Hasta bezine zam yapıldı, SGK desteği aynı kaldı

Özlem Songül ABAYOĞLU
İstanbul

Artan enflasyonla birlikte gelen zamlar yaşlı ve hastaları da vurdu. Hijyen malzemelerine gelen zamlar arasında yaşlı ve engelliler için kullanılan bezler de var. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), bakıma muhtaç ve engelli hastaların belirli masrafları için maddi ve sosyal destek vermekle yükümlü ve belirli giderler için maddi destek sağlıyor. Bunlardan biri de hasta bezi. Çocuk, yaşlı ve engellilerin bakım sorumluluğunun devlette olması gerekirken bakımlarının genellikle evdeki kadınlara, maddi bakım yükleri de yakınlarının sırtına bırakılıyor. Yeni zamla yaşlı ve engelli bakımı için SGK’nin karşıladığı miktar bez fiyatının yarısına bile tekabül etmiyor. Üstelik SGK belirli markaların ürettiği hasta bezlerine destek veriyor. Bez yardımı, 1 Haziran 2022’de yapılan değişiklikle günlük 4 adedi geçmemek üzere sağlık raporunda öngörülen kullanım adedi doğrultusunda aylık nakdi olarak ödeniyor.

"BİR AYLIK HASTA BEZİ 4 BİN LİRA"

İçinde 21 adet bez bulunan bir markanın hasta bezi ürünü bir yıl önce 289 TL iken şimdi 364 TL. Bir hasta için bu bezlerin günde 4 adet kullanılması gerekiyor. 120 adet hasta bezinin fiyatı ise 4 bin liraya tekabül ediyor. Buna karşılık SGK’nin hasta bezi için sağladığı destek ise 240 TL ve bu destek KDV’ye gelen zamlara rağmen 2022’den bu yana artırılmadı. Bunun yanı sıra yaşlı ve engellilere maaş da veriliyor ancak bu miktar da çok yetersiz. Son düzenlemeyle yaşlı aylığı 2 bin 348 TL, yüzde 40 ila 69 arası engeli olan vatandaşlara bin 874 TL ve yüzde 70 ve üzeri engeli olan vatandaşlara ise 2 bin 811 TL maaş ödenecek. Evde yaşlı bakımı yapan ve masraflarını üstlenenler ise bakımın maddi ve manevi olarak gitgide zorlaştığını söylüyorlar.

"BAKIMI KADINLARA, MALİYETİ AİLEYE YÜKLENİYOR"

İstanbul’da yaşayan Emel, kayınvalidesinin bakımını üstlenmiş. Sebebini sorduğumuzda ise “Huzurevine ya da bakım merkezine göndermek vicdansızlıkmış gibi geliyor. Onu terk etmişiz gibi” diye cevaplıyor. Bakım masrafının ne kadar olduğunu sorduğumuzda ise “Kayınvalidemin eşinden kalma bir emekli maaşı var. Tam miktarını bilmiyorum ama 5 bin TL civarı. Kendisi şeker, tansiyon ve kalp hastası. Bunlar için sürekli hastaneye gidiyoruz. Yatalak olduğu için mecbur taksiyle ya da bir arkadaşın arabasıyla gidiyoruz. Taksi pahalı, arkadaşın arabasını alınca da benzinini karşılıyoruz” dedi.

"MASRAFLAR BELİMİZİ BÜKÜYOR"

Öte yandan beze verdikleri paranın önemli bir yekun tuttuğunu dile getiren Emel “Eşim işçi, asgari ücretten biraz fazla alıyor. Üstelik 2 çocuğumuz var ve okuyorlar. Masraflar artınca iyice belimiz bükülüyor” ifadelerini kullandı. Devletten bakım aylığı da aldığını söyleyen Emel, “O para yara bandı bile olmuyor. Kirada oturuyoruz. Hasta olmasa çocukların okulda olduğu saatlerde işe girer çalışırım ama hastayı bırakıp bir yere de gidemiyorsun. Zaten hastayı bırakıp yarı zamanlı işe bile girsem bakım aylığım kesiliyor” dedi.

"SOSYAL DEVLET OLMAKTAN UZAKLAŞIYORUZ"

Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası (SES) Merkez Yönetim Kurulu (MYK) Üyesi Eylem Kaya Eroğlu, Türkiye’de ve dünyada artan yaşlı nüfusa dikkat çekerek “Yaşlı nüfusun artmasına paralel olarak maliyetlerin de artmasıyla devlet yükü ailelerin üzerine yıkıyor” dedi. Türkiye’de geleneksel olarak hasta ve engelli bakımının aile bireylerinin sorumluluğuna bırakıldığına işaret eden Eroğlu “Yaşlı bakımı için kritik olan ürünlere de zam gelirken SGK desteği ise aynı kaldı. Yoksullaşan aileler, yaşlı ve engelli bakımının yükü altında eziliyor. Bunun yansımaları olacaktır. Hasta bakımını yapan ancak bez masrafını karşılayamayan kişi alt değişimi için hastayı bekletmek zorunda kalacak ve yatak yaralarının oluşmasına neden olacak. Bunun yanı sıra hijyen ürünlerine de yüzde 12 oranında bir artış yapıldı. Sağlığın belirleyicisi olan hijyen ürünlerinde verginin azaltılması lazım. Emekçinin üzerine bu kadar yük yüklemek bir sosyal devlet tutumu değildir” ifadelerini kullanarak yalnızca Türkiye’de değil dünyadaki birçok devletin de sosyal devlet anlayışından uzaklaştığını söyledi. 

"KADIN PEDİ VE ÇOCUK BEZİNE ERİŞİM DE ZORLAŞIYOR"

Hasta bezinin yanı sıra çocuk bezi ve kadın pedine de zam geldiğini ve bu ürünlere ulaşmak gitgide zorlaşırken devletin bu kalemlerde de herhangi bir desteği olmadığına vurgu yapan Eroğlu “Bir yıl önce 14’lü kadın pedi 38 TL iken şimdi 68 TL. Ayrıca 1 yıl önce 70’li çocuk bezi 229 TL iken şimdi ise 316 TL oldu. Yeterli hijyen malzemesine ulaşamayan kadınlar ve çocuklar için hastalık riski çok yüksek” uyarısını yaptı. Özellikle hijyen malzemesi olan kadın pedinin lüks tüketim malzemesi değil, zorunlu tüketim malzemesi olduğunu dile getiren Eroğlu “Çünkü bu ürünler sağlıkla ilgili belirleyici malzemeler. Kadın sağlığı, çocuk sağlığı, üreme sağlığı için temel ihtiyaç olan bu malzemelerden KDV alınmamalı” dedi. Deprem bölgesinde yaşanan hijyen sorununa da değinen Kaya, “Depremin hemen ardından kadın pedine ulaşılamaması devlet tarafından görmezden gelindi. Hatay’daki şubemizde bu sorunlara karşı ses çıkaran çalışma yürüten arkadaşlarımız aba altından tehdit ediliyorlar. Sağlık hizmeti verenler olarak sağlık sorularını devletin yaptığı gibi görmezden gelemeyiz” ifadelerini kullandı.