Krom uğruna Salda Gölü kurutulacak

Ramis SAĞLAM
İzmir

Burdur’un Karamanlı, Tefenni, Yeşilova ilçeleri ile Denizli’nin Acıpayam ilçesinin ortak dağı olan Eşeler Dağı’nın Karamanlı sınırları içerisinde bulunan yaylasında faaliyet gösteren krom ocağının kapasite artışı, patlayıcı miktarında artış, kırma-eleme-yıkama tesisi yapılmasına yönelik açılan davada bilirkişi raporu mahkemeye sunuldu.

Raporda, “Krom ocağı kapasite artışı ve ek tesis tektonik depremsellik açısından bölgedeki su kaynaklarını ve tarım alanlarını olumsuz etkileyecek” denildi.

Zonguldak Taş Kömürü Mad. San. ve Tic. AŞ’nin Burdur Yeşilova ilçesi Niyazlar Köyü sınırları içerisindeki alana ilişkin 29 Aralık 2022 tarihinde Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) gerekli değildir kararı verildi. Eşeler Yaylama Dokunma Sivil İnisiyatifi ve yöre halkı kararı yargıya taşıdı.

Bu sureçte Karamanlı Belediyesi ve Burdur Barosu’nun da müdahil olduğu dava Isparta 2. İdare Mahkemesi’nde açıldı. Devam eden dava kapsamında mahkemenin atadığı konusunda uzman olan öğretim görevlilerinden oluşan bilirkişi heyeti 2 Haziran 2023 tarihinde bölgede inceleme gerçekleştirdi.   

“FAALİYETE İZİN VERİLMEMESİ ÜSTÜN KAMU YARARI OLUŞTURACAK”

İşletmenin bulunduğu alanı jeolojik açıdan inceleyen bilim insanları, jeolojik, hidrojeolojik, tektonik ve depremsellik açıdan bölgenin uygun olmadığı tespitinde bulundu. Maden mühendisliği açısından da değerlendirme yapan bilirkişi heyeti, madencilik faaliyetine izin verilmemesinin üstün kamu yararı oluşturacağını söyledi.

“SU KAYNAKLARI OLUMSUZ ETKİLENECEK”

Proje dahilinde Salda Gölü’nün koruma bölgesi sınırındaki Niyazlar köyündeki 100 ton suyun kullanılacak olmasının planlanan projenin yer altı ve yer üstü su kaynaklarının su kalitesi ve miktarlarını olumsuz etkileneceği belirtildi. Raporda, proje alanı ve çevresindeki bitkileri, tarımsal üretimi ve hayvansal üretimi olumsuz yönde etkileme potansiyeline vurgu yapıldı.  Krom ocağı üretim kapasite artışı, patlayıcı miktarında artış ve kırma-eleme-yıkama tesisinin faaliyetinin uygun olmayacağı görüşüne varıldı.

“ENDEMİK BİTKİLER ETKİLENECEK”

Maden sahası alanındaki çeşitli endemik bitki türlerine dikkat çekilen raporda, “Gözlenen ve gözlenemeyen daha fazla sayıda endemik bitki türünün de alanda bulunma ihtimalinin oldukça yüksek olduğu dikkate alındığında alanda yapılacak olan madencilik faaliyetleri uygun değildir” ifadelerine yer verildi.

“ORMAN BÜTÜNLÜĞÜ BOZULACAK”  

Krom ocağının orman bütünlüğünü bozacağı ve havzada ekosistemi olumsuz yönde etkileyeceğine dikkat çekilen raporda, flora ve hayvan varlığı bakımından bozulmalara ve kayıplara neden olacağı belirtildi.

Hayvancılık ve yaylacılık faaliyetlerini olumsuz etkileyeceği, heyelan ve sel baskını gibi risklerin de ortaya çıkacağı tespit edildi. Yine yörenin su kaynaklarını olumsuz etkilediği ifade edilen raporda, orman kaynaklarının gördüğü işlevler ve ülkeye sunduğu hizmetler açısından projenin “kamu yararı” niteliği bulunmadığına işaret edildi.

Raporda, alanın toplumun hizmetinde kullanılması gereken kaynaklar arasında olduğu, belirtilen dava konusu maden sahasının verimli karaçam-ardıç orman alanı olması nedeniyle alanda kamu yararının yüksek olduğu, talep edilen verimli orman alanında madencilik yapılması durumunda orman örtüsünün tamamen ortadan kaldırılacağı belirtildi.

Proje tanıtım dosyasının detaylı incelendiğinde ÇED sahasının telafisi hemen hemen imkânsız olan tahribatlara yol açacağı kanaatinin oluştuğunu ifade eden bilirkişi heyeti, orman sahasının nitelikleri ve işletme ile göreceği zararlar dikkate alındığında sahada yapılacak madencilik faaliyetinin sakıncalı olduğu ve proje dosyasının yetersiz, eksik ve hatalı bilgiler içerdiği görüş birliğine varıldı.