Yeşil Sol Parti, sendikal hak gasplarının araştırılması için önerge verdi

Yeşil Sol Parti İstanbul Milletvekili Çiçek Otlu, sendikal hakların engellenmesi ve sendikalı oldukları için işten çıkartılan işçilerin yaşadıkları hak ihlalleri üzerine soru önergesi ve araştırma önergesi verdi.

Çiçek Otlu, Anayasa, yasalar ve uluslararası sözleşmelerle güvence altına alınmış temel bir hak olan sendikal hakların genişletilmesi, sendikaya üye olan işçilerin yaşadıkları hak ihlallerinin engellenmesi ve sendikal haklarla ilgili yasaların etkin uygulanmasının sağlanması amacıyla Meclis araştırması açılmasını istedi.

"İŞÇİLERİN YÜZDE 85'İNDEN FAZLASI SENDİKASIZ"

Önergede sendikalı işçi sayısına dair şu bilgiler yer aldı:

• Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın verilerine göre 2023 yılının temmuz sonu itibarıyla 16 milyon 413 bin 359 işçiden 2 milyon 421 bin 940 işçinin sendikalara üyeliği bulunuyor. Sendikalaşma oranı yüzde 14,7 oranında. İşçilerin yüzde 85'inden fazlası sendikasız çalışıyor
• Hizmet-İş, Türk Metal, Öz Sağlık-İş,  Genel-İş, Tez Koop-İş, Belediye-İş ve  Koop-İş, üye sayısı en çok olan sendikalar
• Ekonomik İşbirliği ve Kalkına Örgütünün (OECD) istatistiklerine göre Türkiye, OECD üyesi ülkeler içinde en düşük sendikalaşma ve toplu iş sözleşmesi kapsamına sahip ülkelerden birisi.
• Uluslararası Sendikalar Konfederasyonu’nun (ITUC)  30 Haziran 2023 tarihinde yayınladığı, 149 ülkeyi kapsayan, Küresel Haklar Endeksi 2023 raporunda; hayat pahalılığı ve işçi haklarına yönelik saldırılar açısından Türkiye işçiler için en kötü 10 ülke arasında yer alıyor.

MECLİS ARAŞTIRMASI TALEBİ

Otlu, önergesinde Anayasa, yasalar ve uluslararası sözleşmelere rağmen, sendikalaşma hakkının engellendiğini, işçilerin sendikalı oldukları için hukuksuz bir şekilde işten çıkarıldığını belirterek, Kod 49’a dayandırılarak yapılan işten atmalarla işçilerin kıdem ve ihbar tazminatı haklarının gasbedildiğini, işsizlik ödeneğinden yararlanmalarının engellendiğini ifade etti. "Çorum Bilsar Tekstil işçileri, Şanlıurfa TÜVTÜRK Araç Muayene İstasyonu işçileri, Aluform Pekintaş fabrikası işçileri örneğinde olduğu gibi Anayasal haklarını kullanarak sendikaya üye oldukları için hukuksuz bir şekilde işten çıkartılan işçiler hak aramak için mücadele etmek zorunda kalmaktadır." diyen Otlu, sendika kurma ve sendikaya üye olma hakkının genişletilmesi, sendikal özgürlüklerin güvence altına alınmasının sağlanması, sendikaya üye olan işçilerin çeşitli bahanelerle işten çıkarılmalarının, baskı ve hak ihlallerinin engellenmesi, sendikalı oldukları için işten çıkartılan işçilerin haklarının iadesinin sağlanması amacıyla Meclis araştırması açılmasını talep etti.

BAKAN IŞIKHAN'A SORULAR

Çiçek Otlu, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan'a verdiği soru önergesinde de şu soruları yöneltti:

• Türkiye’de işçilerin yüzde 85'inden fazlasının sendikasız çalışmasının, sendikalaşma oranındaki düşüklüğün gerekçesi nedir? 
• Anayasa, yasalar ve uluslararası sözleşmelerle güvence altına alınmış temek bir hak olan sendikaya üye olma hakkını kullanan işçilerin işten çıkarılmalarını engellemek için ne gibi çalışmalar yapacaksınız?
• Aluform Pekintaş fabrikası işçileri örneğinde olduğu gibi Türkiye’de sendikaya üye oldukları için işten çıkartılan işçilerin direnişleri Bakanlığınızın bilgisi dâhilinde midir? Direnişteki işçilerin işten çıkartılma nedenleri için inceleme yapılmış mıdır? İşe iadeleri ve haklarının verilmesi için girişimleriniz olacak mıdır? 
• Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanununun 25. maddesinde sendikaya üye olduğu için işçinin iş akdinin feshedilemeyeceği vurgulandığı halde, sendikalı işçileri işten çıkartan, sendikal hakların kullanılmasını engelleyen işverenlere ne tür yaptırımlarınız olacaktır? 
• Sendikaya üye olan işçileri tazminatsız olarak işten çıkartmak isteyen işverenlerin,  SGK’nın fesih kodlarını kötü niyetli olarak kullandıkları iddialarına ilişkin inceleme yapılmakta mıdır? 
• Sendikaya üye oldukları için tazminatsız olarak işten çıkartılan, işsizlik ödeneğinden yararlandırılmayan işçilerin hak ihlalleri nasıl engellenecektir? 
• Sendikaya üye olma ve toplu iş sözleşmesi hakkını engelleyecek uygulamaları kaldırmak, sendikal hak ve özgürlükleri genişletmek için yasal düzenlemeler yapacak mısınız? 
• Muhalif sendikaya üye olan işçiler üzerinde baskı oluşturulduğu, işçilerin hükümete yakın sendikalara üye olmaya zorlandığı iddialarına ilişkin açıklamanız var mıdır? (İŞÇİ SENDİKA SERVİSİ)