Yeşil Sol Partili Dindar bakanlara çocuk işçiliği sordu

TBMM KİT Komisyonu Üyesi ve Yeşil Sol Parti Van Milletvekili Mahmut Dindar, çocuk işçiliğinin önlenmesi amacıyla TBMM Bakanlığına Meclis araştırması önergesi ve Milli Eğitim, Aile ve Sosyal Hizmetler ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'na soru önergesi verdi. 

ÇOCUK İŞÇİ SAYISI 1 MİLYONU GEÇTİ

Dindar, Türkiye’de yoksulluk, bilinçsizlik ve denetimsizlik nedeniyle 1 milyon çocuğun emek sömürüsüne maruz kaldığını söylediği önergelerinde “18 yaşından küçüklerin duygusal, fiziksel ve psikolojik açıdan temel gelişimlerini tamamlamadan denetimsiz, sigortasız, düşük ücretli işlerde güvencesiz bir şekilde çalıştırılması temel bir insan hakkı ihlali ve istismar olarak ele alınmalıdır. Türkiye’de yaygın olan çocuk emeği sömürüsüne son yıllarda mülteci çocuk emeği sömürüsü de eklenmiştir. Her yıl iş cinayetlerinde yaşamını yitiren işçiler içerisinde çocuk yaşta olanların oranı yüzde 5’in üzerindedir” dedi.

YAZ AYLARINDA ÇOCUK İŞÇİ ARTIYOR

Türkiye’nin taraf olduğu uluslararası sözleşmelere ve yasalara atıf yapan Dindar, yaz aylarında çocuk işçiliğin daha da derinleşen bir sorun olduğunu vurguladı: “Türkiye’de çocuk işçiliğinin tüm boyutları resmi olarak da henüz ortaya çıkarılmamıştır. Çocuk işgücü anketlerinin çocuk işçiliğinin yoğunlaştığı yaz aylarında, mülteciler dahil tüm çocukları kapsayacak şekilde gerçekleştirilmesi gerekir. Ayrıca önceki dönemlerde ücretsiz aile işçiliği ve tarım sektörü yoğunluklu olan çocuk işçiliği gittikçe diğer sektörlere ve düşük ücretlilik şeklinde yoğunlaşmaktadır.”

EĞİTİM ADI ALTINDA ÇOCUK İŞÇİLİĞİNİ ARTIRDILAR

“Çocuklar düşük ücretlerle, sigortasız bir şekilde, uzun çalışma saatleri ile, baskı ve şiddet riski altında çalıştırılmaktadır” diyen Dindar, Son yıllarda meslek liseleri üzerinden ‘stajyerlik adı altında yürütülen’ çalışmalarda milyonlarca çocuğun emeği ve geleceği risk altına sokulmaktadır. 9/12/2016 tarihinden itibaren 6764 sayılı Kanunla yapılan düzenleme ile mesleki ve teknik ortaöğretim sırasında staja tabi tutulan öğrenciler, mesleki ve teknik ortaöğretim sırasında tamamlayıcı eğitim ya da alan eğitimi gören öğrenciler iş kazası ve meslek hastalığı yönünden sigortalı sayılmaya başladığından stajyer ve kursiyer sayıları 350 binden 1 milyon 400 bine yükselmiştir. Uygulamada söz konusu stajın fiili bir istihdama dönüştüğü, işyerlerinde öğrenci emeği sömürüsünün kurumsallaştığı, gençlerin işsizlikle, staj programını onaylamamayla tehdit edildiği vakalar yoğun bir şekilde yaşanmaktadır” diye konuştu.

MECLİS ARAŞTIRMASI İSTEDİ

Çocuk işçiliğinin önlenmesi için çok boyutlu bir politika gerektiğinin altını çizen Dinar, “Gerek mevzuat gerekse uygulamadaki yanlış ve eksikliklerin yanı sıra yoksullukla mücadele programlarının da çocuk işçiliğine etkileri mevcuttur. Çocuk işçiliği sorununun öncelikle tüm boyutları ile güncel olarak ortaya çıkarılması, çocuk işçiliğinin ortadan kaldırılması, çocukların işyerlerinde yaralanma, engelli kalma ve sömürüye maruz kalma durumlarının sonlandırılması ve gerekli çalışmaların yürütülmesi amaçlarıyla” kapsamlı bir meclis araştırması kurulmasını talep etti.

Dinar ayrıca, Milli Eğitim, Aile ve Sosyal Hizmetler ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'na soru önergesi verdi. Soru önergesinde şu soruların yanıtlanmasını istedi:

• Türkiye’de çocuk işçiliğinin nedenleri ve boyutları üzerine güncel bir araştırma yapılması planlanmakta mıdır?
• Suriye iç savaşı sonucunda Türkiye’ye gelen göçün, COVİD 19 salgınının ve devam eden ekonomik krizin neden olduğu yoksullaşmanın açığa çıkardığı çocuk işçiliğinin boyutları nelerdir?
• 2023 yılı itibariyle Türkiye’de 18 yaş altı olup işyerlerinde çalıştırılan çocuk sayısı kaçtır? Çalıştırılan çocukların yaş gruplarına, cinsiyetlerine, doğum yerlerine ve okul devam durumlarına göre dağılımı nedir?
• Türkiye’de çocuk işçi çalıştırmanın yaptırımı nedir? 2013-2023 yılları arasında çocuk işçi çalıştırdığı gerekçesi ile yaptırıma maruz kalan işyeri/işveren sayısı kaçtır?
• Çocuk işçi olarak çalıştırılmasından kaynaklı olarak çocukların mahrum bırakıldığı temel haklarına dair bakanlığınızın yaptırdığı bir araştırma mevcut mudur? Çocuk işçiliği çocukların eğitim, sağlık ve diğer haklarını nasıl etkilemektedir?
• 2013-2023 yılları arasında iş cinayetlerinde yaşamını yitiren çocuk sayısı kaçtır?
• 6764 sayılı yasa ile işyerlerinde staj adı altında yürütülen programın çocuk işçiliğine etkisi hakkında bakanlığınızın bir araştırması mevcut mudur? Bu programın çocuk emeği sömürüsüne dönüşmemesi için alınan tedbirler nelerdir?C
• COVİD ve Deprem nedeniyle online eğitimin yaygınlaşmasının çocuk işçiliğine etkisine dair bakanlığınızın bir araştırması mevcut mudur?(İŞÇİ SENDİKA SERVİSİ)