Prof. Dr. Doğan Yaşar: Denizanalarının artış nedeni kuraklık ve balık popülasyonunun azalması

Ramis SAĞLAM
İzmir

İzmir Foça sahillerinde yirmi gündür görülen denizanası yoğunluğu ilçe sakinlerini tedirgin ederken, aynı tür denizanalarının Dikili’de de görülmesi tedirginliğin artmasına neden oldu. Denizanalarının yakıcı kapsüllere sahip ve zehirli deniz canlıları olduğunu söyleyen uzmanlar, yoğun denizanası bölgelerinden uzak durması uyarısında bulundu.

"ARITILMAYAN ATIK SULARI DENİZE ZARAR VERİYOR"

Türkiye denizlerinde son yıllarda 30’a yakın denizanası saptayan uzmanlar, bu türlerin balık varlığını olumsuz etkilediğine dikkat çekti. Küresel ısınmaya bağlı olarak denizlerde ‘doğal bariyer’ diye adlandırılan sıcaklık kuzeye doğru genişliyor. Sıcaklıkla sınırlandırılan canlılar da daha fazla kuzeye doğru göç etmeye başladı. Ayrıca kıyılardaki nüfus yoğunluğundan dolayı beton yapılaşmanın artışıyla suların kendini yenilemesi engelleniyor ve denizanası larvaları bu gibi sert zeminlere sabitlenerek popülasyonlarını genişletiyor. Sahillerde yoğunlaşan denizanalarının popülasyonunu konuştuğumuz Dokuz Eylül Üniversitesi Deniz Bilimleri Ana Bilim Dalı Başkanlığından Prof. Dr. Doğan Yaşar, atık sularının arıtılmadan denize akıtılmasının sorunları daha da artırdığını söyledi.

“BALIK POPÜLASYONU AZALTMIŞ OLABİLİR”

İlkim değişikliğiyle birlikte son 60 yılın en kurak dönemleri yaşanırken ekim ile nisan arası çok az yağmur yağdığını belirten Yaşar, “Denizlerde balığın yüzde 90 delta civarlarında yakalanır. Çünkü yağmur nehirlerle denizel ortama nutrient yani besleyici element yani gübre getirir. Bu da denizdeki mikro canlıları ve mikro canlılarda balık popülasyonunu arttırır. Ama bu yıl nisan ayına kadar çok az yağmur yağdı. Yani denize az besleyici element gelince doğal olarak balık popülasyonu azalmış olabilir. Bazı balık türlerindeki azalma ya da artış denizanalarının popülasyonundaki artışına sebep olabilir. Denizanalarının çoğalmasının diğer bir nedenini aşırı avcılık olabilir” dedi.

SICAKLIK VE KİRLİLİĞİN ETKİSİ

Sıcaklık ve kirlilik artışıyla birlikte denizanalarında artış yaşanabileceğini ifade eden Yaşar, “Her yıl ağustos-eylül ayında yoğunlaştığını bildiğimiz bu canlılar, denizlerin kirlenmesi ve sıcaklık artışı denizde besin artışına neden olduğu için çoğalma yaşanıyor. Denizler doğal yolla beslenirken, insan eliyle nutrient atıklar arıtılmadan denize akıtılınca olması gerekenden fazla oluyorlar. Bu durumda denizlerde farklı canlıların çoğalmasına neden oluyor” diye konuştu.

İzmir’in turistik ilçelerinden Foça’dan sonra Dikili’de de denizanası görülmesini değerlendiren Yaşar, “Foça’da her yıl belli dönemlerde görülmesinin akıntıyla ilgili olduğunu biliyoruz. Bununla birlikte bildiğimiz diğer şeyde denizanalarının yavaş hareket ettiği gerçeğidir. Hareket kabiliyeti düşük olunca rüzgâr ve akıntı yönlerini belirliyor” diye ekledi.

Marmara'da kirlilikten oksijen azalıyor: Felaket kapıda