürecinin de tamamlanması isteniyor. Ancak Türkiye ve Macaristan yönetimleri İsveç’in üyeliğini zora koşuyor. Macaristan bu konuda çok açıklama yapmazken Erdoğan yönetimi ise üyeliği onaylama karşılığında bazı tavizler koparmaya çalışıyor. Daha önce İsveç’teki siyasi mültecilerin Türkiye’ye iadesini talep eden Erdoğan, dün zirveye giderken ise bu kez “AB’nin kapılarını Türkiye’ye açma” talebini gündeme getirdi.
RUSYA KARŞITI PLANLAR
NATO’nun Rusya’ya karşı oluşturduğu yeni askeri planların da zirvede liderlerce onaylanması amaçlanıyor. İttifakın savunma ve caydırıcılığını artırmak üzere hazırlanan gizli askeri planlar üç bölge için oluşturuldu. Bunlardan ilki Atlantik ve Avrupa’nın kuzeyini, ikincisi Baltıklardan Alp Dağlarına kadar uzanan Orta Avrupa bölgesini, üçüncüsü ise Akdeniz’den Karadeniz’e kadar olan bölgeyi içeriyor.
Planlar, NATO’nun bu bölgelerde kara, deniz, hava, uzay ve siber alanlarda hangi kuvvetin ne zaman, nasıl konuşlanacağını, tehdit durumunda nasıl harekete geçileceğini belirliyor. NATO, planlar dahilinde yaklaşık 300 bin askerden oluşan bir kuvvetin en fazla 30 gün içinde doğu kanadına intikal etmesini amaçlıyor.
Liderler Vilnius’ta savunma harcamalarının artırılmasını da konuşacak. Bu çerçevede ‘savunma üretim eylem planı’nın onaylanması bekleniyor. (DIŞ HABERLER)