Orman yangınıyla mücadele yangın çıkmadan başlamalı
Temmuz ve ağustos aylarının orman yangınları için tehlikeli aylar olduğunu söyleyen Öğretim Üyesi Doğanay Tolunay, orman yangınıyla mücadelenin yangın çıkmadan önce olması gerektiğini belirtti.
Fotoğraf: DHA
Eylem NAZLIER
İstanbul
Hafta sonu Türkiye’de etkili olan yüksek sıcaklıkların etkisiyle birçok ilde orman yangını yaşandı. Muğla, Antalya, Osmaniye, Maraş, Hatay, Mersin ve Çanakkale’de çıkan yangınlarda yüzlerce hektarlık ormanlık alan kül oldu. Yaşanan orman yangınları alınan ya da alınmayan önlemlerin ve afetle mücadele yöntemlerin sorgulanmasına neden oldu. Sıcaklıklar nedeniyle temmuz ve ağustos aylarının yangınlar için en tehlikeli aylar olduğunu söyleyen İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Orman Fakültesi Öğretim Üyesi Doğanay Tolunay, yangınla mücadelenin yangın çıkmadan önce olması gerektiğini belirtti.
"MANGALDAN YANGIN ÇIKIYORSA DENETİM EKSİKTİR"
“Diğer afetlerde olduğu gibi orman yangınlarında da yangın çıktıktan sonra orman yangınları aklımıza geliyor” diyen Tolunay, “Hani her yıl mayıs ayında başlayan ve kasım ayında biten yangın sezonu olarak adlandırdığımız bir dönem var. Sıcaklıkların artmaya başladığı yerler ve bu dönemin içinde en tehlikeli aylar ise temmuz ve ağustos ayıdır. Bu aylarda özellikle kişilerin çeşitli ihlalleriyle izmarit atılması, anız yakma, bahçe temizliği gibi nedenlerle yangınların fazlaca çıktığını görüyoruz. Nitekim son çıkan yangınların da mangal, izmarit ve anız yakma ya da bahçe temizliği olaylarından olduğunu biliyoruz. Örneğin resmi makamların yaptığı açıklamaya göre Hatay’daki yangın bahçe temizliğinden çıkmış. Şimdi buradaki sorunuz her yıl hemen hemen bu şekilde yangınlar çıkarken, vatandaşların bu konuda bilinçlendirilmesi ve en önemlisi de denetim eksikliği” ifadelerini kullandı. İzmir’de birkaç gün önce çıkan yangının mangaldan çıktığını hatırlatan Tolunay, “İzmir dahil birçok ilimizde ormanlara giriş çıkış yasağı var. Giriş çıkış yasağı konmuş iken ormanlarda mangal yakılması, denetimlerde sorun olduğunu gösteriyor. Sadece yasaklamak yetmez. Demek ki denetim eksikliği de var. Mutlaka vatandaşları biliçlendirmemiz gerekiyor” dedi ve denetimlerin artması gerektiğine vurgu yaptı.
“ORMAN İÇİNDEKİ TESİSLER YANGIN RİSKİNİ ARTIRIYOR”
Orman içindeki çeşitli tesislerin başta olmak üzere orman yangınlarına neden olabileceğine de dikkat çeken Tolunay, “Henüz bu yıl içinde denk gelmedik ama orman içindeki çeşitli tesislerin başta da elektrik nakil hatları çok ciddi olarak orman yangın riskine, orman yangını çıkmasına neden oluyor. Önceki yıllarda çok ciddi alanlar yanmıştı. Yılda ortalama 100-120 kadar bu şekildeki elektrik nakil hatlarından yangın çıkıyor. 2 yıl önceki yangınlarda da yaklaşık 32 bin 33 bin hektar civarında bir orman alanı, ormanlardan çıkan elektrik nakil hatlarından yanmıştı. Bu sene henüz bu şekilde bir yangın çıkmadı ama daha yeni yeni havalar ısınmaya başlıyor. Önümüzdeki günler hatta ekim ayı başına kadar Ege, Akdeniz, doğu Akdeniz bölgelerinde yangın riskinin yüksek olacağını tahmin ediyoruz. Çünkü sıcaklıklar yüksek, bu nedenle çok dikkatli olmamız gerekiyor” diye konuştu.
“HAVA ARAÇLARI YETERLİ OLSA DA YER EKİPLERİNDE EKSİKLİKLER VAR”
Fotoğraf: DHA
Uçak ve helikopter sayısı açısından Türkiye’nin bu yıl oldukça iyi durumda olduğunu da dile getiren Tolunay, “75 helikopter, 24 uçak, 8’de insansız hava uçağıyla yangınlara müdahale ediliyor ve bu açıdan yani helikopter ve uçak açısından sorun olmadığını söyleyebilirim. Sayılar oldukça yeterli ancak özellikle orman yangınları özellikle iklim değişikliği kapsamında orman yangınları havadan söndürülmesi büyüdükten sonra çok çok zor oluyor. Bu nedenle yerden müdahalelerin yapılması gerekiyor. Yerden müdahalelerde orman yangın işçileri önem kazanıyor. Her arazözde minimum 6 işçi olması gerekirken bu sayının gerisinde olduğumuzu biliyoruz. Yine bazı araçların kullanılması için operatörler gerekiyor. Operatörlerde de eksiklikler olduğunu biliyoruz. Bu açıdan hani bu hava araçları yeterli olsa da yer ekipleri operatörler açısından eksiklikler olduğunu söyleyebilirim” dedi.
“YANGINDAN KURTULSA BİLE ARAÇLARIN ALTINDA KALIYORLAR”
Orman yangınlarında yaban yaşamının da çok fazla etkilendiğini söyleyen Tolunay, “Orman yangınları başladığında genellikle hızlı hareket edebilen hayvanlar, memeliler, geyikler, karacalar gibi ya da çeşitli yırtıcılar hızlı bir şekilde kaçabiliyorlar. Ama özellikle yavaş hareket eden örneğin kaplumbağalar gibi hayvanlar yangınlardan maalesef kaçamıyorlar. Hızlı koşabilen hayvanlar ise yangından kurtulsalar da o kaçış yollarında örneğin yolların olması da hayatlarını kaybetmelerine neden oluyor. Bu açıdan o bölgelerde araç kullananların dikkatli olmaları gerektiğini söyleyebilirim” dedi.
“YANGIN ÇIKMADAN GEREKLİ ÖNLEMLER ALINMALI”
Tolunay son olarak şunları söyledi: “Yangın sezonu yeni başladı. Önümüzdeki birkaç ay boyunca meteorolojik koşullara bağlı olarak zaman zaman böyle aşırı sıcak ve kurak şartlarda yangınlar çıkabilir. Yangınların büyük bir çoğunluğu insanlardan kaynaklanıyor. Bilinçli ya da ihmalle çıkabiliyor. Bu nedenle öncelikli olarak bizlerin dikkatli olması ormana yakın alanlarda kıvılcıma neden olabilecek faaliyetlerden uzak durmamız gerekiyor. Yine sıcak hava dalgası geldiği biliniyordu işte bu şartlarda da mutlaka yangın başlamadan önce gerekirse kolluk kuvvetlerinden de destek alınarak mutlaka denetimlerin yapılması gerekli. Önümüzdeki günlerde de mutlaka vatandaşların uyarılması, orman içindeki tesislerden kaynaklanabilecek yangınların önlenmesi için buralarda denetim yapılması gibi önlemler almamız yerinde olacaktır.”
