Guatemala ve Ekvador’da iktidarlar el değiştiriyor

Hafta sonu seçimlerin gerçekleştiği iki Latin Amerika ülkesindeki sonuçlar iki ülkede de iktidarın el değiştirdiğine işaret ediyor.

Guatemala’da Devlet Başkanı seçiminin ikinci turunda sol görüşlü Bernardo Arevalo, büyük farkla galip geldi.

Ekvador’da ise merkez solu temsil eden Luisa Gonzalez, yüzde 33 ile seçimleri önde götürürken, iş adamı Daniel Noboa oyların yüzde 24’ünü aldı. Gonzalez’in kazanması durumda, eski Başkan Rafael Correa’nın siyasi çizgisi iktidara geri dönmüş olacak. Gonzalez medya tarafından “sol” aday olarak adlandırıyor ancak kendisinin kürtaj karşıtı olduğunun altını çizmek gerekiyor.

GUATEMALA’DA İKTİDAR "GELENEĞİN DIŞINA" MI ÇIKIYOR?

Guatemala’da 8 milyonu aşkın seçmen, devlet başkanının yanı sıra başkan yardımcısını, kongreye 160 milletvekilini, Orta Amerika Parlamentosuna 20 milletvekilini ve 340 belediye başkanını seçmek için 25 Haziran’da sandık başına gitmişti.

Guatemala’da ilk turda oyların yüzde 11,77’sini alarak seçimi ikinci sırada tamamlayan Bernardo Arevalo, pazar günü gerçekleştirilen ikinci turda yüzde 58 oyla seçimi önde bitirdi. Arevalo, seçim sonucunu Twitter’da “Yaşasın Guatemala” paylaşımıyla kutladı.

64 yaşındaki Bernardo Arevalo, daha önce Dışişleri Bakan Yardımcısı, Madrid Büyükelçisi ve İsrail Konsolosu olarak görev yaptı. Arevalo, ülkeyi yıllardır yöneten geleneksel siyasi sınıfla arasına mesafe koyan “yolsuzluk karşıtı aday” olarak tanındı. Sol görüşlü Arevalo, ilk turda anket sonuçlarının aksine beklenenden yüksek oy almıştı.

Arévalo, 1944 devrimi ile birlikte ülkenin demokratik olarak seçilen ilk başkanı olan Juan José Arévalo’nun oğlu, eski bir diplomat ve sosyolog.

Öte yandan başsavcılığın, Arevalo’nun partisini “yasa dışı seçim finansmanı sağlamak” ile suçlayarak adayın seçimlerden diskalifiye olmasını talep etmesi üzerine yüzlerce kişi, 25 Temmuz'da protesto düzenlemişti. Sokaklara dökülen göstericiler, bu talebi “siyasi müdahale” olarak nitelendirmişti.

EKVADOR’DA YENİDEN "CORREA" DÖNEMİ Mİ?

Pazar günü genel seçimlerin yapıldığı Ekvador’da ise hiçbir adayın yeterli çoğunluğa ulaşamadı. 15 Ekim’de ikinci tur seçimleri yapılacak. Ancak her halükarda ülkede iktidar el değiştiriyor.

Mevcut sağcı Devlet Başkanı Guillermo Lasso, hakkındaki azil soruşturmasını engellemek için erken seçim kararı almıştı.

Çete şiddetinin ve çok sayıda siyasi suikastın gölgesinde gerçekleşen seçimlerin ilk turunda Luisa Gonzalez yüzde 33 ile seçimleri önde götürürken eski milletvekili Daniel Noboa oyların yüzde 24’ünü aldı. Öte yandan seçimlere kısa süre kala suikasta kurban giden Fernando Villavicencio’nun yerine aday gösterilen Christian Zurita, oyların yüzde 16’sını alarak seçimi 3. sırada bitirdi.

İkinci tura önde başlayacak olan Luisa Gonzalez ise eski Devlet Başkanı Rafael Correa’nın adayı. Correa, rüşvet aldığı için hakkında verilen 8 yıllık hapis cezası nedeniyle ülkeden kaçmış ve Belçika’ya yerleşmişti ancak uzaktan siyasete müdahaleyi sürdürdü. 2007-2017 yıllarında devlet başkanı olan ve iktidarının ilk yıllında sosyalistlerin ve yerli örgütlerin de desteğiyle halkçı bir çizgi izleyen Correa, devlete yerleştikçe desteğini aldığı bu iki kesme de savaş açmış, siyasi partilerini kapattırmış, birçok sosyalisti ve yerli temsilcisini cezaevine atmış, kendine bağlı sendikalar kurmuş ve yerli halkların tepkisine rağmen Amazon ormanlarını petrol şirketlerine açmıştı. Correa’nın halefi olarak iktidara gelen Lenin Morena ile arası ise bir süre sonra açılmıştı.

KÜRTAJIN YASALLAŞMASINA KARŞI BİR KADIN ADAY

“Correizm”in mevcut temsilcisi Luisa Gonzalez 45 yaşında bir avukat. Tek kadın aday olan Gonzalez, Correa hükümeti döneminde kamu yönetimi alanında görevler aldı. Şirketler Denetimi Ulusal Sekreterliği, Madrid Konsolos Yardımcılığı ve Turizm Yönetimi Bakan Yardımcılığı görevlerinde bulundu. Gonzalez, seçim sürecinde “Baş danışmanım elbette Rafael Correa olacak” diye açıklamıştı. Seçilirse Ekvador’un ilk kadın devlet başkanı olacak. Kendisi bekar bir anne olan González, Manabi ili meclis üyesi olarak görev yaptığı sürede, 2021’de Anayasa Mahkemesi tarafından suç olmaktan çıkarılan ve ülkede yoğun tartışmalara yol açan “tecavüz nedeniyle kürtajın yasallaştırılmasına” karşı çıkmıştı. Geçtiğimiz temmuz ayında İspanyol El Pais gazetesine konuşan Gonzalez, “Feminist ya da ilerici olmanın kürtajdan yana olmayı gerektirmediğini” iddia ederek, “Fikrimi asla değiştirmeyeceğim” diye de vurgulamıştı.

NOBOA: EKVADOR’UN EN ZENGİN AİLESİ

İkinci turda yarışacak olan 35 yaşındaki Daniel Noboa ise 2006’da ikinci turda Correa’ya yenilen iş adamı ve politikacı Álvaro Noboa’nın oğlu. Noboa ailesi ülkenin en zengin ve etkili ailesi sayılıyor. Noboa Grup’a bağlı 100’den fazla şirket bulunuyor.

New York Üniversitesi Fen Bilimleri ve İşletme bölümlerinden mezun Daniel Noboa’nın son kamu görevi meclis üyeliğiydi ve aynı zamanda vergi ve yatırım alanlarında yasalar çıkardığı Ekonomik ve Üretken Kalkınma Komisyonunun başkanlığını yaptı.

İlk kez bir seçime başkan adayı olarak katılan Noboa, eski Başkan Lenin Moreno’nun Correa çizgisinden ayrılmasının ardından partileri Alianza País’in (Ülke İttifak) eski üyelerini bir araya getiren PID (Halk, Eşitlik ve Demokrasi) ve Mover gibi örgütleri içeren “Alianza Acción Democrática Nacional/Ulusal Demokratik Eylem" İttifakının adayı.

Noboa, sağı temsil ettiğini reddediyor ve sol ve merkez-sol olduğunu ileri sürüyor. Noboa’nın avantajı, ikinci turda, ilk turda üçüncü güç olan ve “Correizm”e açıkça karşı çıkan Zurita-Villavicencio’nun ve diğer adayların oylarını çekebilecek olması.

Anketlerin şans vermediği Noboa’nın oylarının favori adaylardan Fernando Villavicencio’nun suikate uğrayarak hayatını kaybetmesinin ardından arttığı tahmin ediliyor.

REFERANDUMLAR: AMAZONLARDA PETROLE HAYIR!

Öte yandan Ekvador’da seçimlerle birlikte iki halk oylaması da yapıldı. Ekvador Amazonlarındaki Yasuni Milli Parkı ve Choco Andino bölgelerinde petrol çıkarılmasının yasaklanmasına iki oylamada da “Evet” yanıtı çıktı. (DIŞ HABERLER)

Ertan Erol

Guatemala’da değişim talebi

Ekvador'da seçim öncesi bir siyasetçi daha katledildi

Ekvador’da devlet başkanı adayı seçim öncesi öldürüldü

Ekonomik ve siyasi krizin ortasında Ekvador’da erken seçimler

Ekvadorlu iki gazeteci, tehditler nedeniyle ülkelerinden ayrıldı