12 Temmuz 2023 14:28

KDV ile zam yağmuru şiddetlendi: Hangi vergi ve harçlara, ne kadar zam geldi?

KDV ile zam yağmuru şiddetlenirken, ek bütçe "yangın sürecek" mesajı veriyor. Ek bütçe ile hangi vergi türlerine ve harçlara ne kadar zam geldi? Haberimizde derledik.

Görsel: Freepik

EKONOMİ

Paylaş

Seçimlerden önce indirim uygulanan KDV oranlarındaki artışa dair karar 10 Temmuz'da yürürlüğe girdi. Buna göre, yüzde 8 olan KDV oranları yüzde 10’a, yüzde 18 olan KDV oranları yüzde 20’ye yükseltildi.

Merkezi bütçe, yıl ortasında yetmedi, 1 trilyon 71,1 milyar TL'lik ek bütçe hazırlandı. 2023 yılı başında bütçe giderlerinin 4 trilyon 470 milyar TL, bütçe gelirlerinin 3 trilyon 810 milyar TL olacağı; 660 milyar 901 milyon TL bütçe açığı öngörülmüştü. 2022 bütçesi de 6 ayda yetmemiş, Haziran 2022'de 1 trilyon 80 milyar TL'lik ek bütçe hazırlanmıştı. 2022 yılı sonunda bütçe 139 milyar 65 milyon TL açık vermişti.

Ek bütçede vergi zamlarıyla toplanacak vergi tutarları içerisinde en büyük kalemi ÖTV, KDV ve Gelir Vergisi oluşturuyor. Sermaye kesiminden alınan Kurumlar Vergisi ise bu kalemlerden sonra geliyor. Yani vergi, zam halka yağdırılırken, servet sahiplerine dokunulmuyor. Vergi yükü gelir düzeyine göre değil, tüm tüketicilerden toplanıyor.

2023 EK BÜTÇESİNDE VERGİ ZAMLARIYLA TOPLANMAK İSTENEN TUTAR NE KADAR?

ÖTV: 306.6 milyar TL
KDV: 237.3 milyar TL
Gelir vergisi: 201.4 milyar TL
Kurumlar vergisi: 163.1 milyar TL
MTV: 32.6
Damga vergisi: 30.0 milyar TL
Harçlar: 28.6 milyar TL
BSMV: 33.2 milyar TL
Diğer vergiler: 38.3
Vergi dışı gelirler ise 48,4 milyar lira.

VERGİLER KİMLERİ KAPSIYOR?

ÖZEL TÜKETİM VERGİSİ (ÖTV): Lüks tüketim ürünleri (motorlu taşıtlar, beyaz eşya, mücevher, kürk, ), alkollü içkiler ve tütün ürünleri, akaryakıt, benzin, yağ türevi ürünlerden alınıyor.

KATMA DEĞER VERGİSİ (KDV): Mal ve hizmet teslimlerinde, mal ve hizmeti teslim edenin ödediği ancak teslim alana yüklenen harcama vergisi. Son Cumhurbaşkanı kararıyla mal ve hizmetlere uygulanan yüzde 8'lik KDV dilimi yüzde 10'a, yüzde 18'lik KDV dilimi ise yüzde 20'ye çıkarıldı.

Yüzde 1 KDV alınan ürünler: Bu kategoride bulunan mal ya da hizmetler bazı zorunlu ihtiyaçları kapsar. Temel tüketim ürünleri bu kategori içinde yer alır. Temel tüketim ürünlerine, buğday unundan üretilen ekmek ve çeşitleri örnek gösterilebilir.
KDV'si yüzde 8'den yüzde 10'a çıkarılan mal ve hizmetler: Genellikle gıda ürünleri. Temel tüketim kategorisinde bulunan ürünlere yumurta, peynir, süt örnek verilebilir.
KDV'si yüzde 18'den yüzde 20'ye çıkarılan mal ve hizmetler: Temel tüketim ürünü içinde olmayan hemen hemen tüm mal ya da hizmetler bu kategoriye girer. Bu kategoriye ise; mobilyalar, telekomünikasyon ürün ve hizmetleri, elektronik, beyaz eşyalar ürünler gibi ürünler örnek verilebilir.

GELİR VERGİSİ: Türkiye'de yaşayıp herhangi bir kazanç kaynağı olan herkes gelir vergisi ödeme yükümlülüğüne sahip. Yurt dışında yaşayıp Türkiye'de gelir elde eden kişi ve kurumlar da bahsedilen vergiye tabii.

KURUMLAR VERGİSİ: Türkiye'de kurumlar vergisi mükellefleri; sermaye şirketleri, kooperatifler, iktisadi kamu kuruluşları, dernek ve vakıflara ait iktisadi işletmeler ve iş ortaklıkları.

KDV’nin uygulanmaya başladığı 1985 yılından bu yana, toplam vergi gelirleri içinde gelir, kurumlar ve katma değer vergilerinin oranları ise şöyle:

Vergi gelirleri payı — Grafik: Doğruluk Payı

MOTORLU TAŞITLAR VERGİSİ (MTV): 2023 yılında bir kereye mahsus olmak üzere ek Motorlu Taşıtlar Vergisi ödenecek. Ek MTV, aracın sıfır ya da trafiğe kayıtlı olması farketmeksizin, tüm araçlara uygulanacak.

DAMGA VERGİSİ: Kişilerle kişiler, kişilerle kurumlar ve kurumlarla kurumlar arasında imzalanan, hukuki geçerliliği olan tüm sözleşmeler damga vergisine tabi.

HARÇLAR: Harç, belirli bir kamu hizmetinin karşılığında alınan paralardır: Öğrenim harcı, pasaport harcı, trafik harcı, mahkeme harcı gibi.

BSMV: Banka Sigorta Muamele Vergisi, belirli bankacılık işlemlerinde karşılaşılabilecek bir vergilendirme tutarı.

VERGİ DIŞI GELİRLER: Döner Sermaye Karları, KİT'lerden Sağlanan Gelirler, Gayrimenkul Kiraları, Para Cezaları vb.

SON VERGİ VE ZAMLAR NELER?

Otomobillerden KDV, yüzde 18'den yüzde 20'ye yükseldi. Yüzde 80 ÖTV'li otomobillerdeki vergi yüzde 112'den yüzde 116'ya çıktı.
Mobilya, beyaz eşya, elektronik ürünler, otomobil, sigara ve alkol gibi pek çok kategoride ise KDV yüzde 18 olarak uygulanıyordu, bu oran artık yüzde 20 olacak.
Cumhurbaşkanı kararı ile uygulanan yeni KDV zammıyla daha önce yüzde 8'lik KDV uygulanan sabun, şampuan, deterjan, dezenfektanlar, ıslak mendil, tuvalet kağıdı, kağıt havlu, kağıt mendil ve peçetenin vergi oranı yüzde 20'lik dilime girdi. Diş fırçası ve macunu, diş iplikleri düşük KDV diliminde bırakıldı.
15 Temmuz Şehitler ve Fatih Sultan Mehmet köprüleri geçiş ücreti, tek yön otomobil için 8 TL 25 kuruştan, 8 TL 50 kuruşa çıktı. Hafif ticari araçlar için 10 TL 75 kuruştan 11 TL’ye, Motosikletler için 3 TL 25 kuruştan 3 TL 50 kuruşa yükseldi. Osmangazi Köprüsü geçiş ücreti, 184 TL 50 kuruştan 190 TL’ye çıktı. Çanakkale Köprüsü, 203 TL’den 205 TL’ye, Yavuz Selim Köprüsü de 19 TL’den 20 TL’ye yükseldi.
İlaç KDV oranı yüzde 10'a çıkarıldı. 14.900 çeşit ilacın fiyatı artacak.
6 bin 019 TL olan yurt dışından getirilen telefon harçları 20 bin liraya çıkartıldı.
Sigaraya 5 TL zam geldi. En düşük sigara fiyatı 41 TL, en pahalı sigara fiyatı ise 48 TL oldu. Ayrıca rakı, votka, viski ve cinlere de zam geldi.
Teknolojik ürünlere gelen zamla en pahalı iPhone modeli 85 bin 999 TL’den 87 bin 457 TL’ye yükseldi.
Akaryakıt fiyatlarına gelen zamla benzinin litre fiyatı İstanbul'da 26,65 TL'ye, Ankara'da 27,13 TL'ye, İzmir'de 27,16 TL'ye yükseldi. Motorinin litre fiyatı yaklaşık olarak İstanbul'da 26,37 liradan satılıyor.
953 bin TL'den 1 milyon 207 bin TL'ye yükselen Togg T10X modelinin “V1 RWD” standart menzilli versiyonu, 1 milyon 227 bin 500 TL'ye yükseldi.
Yargı, Noter, Vergi Yargısı, Tapu ve Kadastro, Konsolosluk, Pasaport, İkamet Tezkeresi, Çalışma İzni, Çalışma İzni Muafiyeti, Vize, Dışişleri Bakanlığı Tasdik, Gemi ve Liman, İmtiyazname, Ruhsatname, Diploma ve Trafik harçlarını kapsayan 492 Sayılı Harçlar Kanunu'na bağlı tariflerde yer alan maktu harçlara yüzde 50 oranında artış yapıldı. Karara göre trafik harçları kapsamında bulunan 'Sürücü belgesi harçları' yapılan artıştan hariç tutuldu.
Tüketici kredilerinde BSMV yüzde 10’dan yüzde 15’e yükseltildi.
Şans oyunlarında vergi spor müsabakalarına dayalı müşterek bahislerde yüzde 10, at yarışlarında yüzde 14 ve diğer şans oyunlarında yüzde 20 olarak uygulanacak. (EKONOMİ SERVİSİ)