Çanakkale'ye bir darbe de termik santralden! | Kirazlıdere termik santrali, hem ormanı hem de Akdeniz Foku’nun üreme alanını yok edecek
Orman yangınları ile boğuşan Çanakkale’de tamamı ormanlık alanda kurulmak istenen termik santrale kömür temini için yapılmak istenen liman ise Akdeniz fokunun üreme alanı olan koya kurulacak.
Fotoğraf: Çevre Hukuku Ağı
Özer AKDEMİR
Bugünlerde tarihinin en büyük orman yangınları ile boğuşan Çanakkale'de yapılmak istenen 6. termik santral olan Kirazlıdere Termik Santraline karşı yöre halkının mücadelesi devam ediyor. Tamamı orman olan 110 hektarlık alanı yok ederek yapılmak istenen termik santral sahası Çanakkale Boğazı’nın el değmemiş koylarından Turupçu koyunu da yok edecek. Santrale kömür temini için koya 40 milyon ton kapasiteli bir liman yapılması planlanırken koy nesli tehdit altında olduğu için uluslararası koruma statüsü olan kırmızı listedeki Akdeniz fokunun da üreme alanı.
‘CENNET KOY’A KÖMÜR LİMANI!
Termik santral ve liman yapılmak istenen alanda yöre halkının en önemli geçim kaynaklarından olan şeftali ve kiraz yetiştiriciliği yapılıyor. Çanakkale’nin nadir kalmış el değmemiş koylarından Turupçu Koyu ise bölgede “Cennet koy” olarak biliniyor. Koy turizm alanı olmasının yanı sıra birçok endemik bitkinin de yaşam alanı. Koyun en önemli özelliklerinden birisi de Dünya Doğayı Koruma Birliği (IUCN) tarafından yayımlanan Kırmızı Listede de soyu kritik derecede tehdit altında olan tür olarak sınıflandırılan Akdeniz fokunun üreme alanı olarak seçtiği nadir alanlardan biri olması.
ÇED RAPORU OLMAYAN PROJEYE ÜRETİM LİSANSI VERİLMİŞ!
Termik santrale karşı mücadele yürüten Kirazlıdere Kalkındırma ve Güzelleştirme Derneği tarafından açılan santral planının iptali ve yürütmenin durdurulması davasında yapılan bilirkişiyi keşfinde santralin birçok eksiğinin olduğu ortaya çıkmıştı. Bilirkişi raporunda Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) tarafından üretim lisansının verildiği tarihte (7 Mart 2013) projenin ‘ÇED olumlu’ kararının bulunmadığının altı çizilmişti. 2013 yılında üretim lisansı verilen termik santrale ÇED olumlu kararı 2015 yılında verilirken bilirkişi raporunda santralle ilgili 2015 ve 2022 yılında yapılan planların EPDK Yönetmeliğine ve orman alanlarının koruması ilkesine aykırı olduğunun altı çizilmişti. Dernek bu bilirkişi raporuna dayalı olarak Bakanlıktan ÇED olumlu raporunun iptalini istedi.
“GEÇİNEBİLMEK İÇİN SANTRALE MECBUR DEĞİLİZ”
Yöredeki termik santrallerin çevre, bitkiler ve hayvanlar üzerindeki olumsuz etkilerinin yeni yeni fark edildiğini belirten Kirazlıdere Kalkındırma ve güzelleştirme Derneği Başkanı Mehmet Sağlam, “Hâlâ termik santral isteyen ve bu zehir saçan ucube sistemleri çocuklarına ekmek teknesi olarak gören vatandaşlarımız mevcut. Çanakkale Boğazı’nın en nadide ve el değmemiş koylarından biri olan Turupçu koyunun da kurban olmasını istemiyoruz. Burada yaşayanlar da bilmeli ki iş açısından asla bu santrale mecbur değiliz, aksine santrallerden kurtulduğumuzda bu coğrafyada turizmle, tarımla çok daha iyi işler yapabiliriz. Hem bu topraklarda yaşayan bizlerin hem de türlü canlının yaşam alanlarını korumuş oluruz” dedi.
“LAPSEKİ - BANDIRMA SAHİL HATTI TERMİK SANTRALLER İLE TAMAMEN DOLDU”
"Çanakkale Kirazlıdere köyünün denizi, turizmi ve su kaynakları ile tarımsal açıdan ülkemizin en özel yerlerinden birisi olduğunu ifade eden Çan Çevre Derneği Başkanı ve Çevre Hukuku Ağı avukatlarından Ümran Aydın “Bu bölgede narenciyeden buğdaya hemen her ürün yetişmekte, ayrıca şeftali ve kirazı dünyanın en kaliteli meyveleri olarak bilinmektedir. Yine dünyada nadir kalmış bir tür olan Akdeniz fokunun üreme alanı olarak seçtiği nadir bakir alanlardan biri bu koy, tümüyle ormanlarla kaplı.” diye konuştu.
Kirazlıdere de yapılmak istenilen termik santralin, Çed olumlu kararının süresinin dolmuş bulunması nedeniyle yok hükmünde olduğunu savunan Aydın, “Lapseki ile Bandırma sahil hattı termik santraller ile tamamen dolmuş durumda. Yapılacak yeni termik santral insan sağlığına ve çevreye ciddi zararlar verecektir. Termik santralde kamu yararı olmadığı gibi ormanların korunması ilkesine de aykırıdır. Bu gerekçelerle Kirazlıdere, Lapseki ve Kazdağları Koruma Dernekleri olarak, ikisi Çanakkale idare mahkemesinde, biri Danıştayda olmak üzere 3 ayrı dava açmış bulunuyoruz." dedi.
SANTRALE KARŞI AÇILAN DAVALAR
Kirazlıdere termik santral için imar plan değişikliği yapılmasına karşı açılan davada bilirkişi santralle ilgili birçok eksiklik ve usulsüzlükler olduğunu belirten rapor sundu. Dava hâlâ devam ediyor. Bu davadan sonra santrale karşı 3 dava daha açıldı. Bunlar termik santralin ÇED olumlu raporunun süresinin geçmiş olması nedeniyle ÇED iptal davası, santralin yapımında kamu yararı olduğuna dair karara karşı açılan dava ve EPDK’nin vermiş olduğu üretim lisansının santralin ÇED raporu olmadan verildiği ile ilgili lisans iptali davası.
