Foça Kocamehmetler köyünde taş ocağı iptal edildi, tarihi eserler kurtuldu
Foça’nın Kocamehmetler köyünde açılması planlanan ve halkın itirazları üzerine iptal edilen taş ocağı proje alanında yakın çağ dönemine ait arkeolojik kalıntılar tespit edildi.
Fotoğraf: Ramis Sağlam/Evrensel
Ramis SAĞLAM
İzmir
İzmir’in Foça ilçesi Kocamehmetler Köyü’ne 850 metre uzaklıktaki Işıklar mevkiinde açılması planlanan ve halkın itirazları üzerine iptal edilen taş ocağı proje alanında yakın çağ dönemine ait arkeolojik kalıntılar tespit edildi. Kalıntılar Foça Tarih ve Doğa Talanına Hayır Platformunun, gönüllü arkeologlardan oluşan bir ekiple yaptığı çalışmalar sonucunda bulundu. Eserleri tescil ettirmeye hazırlanan Platform yaptığı açıklamada, yöre halkının taş ocağını iptal ettirmesiyle tarihi eserlerin kurtarıldığını belirtti.
SU KANALLARI TESPİT EDİLDİ
Gönüllü arkeologların yaptığı çalışmalarda, Işıklar mevkiindeki tepenin doğu ve güney eteklerinde farklı noktalarda su kanallarını tespit etti. Tespit edilen kare ve dikdörtgen plana sahip olan mimarlık kalıntıları, taş ve çamur harç kullanılarak oluşturulmuş. Yapının ön bölümlerinde ise pişmiş topraktan yapılmış künkleri belirlendi.
Buldukları künk sistemin uzunluğunun yaklaşık 100 metreyi bulduğunu belirten Platform Yürütmesi, “Suyun çıktığı kaynağın önünde taş duvarlarla yapılan bu yapıların içindeki su, pişmiş toprak künkler aracılığıyla eski çağdaki yerleşkeye aktarılıyordu diye tahmin ediyoruz. Çünkü günümüzde de bu su akışı halen devam etmektedir. Bunun yanı sıra kırık ve tam forma sahip bu künklerle birlikte yoğun miktarda antik dönemlere ait seramik parçaları da yüzeyde görülebilir nitelikte” dedi.
Fotoğraf: Ramis Sağlam/Evrensel
"DERE YATAĞI BULUNUYOR"
Proje ÇED sürecine olumsuz görüş belirten Devlet Su İşlerinin (DSİ) itiraz noktası su yataklarının olmasıydı. Platformdan yapılan açıklamada da “Tepenin hemen kuzey yamacında doğu-batı yönünde bir dere yatağı mevcuttur. Dere yatağının büyük bir bölümü anakaya üzerinde şekillendirilmiştir. Kayalık kütle üzerinde insan eliyle yapılmış, özenli ve nitelikli bir işçiliğe sahip kare ve yuvarlak formda çukurlar bulunmaktadır. Bu çukurlar, suyun şekillendirdiği doğal oluşumlar olmayıp antik dönemdeki suyu toplamak için yapılan oluşumlar olduğu düşünülmektedir” ifadelerine yer verildi.
Ruhsat alanı içinde anakaya kütlesinin düzleştirildiği, blok söküm çalışmalarına ait izlere rastladıkları belirten Platform Yürütmesi, “Kayalık kütlede taş blokları çıkartmak için yapılmış uygulamalar gözümüze çarptı. Söz konusu alanın eski çağlarda taş ocağı ve yerleşim alanı olarak kullanılmış olduğunu göstermektedir ve bu oluşumlar gözle görülebilir durumdadır” diye ekledi.
ARKEOLOJİK KALINTILARIN TESCİL EDİLMESİ İÇİN BAŞVURU YAPILDI
Platform geçtiğimiz haziran ayında taş ocağı alanındaki arkeolojik kalıntıların tescil edilmesi için İzmir 2 No’lu Kültür Varlıklarını Koruma Kuruluna (KVKK) başvuru yaptı. Başvuruda, ilgili kurum kuruluşlardan oluşacak bir bilim heyetiyle alanda yapılacak olan yüzey araştırması yapılarak, kültürel varlıkların yayılım sahasının belirlenmesini, ortaya çıkan arkeolojik ve tarihi veriler doğrultusunda söz konusu kültürel varlıkları 2863 sayılı yasanın 6. maddesi doğrultusunda tescil edilmesi talep edildi.
Foça Tarih ve Doğa Talanına Hayır Platformu tarafından yapılan başvuru üzerine KVKK’nin görevlendirdiği ekip, bölgedeki arkeolojik kalıntıları tespit etti. Tespit edilen arkeolojik kalıntılar tescil edilmek üzere kurula sunulacak. Platformdan yapılan değerlendirme, “Taş ocağı projesi ÇED sürecinde, Tarım ve Orman İl Müdürlüğü, Foça Belediyesi ve Devlet Su İşleri (DSİ) olumsuz görüş bildirirken, 2 No’lu Koruma Kurulu Başkanlığı olumlu görüş vermişti. Arkeolojik kalıntıların tespit edilmesinin ardından Kurulun tescili ile bölge tamamen maden çalışmalarına kapatılacaktır” denildi.
