EKOVAR’ın cüruf depolama tesisine mahkeme "dur" dedi

Ramis SAĞLAM
İzmir

İzmir’in Aliağa ilçesi Şehit Kemal Mahallesi Akçekise mevkiinde EKOVAR Çevre Grup Geri Dönüşüm Atık Depolama AŞ’nin açmak istediği “cüruf depolama tesisi" ile ilgili verilen ÇED olumlu kararını İzmir 3’üncü İdari Mahkemesi iptal etti. 

5 Ekim 2022 tarihinde ÇED Olumlu Kararı verilmesine karşı Aşağı Şehit Kemal Muhtarı Ayşe Algül, Yukarı Şehit Kemal Muhtarı Kasım Ercan ve Aliağa Çevre Platformu (ALÇEP) sözcülerinden Zeki Küçükakyüz’ün içinde olduğu 46 kişi Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı hakkında İdare Mahkemesi’ne dava açtı. 

HALK YOK SAYILDI

Vatandaşlar, Batı Ege ve Güney Marmara Endüstriyel Atık Bertaraf Tesisi projesine ilişkin verilen 5 Ekim 2022 tarihinde 6840 sayılı ÇED Olumlu kararının; hukuka aykırı olduğunu iddia ederek dava açtı. Açılan davada, halkın görüşlerinin dikkate alınmadığı, stratejik çevresel etki değerlendirmesi raporunun dikkate alınmadığı, ekolojik sorunların, proje alanına ilişkin bilgileri vermediği, yer altı ve yer üstü su kaynaklarının endüstriyel kirlilik sebebiyle zarar göreceğinin irdelenmediği, hava kirliliği ve halk sağlığı üzerindeki etkilerini irdelenmediği, rüzgârın tozlanmayı yayıcı etkisinin göz ardı edildiği, tesise yakın yerleşim alanlarında yaşayan halkın yok sayıldığı ileri sürülmüştü.  

BİLİRKİŞİ: ZEYTİNLİKLERE ZARAR VERECEK

İzmir 3’üncü İdare Mahkemesi’nde görülen davaya ilişkin bilirkişi heyeti 30 Mart 2023 tarihinde bölgede keşif gerçekleştirdi. Bilirkişi heyeti, ÇED raporunda yüzey ve yer altı sularının beslenmesini olumsuz etkileyeceği beklenen kirletici parametrenin (toz) Toplam Kirlenme Değerinin ilgili yönetmelik ve bağlı kılavuza uygun hesaplanmadığı reseptör noktalarının doğru seçilmediğine dikkat çekerek, faaliyetin zeytinliklere zarar vereceğine işaret etti. 

Raporda, tesise ulaşım sağlayacak yolarda cüruf taşıyacak ağır tonajlı araç trafiğinin arazinin eğimli yapısı da göz önüne alındığında depolama tesisi civarında yaşayanların ve bu yörede otlatılan/otlayan canlı hayvanlar için hayati riskler oluşturabileceğine vurgu yapıldı. 

HUKUKA UYGUNLUK BULUNAMADI

Fauna için izleme ve taşıma dışında önlemlerin alınmadığı ve arazi çalışmalarının her mevsimi kapsayacak şekilde yapılmadığına işaret edilen raporda, ÇED raporunda verilen türlerden 7 tanesinin ‘VU’ (Duyarlı-Zarar Görebilir), 1 tanesinin ‘EN’ (Tehlikede) Dünya Doğayı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN) kategorisinde olması dikkate alındığında dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varıldı.

Bilirkişi heyeti, “ÇED Olumlu kararı veya ÇED Gerekli Değildir kararı alınmadıkça bu projelerle ilgili teşvik, onay, izin, yapı ve kullanım ruhsatı verilemez, proje için yatırıma başlanamaz ve ihale edilemez” dedi. Bilirkişi bir diğer önemli konu olan Bakanlığın halktan gelen görüşler doğrultusunda, rapor içeriğinde gerekli eksikliklerin tamamlanmasını, ek çalışmalar yapılmasını ya da komisyonun yeniden toplanmasını isteyebileceğini belirtti.

İÇME VE YER ALTI SUYUNA ZARARLI

Çıtak Göleti ile içme-kullanma amaçlı kullanılan çok sayıda kaynak ve kuyunun beslenme alanında kaldığı belirtilen raporda, söz konusu etkinlikle sahadan kazma, sıyırma yoluyla bir miktar malzeme alınarak zeminde geçirimsiz perde oluşturulacağı ve kısmen topoğrafyanın değiştirileceği böylece yüzey ve yer altı sularının beslenmesini olumsuz etkileyeceği görüşü ve kanaati bildirildi.

“ÇED OLUMLU KARARI UYGUN DEĞİLDİR”

Kararda, depolama tesisine ulaşım sağlayacak yollarda cüruf taşıyacak ağır tonajlı araç trafiğinin arazinin eğimli yapısı nedeniyle tesis civarında yaşayan yöre halkı ve bu yörede otlatılan canlı hayvanlar için hayati riskler oluşturabilecek potansiyeli bulunduğu belirtilerek, “ÇED olumlu” kararının uygun olmadığı sonuca varıldı.

Bilirkişi raporunda, milyonlarca çeşit canlı türünü barındıran biyosfer ve ekosistemin bir bütün olduğuna dikkat çekilerek, biyolojik açıdan zengin, maddesel yarar açısından canlıların yaşaması için gelecek hazırlayan yerlerin bu tip bir tesise uygun olmadığı söylendi.

“TEK BİR AĞAÇ BİLE KAYBEDEMEYİZ”

Ayşe Algül (Aşağı Şehit Kemal Muhtarı): Ekovar’a verilen bu kararla halkımız derin bir nefes aldı. Doğanın kıymetli olduğu bir kez daha gözler önüne serildi. Dünyanın her yerinde fabrika örtüsü değil, doğa örtüsüdür. Yaşadığımız doğa gelecek nesillerden aldığımız bir emanettir. Anayasanın 56. Maddesinde de belirttiği gibi herkes sağlıklı bir çevrede yaşama hakkına sahiptir. Çevreyi geliştirmek, insan sağlığını korumak ve çevre kirliliğini önlemek devletin ve vatandaşların ödevidir. Doğamızın dengesi bozulurken, orman yangınları çoğalırken, iklim her geçen gün değişirken tek bir ağaç dahi kaybedemeyiz. Alınan bu kararla geleceğimize bir avuç toprak bir tek ağaç bırakmanın mutluluğu bu yaşıyoruz.

“HALKIN GÜCÜ SERMAYEDEN BÜYÜKTÜR”

Kasım Ercan (Yukarı Şehit Kemal Muhtarı): Cüruf depolama tesisinin yapımına karşı açtığımız davada mahkemenin verdiği karar tüm yöre halkını son derece mutlu etmiştir. Tesisin açılmak istendiği alan tarım alanı olduğu kadar su yataklarına da sahiptir. Aliağa herkesin bildiği gibi önemli çevre sorunları yaşıyor. Bu karar sürecinde bize destek veren herkese sonsuz teşekkür ederiz.

Zeki Küçükakyüz (ALÇEP Sözcüsü): İzmir 3’üncü İdare Mahkemesi bizleri ve çevre dostlarını sevindirecek bir karara imza attı. İtiraz yolu kapalı olmak üzere karar verdi. Kendi zehrimiz yetmiyormuş gibi 7 ilin zehrinin de bölgemize taşınmasına müsaade etmeyeceğimizi ilan etmiştik. İdare Mahkemesi de bizim ne kadar haklı olduğumuzu teyit etmiş oldu. 

İzmir'de yeni yılda su ve atık su tarifesine yüzde 26 zam yapılacak

Güzelbahçe Emek ve Demokrasi Platformu: Kayyımlar halk iradesine müdahaledir

Buca Belediyesi İmar AŞ. işçileri hazırladıkları TİS taslağına sahip çıkıyor

Karşıyaka Belediyesi Kent AŞ işçileri haksızlıklara karşı yürüdü