Ortak hareket etmekten başka çaremiz yok

Başkent OSB’den metal işçisi bir kadın

MESS grup toplu iş sözleşmesine tabi olmayan fabrikalarda zamlar bu ay itibariyle belirlendi. Enflasyonu da düşününce devletin asgari ücrete yaptığı zammın her türlü az bulacağımız açıktı. Çoğu fabrika gibi bizim fabrikada da zammı maaş yattığı gün, hesaplara girince öğrendik. Metal iş kolunda bir fabrikada ücretlerin, asgari ücretin üstünde olması beklenir. Vardiyanın olması, işin yükü ve üretimdeki hacmi itibariyle genellikle böyle olan durum artık çok nadiren görülüyor. Mesela geçen sene fabrikada bir elin parmaklarını geçmeyen asgari ücretli çalışan sayısı, bu son zam ile birlikte çalışan sayısının beşte biri oldu. Örneğin tecrübesiz bir şekilde işe başlayan arkadaşlar, asgari ücretin hiç yoksa 500 lira üzerinde alırken şimdi asgari ücret alıyorlar. Bir de artık tecrübesiz sayılmazlar; 6 aylık, 10 aylık işçiler gayet işi kurtarıyor.

Daha kıdemli işçiler açısından da değişen pek bir durum yok. Zam almışlar almasına ancak memnunum diyen yok. Kendilerine bir önceki zam döneminde “İşler açılacak sabredin. O zaman hak ettiğinizi alacaksınız” diyen patrona güvenip beklentilerini alamayınca hayal kırıklığından ziyade öfke doğdu. Daha bir ay önce “Üretim 2 yıllık planını yaptı, önümüz açık. Siz de bu süreçte mesaiye kalmada gerekli fedakarlığı gösterin” diyen patron, bir önceki sözünü unutmuş, bizi oyalamış oldu. Bu durum ile ilgili pek çok şey söylendi. Günlerce kendi aramızda konuştuk ama bir arkadaşımız bu ‘Bekleyip elimiz boş dönme’ durumunu şöyle bağladı: “3 ay önce sandıkta almadık dersimizi. Burada da aynısı oldu. Bizim patron o kadar CHP’li ki iktidara yakın firmalardan iş bile almıyor değil mi? Sandığı bekleyin ile bir sonraki zammı bekleyin… Bekleyince bir şey olmayacağını, bize kimsenin bir şey vermeyeceğini bunların küçüğü büyüğü işte böyle öğretiyor. Ama biz ders çıkarmayı bilmiyoruz.”

"ORTAK HAREKET ETMEYE GÜVEN ZAYIF"

Şimdi çoğu kıdemli arkadaşım, tazminatını yakmadan bir çözüm bulmaya çalışıyor. Ortak bir çözüm çıkmayacağı gibi aslında hiçbirinin kendisi için bir çözüm yaratamayacağını da görmek lazım. Bir süre mesaiye kalmama, işi yavaş yapma gibi tepkiler gelse de birkaç hafta anca sürer. Çünkü sendikasız bir iş yerinde, farklı oranlarda zam almış ve bırakın maaşı alamamasını mesai yapmasa aç kalacak durumda iken ortak hareket etme güveni çok zayıflıyor.

Bir taraftan da patrona güvenilemeyeceğini apaçık gösteren bir durum var. Peki biz işçilerin güvenecek neyi, kimi var? Genç bir işçi arkadaş, asgari ücretin biraz üstünde bir zam alması ile ilgili son bir umut müdür ile konuşmaya gitti. Yaz sonu düğünü olacağını, bu parayla ev geçindirmesinin imkansız olduğunu anlatmış. Aldığı cevap, “Bize mi sordun evlenirken, o evi tutarken?​”

Resmen ‘Aile kurmak senin neyine’ demek bu. Zaten ailesi olanlar da ayda 110 saate varan fazla mesailerle evinde uyanık kimseyi göremeden gün geçiriyor. Bu durumda patronun her açıklamasında bizi genellemek için seçtiği kelime ‘çalışanlar’, anlamını buluyor. Biz ‘çalışanlar’ olarak çalışmaktan başka hiçbir şeyin reva görülmediği yığınız onlar için.

"YIĞIN DEĞİL SINIF OLDUĞUMUZU GÖSTERELİM"

Şimdi bir 6 ay daha beklemek ve yine aynı mağduriyeti yaşamamak için ne yapmak gerekiyor? Patrona güvenince ne olduğunu gördük. Kendisi yurt dışına tatile giderken bizi bayramda bile zorunlu mesaiye çağıran patron yerine, aynı kaderi yaşadığımız iş arkadaşımız daha yakın değil mi? Tek kişi gidip patronla, müdürle konuşunca olmadığını gördük. Tek başına olmuyorsa, birbirimize güvenmeyi öğrenmemiz lazım. Ortak hareket etmeyi denemekten başka çaremiz olmadığı da ortada. Yığın değil bir sınıf olduğumuzu göstermek zorundayız.