Ana-çocuk sağlığı ödeneği tırpanlandı: ASM’ler doğum kontrol yöntemlerini tedarik edemiyor

Sağlık Bakanlığının, ‘ana-çocuk sağlığı faaliyetleri’ kalemi için ayırdığı para her yıl biraz daha azaldı. CHP Ankara Milletvekili Murat Emir, ana çocuk sağlığı faaliyetleri için 2022 başında ayrılan 1.9 milyon TL’lik ödeneğin 2023’te 113 bin TL’ye kadar düşürüldüğünü açıkladı. Emir, birçok aile sağlığı merkezinin (ASM) doğum kontrol yöntemlerini düzenli bir şekilde tedarik edemediğine dikkat çekti. Evlilik öncesi danışmanlık programı kapsamında da kayıtlı 21.9 milyon kadından yalnızca yüzde 45’i izlenmiş.   

"KADINLARIN SAĞLIĞI TEHLİKEDE"

ASM’lerde ana çocuk sağlığına yönelik faaliyetlere yeteri kadar kaynak ayrılmadığı için yeterince sağlıklı yürütülemediğine vurgu yapan CHP’li Emir “Politik bir tercih olarak aile planlaması bir kenara bırakıldı. ‘En az 3 çocuk’ diyerek geldikleri noktada kadınların sağlığını tehlikeye atıyorlar” dedi. Emir, Sağlık Bakanlığının 2012’de hiç doğum kontrol yöntemi satın almadığını, 2017’de de tedarik sürecinin sağlık müdürlüklerine devredildiğini hatırlatarak “Ancak bu alımların öncelikli kabul edilmemesi nedeniyle düzenli tedarik yapılamadı” dedi. 

GERİYE GİDİŞ VAR

Sağlıkta dönüşüm programı ile birlikte 2015’te ana çocuk sağlığı aile planlaması merkezleri hakkında yönetmeliğin yürürlükten kaldırıldığını hatırlatan Emir, şu bilgileri verdi: “Hastanelerde aile planlaması birimleri kapatıldı. SGK ödemelerine doğum kontrol ürünleri ile ilgili bir hizmet hiç geçmedi. Doğum kontrol ürünlerinde karşılanmayan gereksinim arttı. 2013’te karşılanmayan gereksinim yüzde 6 iken 2018’de yüzde 12 oldu ve giderek artıyor. 2022 mayıs ayında pandemi sonrası dönemde yapılan araştırmada ‘ASM’lere doğum kontrol hapı gönderiliyor mu’ sorusuna aile hekimlerinin yüzde 71.8’i, hayır yanıtını verdi. Yine araştırmaya göre kondom gönderilme sorusuna yüzde 37.2’si hayır, aylık iğne gönderilme sorusuna da yüzde 87.5’i hayır dedi. Son 1 yılda ASM’lerde yüzde 90.1 oranında rahim içi araç (RİA) takılmadığı görülüyor.”

BÜTÇE HER YIL AZALIYOR

Her üç aile hekiminden birinin ASM’lerde ihtiyaç duyanlara vermek için doğum kontrol yöntemleri ile ilgili broşür, bilgilendirme ve danışmanlık materyallerinin olmadığını ifade ettiğini kaydeden Emir “Tüm bu aksaklıklar biliniyor, hekimler sürekli eksik malzeme temini için başvuruda bulunuyor ancak bakanlık duymuyor, görmüyor. Ana çocuk sağlığı için 1 milyon 962 bin 345 TL olarak öngörülen 2022 yılı ödeneğinin 113 bin 235 TL’ye düşürülmesi her şeyi anlatıyor bize. Yani bile isteye hizmet sunulmuyor. 3 çocuk politikasından vazgeçmeyen AKP, bir yandan hamilelerin ve bebeklerin ücretsiz ulaşması gereken multivitamin, D vitamini ve bebek demir damlası gibi ilaçları aile sağlığı merkezlerine göndermiyor. Bunun yerine D vitaminini hem bebeğe hem de gebeye kullanın diyorlar. Gönderilen miktar da zaten ihtiyaçları karşılamıyor.”

"KAYITLI KADINLARIN YÜZDE 45’İ İZLENDİ"

Doğurganlık çağındaki kadınlarda riskli durumların tespiti, gebelik öncesi danışmanlık, erken dönemde gebelik tespiti gibi hizmetlerde de aksama yaşandığını öne süren Emir, evlilik öncesi danışmanlık programı kapsamında birime kayıtlı 15-49 yaş arası 21 milyon 939 bin 562 kadından yalnızca 9 milyon 975 bin 746’sının yani yüzde 45’inin izlendiğine dikkat çekti. Emir, “Evlenecek çiftlerin sağlık taramasında bile istenen taramaları hekimlerin inisiyatifine bırakıyorlar” tepkisini gösterdi. (İstanbul/EVRENSEL)

..............................................................................................................................................................................................................................

ERTESİ GÜN HAPI 416 TL

Cinsel sağlık ve üreme ürünlerinin kamu kuruluşlarından ücretsiz karşılanması AKP iktidarıyla birlikte adeta tarih olurken gelen zamlarla birlikte birçok ürüne ulaşmak da giderek zorlaştı. AKP iktidarından önce ücretsiz olarak temin edilebilen doğum kontrol hapı 250 TL, ertesi gün hapı ise 416 TL’ye çıktı. İstenmeyen gebeliklerin önlenmesi için kullanılan kondom, hap, RİA (spiral) gibi cinsel sağlık malzemeleri bir sene önceye göre artık 2 kat daha pahalı. 

REGL ÜRÜNLERİNDE KDV YÜZDE 20

Cinsel sağlık ürünlerine gelen zamlarla erişim gitgide zorlaşırken dünyanın birçok ülkesinde zamların yanı sıra ped, tampon gibi regl ürünlerinde KDV oranı yüzde 20’ye yükseltildi.

Öte yandan rahim ağzı kanseri riskini engelleyen ve geçen yıl sağlık bakanı tarafından ücretsiz olacağı vadedilen HPV aşısının fiyatı gelen zamla 2 bin 575 TL’ye çıktı. HPV aşısı yaptıramayan insanlar kanser riskiyle karşı karşıya bırakılıyor. (HABER MERKEZİ)