Pandemide yok sayılan işçi sıcak havada da unutuldu

Nisa Sude DEMİREL
İstanbul

Türkiye’nin sıcak hava dalgası etkisine girmesi ile valilikler, uzmanlar ve sağlık örgütleri aşırı sıcak uyarıları yapmaya başladı. Aşırı sıcaktan korunmak için 11.00-15.00 aralarında güneşe çıkmama uyarıları yapılırken mevsimlik işçiler başta olmak üzere pek çok iş kolunda bu saatler arasında direkt olarak güneşe maruz kalarak çalışılıyor. Yaz mevsiminde iş yerlerinde aşırı sıcağa özel hiçbir önlem alınmazken, öneriler ‘Dışarı çıkmayın’dan öteye gitmezken neler yapılması gerektiğini, devlete ve işverene düşen sorumlulukları Uzman Doktor Zeki Gül ve İşçi Sağlığı İş Güvenliği (İSİG) Meclisi Ankara Temsilcisi Kansu Yıldırım ile konuştuk. EMEP Milletvekili İskender Bayhan da sosyal medya hesabından işçilerin sağlığını yok sayan önerilere tepki gösterdi.

"MOLA SAATLERİNDE DÜZENLEME VE DENETİM ŞART"

Açık havada ve güneş altında çalışmanın daha yoğun olduğu iş kollarının aynı zamanda sosyal güvencesi olmadan çalışmanın yaygın olduğu iş kolları ile çakıştığını ifade eden Zeki Gül, “Aşırı sıcaklarda güneş altında çalışanlar ya da yüksek ısılı fırınlarla, özellikle endüstriyel fırınlarla sanayide çalışanlar daha yüksek risk altında. Mesele sadece bir güneş çarpması meselesi değil, yüksek ısı ve nemin şekeri, tansiyonu yükseltmesidir. Aşırı sıcak altında hayatını yitirenler de genelde hastalığı tanı almamış bu gruptan olur” dedi.

SGK’nin aşırı sıcak altında çalışma koşullarına müdahil olması gerektiğini, işverenlere dair belirli yaptırımları olması gerektiğini söyleyen Gül, “Çalışma saatlerinin yaz aylarında devlet tarafından yeniden düzenlenmesi ve denetlenmesi şart. Devlete düşen bu kadar riskli bir ortamda izin tanımını güncellemek, işçi sağlığı ve iş güvenliği açısından bir düzenleme yapmak ve iş saatlerine müdahale etmek, bunu bir zorunluluk haline getirmektir” diye konuştu. Durumun ciddiyetine dikkat çeken Gül; emek örgütlerinin, sendikalar ve meslek örgütlerinin özellikle de tarım ve inşaat iş kollarında daha fazla talepkar olması gerektiğinin altını çizdi.

"DIŞARI ÇIKMAYIN DENİLEN SAATLERDE ÇALIŞANLAR NE YAPACAK?"

İSİG Meclisi Ankara Temsilcisi Kansu Yıldırım, Türkiye’deki çalışma rejiminin işçileri öğüterek posasını çıkaran bir piyasa despotizmi olduğunu söyleyerek, “Hem devlet politikaları hem de sermayenin tutumu itibarıyla öncelik üretim ve ihracat olduğu için işçi sağlığı ve güvenliğine dair tedbirler maliyet olarak görülüyor. Kârı sürekli artırmanın yolu ücretleri düşürüp-çalışma sürelerini uzatmaksa, en az bunun kadar önemlisi, işçi sağlığı için fiziksel ve mekansal önlemleri almaktan kaçınmak, üretime devam etmektir” dedi.

Yıldırım, meteorolojinin aşırı sıcak havalarla ilgili sürekli uyarı yapmasına rağmen halk sağlığı ve işçi sağlığına dair bir adım atılmadığının altını çizdi. Aşırı sıcaklarda en fazla risk altında olanların yaşlılar, hamileler, çocuklar, kronik hastalığı olanlar ve işçiler olduğunu vurgulayan Yıldırım, “Sağlık Bakanlığı gibi kurumlarca ‘Dışarı çıkmayın’ uyarıları yapılıyor ancak bu aynı pandemide işçilerin başına geldiği üzere gerçekliği olmayan bir çağrı. Şantiye, tarla, tersane, taşımacılık, liman, belediye-genel işler gibi gün boyu açık mekanda güneş ışınlarına ve aşırı sıcağa maruz kalan, çalışmak zorunda olan işçiler bu çağrılara nasıl uyacak?​” sorusunu sordu.

SICAK ÇARPMASI İŞ CİNAYETİ SEBEPLERİNDEN

Yıldırım; aşırı sıcak havalarda çalışmanın terleme, vücudun susuz kalması, yorgunluk, halsizlik, baş dönmesi, bilinç bulanıklığı ve kaybı, mide bulantısı, kas krampları ve ağrısı, astım, spazm gibi sağlık sorunlarına yol açtığını; sıcak çarpması ve sıcak baygınlığının iş kazaları ve iş cinayetlerine yol açan en temel faktörlerden olduğunu söyledi.

Aşırı sıcak havalarda işçilerin su ve sıvılara erişiminin kolaylaştırılması, ağır iş kollarındaki işçilerin mola sürelerinin düzenlenmesi gerekirken tam tersinin yapıldığını ifade eden Yıldırım, bazı işletmelerde işçilerin tuvalete daha az gidip çalışmaya daha fazla zaman ayırması için sebillerin işyerinin en uzak noktasına yerleştirilmesi veya kaldırılması; molaların kaldırılması, işçinin soluklanmasına dahi izin verilmemesi, çoğu iş yerinde duş imkanı bulunmaması örneklerini verdi.

AŞIRI SICAĞIN ETKİLERİNE KARŞI ÖNLEM ALINMALI

İSİG Meclisi olarak taleplerini açıklayan Yıldırım, “Çalışma süreleri azaltılmalı ve aşırı sıcaktan hastalanan, yaralanan işçilerin olduğu iş yerlerinde üretim durdurulmalıdır. İşverenler tarafından işçilere dolaşım sisteminde sorunlara yol açmayacak, vücut sıcaklığını düşürmeye yardımcı, teri dışarı atan, ince malzemeden yapılmış giysiler ve koruyucu ekipmanlar ücretsiz tedarik edilmelidir. Devlet tarafından iş yerlerinde havalandırma sistemleri olmak üzere tüm denetimler eksiksiz yapılmalı, uymayan patronlara caydırıcı cezalar verilmelidir” diye konuştu.

İSKENDER BAYHAN: ‘MAVAL OKUMAYI BIRAKIN GEREKENİ YAPIN’

EMEP İstanbul Milletvekili İskender Bayhan da sosyal medya hesabından sıcak hava dalgalarına karşı Bakan Koca’nın dışarı çıkmayın uyarısı yaptığına, işçilerin sağlığı ve iş güvenliğini yok sayan hikayelerinin pandemiden bilindiğine dikkat çekti. Bakanlığı halkın sağlığı ve işçilerin sağlığı için harekete geçmeye çağıran Bayhan, yapılması gerekenleri, “Yüksek sıcaklıklarda çalışmak zorunda olan işçilerin çalışma süreleri düşürülmelidir. Mola süreleri ve periyotları yeniden düzenlenmelidir. Tersane, liman, tarım, inşaat, depo, taşımacılık, belediye-genel işler, temizlik gibi dış mekanlarda çalışan işçilerin güvenliği sağlanmalıdır. Kapalı alanlarda özellikle demir-çelik gibi alevlerin arasında çalışan işçilerin sağlığı açısından gerekli fiziki koşullar uygun değilse üretim durdurulmalıdır. Fabrika, atölye, market, ofis, tüm iş yerlerinde havalandırma ve iklimlendirme sistemlerinin kontrolü ve denetimi yapılmalıdır. Sendikaların ve meslek örgütlerinin uyarıları dikkate alınmalıdır” diye anlattı.

July 13, 2023