Belediyelerde kazan kaynıyor

Murat UYSAL
İstanbul

İstanbul’da AKP’nin yönettiği 23 belediyede çalışan Hak-İş’e bağlı Hizmet-İş üyesi yüzlerce işçi, ücretlerinin asgari ücretin altında kalması ya da eşitlenmesi üzerine önceki gün İstanbul’da kitlesel bir eylem yaptı. Örgütlü oldukları Hizmet-İş’le toplu iş sözleşmesi (TİS) görüşmelerini gerçekleştiren Mahalli İdareler İşverenleri Sendikasının (MİKSEN) Beyoğlu’daki merkezi önünde bir araya gelen işçiler, aldıkları ücretlerle geçinemediklerini söyledi. İşçiler, kök ücrete yansıyacak zam, insanca yaşamaya yetecek ücret istedi. Bu eylemde öne çıkan talepler halihazırda farklı iş kollarından milyonlarca işçinin talebi olarak duruyor. Özellikle seçimden sonra işçileri irili ufaklı eylemlere iten bu talepler, AKP’li belediyelerdeki uzun süredir devam eden sessizliği de bozmuşa benziyor.

TİS’LE BAĞITLANAN ÜCRETLER BİRKAÇ AY DAYANMIYOR

AKP iktidarının mevcut ekonomik politikaları sonucu işçi ücretleri günbegün erirken sermayedarlar ise mevcut döviz kurunun da etkisiyle kârına kâr katmaya devam ediyor. Son iki senedir, yılda iki kez zam yapılmasına rağmen asgari ücret birkaç ay içerisinde açlık sınırının altına düşüyor. Asgari ücrete yapılan zammın birkaç ay zor dayandığı bu koşullardan toplu iş sözleşmesi imzalanan iş kolları/iş yerleri de nasibini alıyor. TİS ile bağıtlanan ücretler birkaç ay içerisinde ya asgari ücrete dayanıyor ya asgari ücretin altında kalıyor. Bu irili ufaklı eylemler de asgari ücrete mahkum edilmeyi kabul etmeyen işçiler arasında filizleniyor. Eriyen ücretler, düşen alım gücü, enflasyona ezdirilen sözleşmeler iş yerlerinin “İnsanca yaşayacak ücret istiyoruz” talebiyle kaynamasına neden oluyor.

SENDİKACIDAN İŞÇİYE TELKİN

İktidara yakınlığıyla bilinen Hak-İş’e bağlı sendikaları (Geçen hafta da işçilerin baskısıyla Öz Sağlık-İş basın açıklamaları yapmak zorunda kaldı) eylemlere zorlayan bu kaynamayı, yüzlerce belediye işçisinin sokağa çıktığı günden izleyelim.

Belediye işçileri, iş kıyafetlerini bile değiştirmeden, eylemin yapılacağı alana 1 saat erkenden gelmişti. Sendika yöneticileri, çalıştıkları belediyelerden beraber geldikleri işçilerle gruplar halinde eylem saatini bekleyen işçilere sık sık açıklama yapıyor, belirlenen sloganlar dışında slogan atılmaması için işçilere telkinde bulunuyor, “Taşkınlık çıkarmadan seslerini duyurmak istediklerini” söylüyordu. İşçiler ise sendikacıları yakaladıkları anda eylemin nasıl seyredeceğini soruyor, iş bırakma yahut grev gibi eylem planlarının olup olmadığını öğrenmek istiyordu. Bir sendika yöneticisi Eyüpsultan Belediyesinden işçilerin olduğu bir gruba seslenirken bu sorular yöneltildi. Sendikacı, “Toplu sözleşme sürecinde olmadığımız için grev hakkımız yok, bu eylemlerle sesimizi duyurmayı amaçlıyoruz. Masadaki görüşmeler tıkandı, kamuoyu baskısını artıracağız” diye gelen soruları savuşturuyordu. Eyüpsultan Belediyesi işçilerinden biri “O zaman hani basın, hani televizyon” diye çıkışıyordu.

“EYÜP MEKKE’YSE ÜSKÜDAR  ARAFAT”

Bu tartışmaların olduğu Eyüpsultan Belediyesi, eyleme katılan işçiler içerisinde “ipin kopacağı iki belediyeden biri” diye tarif ediliyor. Sendikacıların olası geri adımında da Bağcılar Belediyesindeki işçilerin hamle yapacağını aktarıyorlar. Bahçelievler Belediyesinden bir işçi, “En hareketli belediyenin Üsküdar Belediyesi olduğu söyleniyor, oraya özel önem veriyorlar. Çünkü Eyüp onlar için Mekke demekse Üsküdar da Arafat’tır. Bu iki belediyede kıvılcım bir çakılırsa ateş tüm belediyelere sıçrar” diyor. Bahçelievler Belediyesi işçisi kendi koşulları için ise şunları söylüyor: “Geçen ay 8 bin 500 lira aldık, daha asgari ücret zammı dahi yansıtılmadı. Yolu yemeği çıkınca elimize geçen çıplak para bu. Bununla geçinmek bir yana kiraya yetmiyor, asgari ücret yansıtılınca varsın 12 bin lira olsun. Bu para bir kira zaten” diyor.

CHP’Lİ BELEDİYELERDEKİ GREVİN ETKİSİ

Kira fiyatlarındaki artış işçilerin başlıca sorunlarından biri. Hemen her işçi aldıkları ücret ile kira fiyatlarını kıyaslıyor. Uzun yıllardır asgari ücret seviyesindeki ücretlere çalıştıklarını söyleyen işçiler hem birbirlerine hem de bize CHP belediyelerindeki işçilerin ücretlerinden, eylemlerinden, grevlerinden söz ediyor. Kadıköy ve Maltepe Belediyesi işçilerinin yolunu işaret eden Çekmeköy Belediyesinden bir işçi, “Eylem yaptılar kazandılar, bizim de dişe dokur eylemler yapmamız gerekiyor. AKP’li kaç belediye var, ortak hareket etsek hayatı durdururuz bu şehirde. Maltepe’de, Kadıköy’de işçi 16-17 bin lira ücret alacak, bizim ücretler 11-12 bin civarında kaldı” diyor.

İşçiler birbirlerinin deneyimlerinden öğreniyor, CHP’nin yönettiği belediyelerde çalışan işçilerin eylemlerini hatırlatan işçiler, başka bir örnek olarak da EYT’lileri gösteriyor. Onlar gibi yan yana durabilirlerse haklarını alabileceklerini söylüyorlar. Kamu işçilerinin kamu çerçeve protokolüyle aldıkları, sosyal haklarla ortalama 20 bin lirayı bulan ücretleri hatırlatan işçiler, böyle bir ücreti alabilecek güçte olduklarını dile getiriyor.

TEMKİNLİ AÇIKLAMA

Eylem, AKP’li belediyelerde örgütlü sendikaların, belediye yönetimlerinin sendikası olan MİKSAN önünde yapıldı. Bu eylemlerin özellikle MİKSAN önünde yapılması, eylemde okunan açıklamada büyük hedef olarak MİKSAN’ın gösterilmesi manidar. CHP’nin yönettiği belediyelerde de MİKSAN’ın işlevini gören Sosyal Demokrat Kamu İşverenleri Sendikası (SODEMSEN) var ancak bu belediyelerde çalışan işçiler yaptıkları eylemlerde ana hedef ya da muhatap olarak CHP’yi görmüştü. Ancak Hak-İş’e bağlı Hizmet-İş’in yaptığı açıklamada bir kez bile AKP’nin adı geçmedi, oysa alanda İstanbul’daki AKP’nin yönettiği 23 ilçe belediyesinden yüzlerce işçi vardı. Aynı açıklamada Cumhurbaşkanı Erdoğan’dan övgülerle bahsedildi. Erdoğan’ın kamu çerçeve protokolünde olduğu gibi işçiye hakkını verdiğini ancak aradaki ‘sendikanın’ bozgunculuk yaptığından söz edildi.

İki saat boyunca alanda bekleyen işçiler, dinledikleri açıklamada eylemlerin devamlılığına ve biçimine dair emare göremeyince eylem boyunca aralarında tartıştıkları ‘grev silahını’ sendikacılara bir kez daha hatırlatmak maksadıyla “grev, grev…” diye slogan attı. Bağcılar Belediyesi işçilerinin başlattığı slogana, destek Esenler’den, Çekmeköy’den geldi. Birkaç belediyenin daha dahil olduğu bu çağrı sendikacıları kısa süreliğine de olsa afallatmaya yetti...