Erdoğan ve Putin Soçi'de görüştü: Tahıl koridorunda sonuç yok, Rusya’nın şartı var

Erdoğan ile Putin, Rusya'nın 17 Temmuz'da çekildiği Tahıl Koridoru Anlaşması konusunda Soçi’de buluştu. Görüşmeden konuyla ilgili sonuç çıkmadı, Putin “Bize dönük yaptırımlar kalkarsa anlaşmayı canlandırmaya hazırız” dedi.

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin Soçi'de görüştü. Rus Sanatoryum'daki görüşme yaklaşık 3 saat sürdü. Putin toplantı sonrası yaptı açıklamada "Tahıl koridorunu canlandırmak istiyoruz, bunu bir şartla yapacağız. Tarım ürünlerimizin de engelsiz şekilde denize çıkmasını istiyoruz. Birkaç gün içinde sözler yerine getirilsin biz bu tahıl koridorunun devam etmesi için kendi çabalarımızı sarf ederiz." dedi. Putin, Türkiye'de doğal gaz merkezi projesi ile ilgili ise "Gazprom, BOTAŞ'a yol haritasını sundu, sırada ortak çalışma grubunun kurulması var" diye konuştu.

PUTİN: YENİ ANLAŞMA İÇİN YAPTIRIMLARIN KALDIRILMASI GEREKİYOR

Putin'in açıklamaları şöyle:

“Biz tahıl anlaşmasını canlandırmaya hazırız. Yeni anlaşma için Rusya’ya yaptırımların kaldırılması gerekiyor. Ben bunu sayın Erdoğan’a açıkça söyledim."

"Tahıl ve gübre konumuzu ciddiye almadılar. Ticari konularda bizi ciddiye almadıkları için geri çekilmek zorunda kaldık. Diğer taraf bizim insani koridorumuzu terör saldırıları için kullandı. Buna göz yumamayız. Gıda konusunda söyleyeceklerimiz var. Gerçek ihtiyaç sahiplerine gıda gitmediği için endişeliyiz. Şimdiye şartlarda daha az tahıl ihtiyaç sahiplerine gidiyor ve böyle gideceğini görebiliyoruz en azından Batı bunun için çaba gösteriyor. Biz bunu canlandırmak istiyoruz. Sadece bir şartımız var. Bizim ürünlerimizin de engelsiz bir şekilde denize çıkmasını istiyoruz. Tahılımızın ihtiyaç sahiplerine gitmesini istiyoruz. Biz şu an 6 Afrikalı ülke ile anlaşmalarımızı sürdürüyoruz. Oraya tahılı bedava göndermek istiyoruz."

"Batılı partnerlerimiz bizi dolandırdı. Birkaç gün içinde sözler yerine getirilsin biz bu tahıl koridorunun devam etmesi için kendi çabalarımızı sarf ederiz"

"Rusya, en yoksul ülkelere Türkiye üzerinden 1 milyon ton tahılı özel fiyattan tahıl sevk etmeye hazır, Katar'ın da yardımını bekliyoruz."

"İkili ticaretimiz yüzde 80 büyüdüğünü görüyoruz, yerli para birimi konusunda kararlılığımızı sunduk. Dolar ve euro para birimlerini daha az kullanma konusunda hemfikiriz. Türk Akım ve Mavi Akım konusunda 20 milyar metreküp doğal gaz aktardığını görüyoruz, Rusya her zaman için doğal gaz konusunda en büyük partneri olacağının altını çizmek istiyoruz. Üçüncü ülkelere de doğalgazı sevk edeceğimizi söyleyebiliriz." (Türkiye'de doğal gaz merkezi projesi) Gazprom, BOTAŞ'a yol haritasını sundu, sırada ortak çalışma grubunun kurulması var."

ERDOĞAN: UKRAYNA'NIN YAKLAŞIMINI YUMUŞATMASI GEREKİYOR

Erdoğan da yaptığı açıklamada Karadeniz Tahıl Girişimi ile ilgili "Gündeme getirilen alternatif öneriler, Karadeniz Girişimi gibi sürdürebilir, güvenli ve taraflar arası işbirliğine dayanan kalıcı bir model sunamamıştır. Eksiklerin giderilerek, girişimin devam ettirilmesi gerektiğine inanıyoruz." dedi.

Erdoğan devamında şunları kaydetti:

"(Rusya-Ukrayna) Taraflar arasında doğrudan müzakerelere evvelce ev sahipliği yaptık. Bu konuda üzerimize düşeni her zaman olduğu gibi yine yapmaya hazırız."

"(Tahıl sevkiyatı) Üzerinde durduğumuz konulardan biri Karadeniz girişiminin yeniden canlandırılması oldu. Gündeme getirilen alternatif öneriler Karadeniz İşbirliği gibi kalıcı bir model sunamamıştır. Rusya'nın beklentileri tüm tarafların malumudur. Rus dostlarımızın gündeme getirdiği hususları biz de farklı sözlerle ifade ettik, ediyoruz. Bu kapsamda Birleşmiş Milletler için yeni öneri paketi hazırladık. Bu yeni süreç vasıtasıyla netice almanın mümkün olduğu kanaatindeyim. Türkiye olarak beklentileri karşılayacak çözüme kısa sürede ulaşacağımıza inanıyorum."

"(Karadeniz Tahıl Girişimi) Ukrayna'nın, Rusya ile müşterek adımların atılabilmesi noktasında yaklaşımlarını tabii ki yumuşatması gerekiyor."

"Putin 'Fakir ülkelere 1 milyon ton tahılı göndermek için lojistik çalışmalar yaptık' dedi. Biz de 'Üzerimize ne görev düşüyorsa Türkiye olarak varız' dedik. Afrika ülkelerine tahılın un halinde gönderilmesi noktasında Rusya, Türkiye, Katar adım atmak suretiyle temenni ediyorum ki bu ülkelerin yanında oluruz."

"Afrika ülkelerine gönderilecek tahıl önemli ama buradan çıkacak tahılın yüzde 44'ü Avrupa ülkelerine giderse, buna haklı olarak Rusya olumlu bakmıyor. Buradan zaten yüzde 14 Türkiye'ye gönderiliyordu. Bunun dışında yüzde 6 bu civarda Afrika..."

"İkili ticaret hacminde 100 milyar dolar olarak belirlediğimiz hedefe emin adımlarla ilerliyoruz. Bu yılın ilk 7 ayında 3.5 milyon Rus turist ülkemize geldi."

ERDOĞAN: VERİLECEK MESAJ ÇOK ÖNEMLİ OLACAK

Görüşme öncesi açıklama yapan Erdoğan "Şu anda Türkiye ile Rusya arasındaki dış ticaret hacmimiz 62 milyar dolar. 100 milyar hedefine yürüyor olmamız bizi çok mutlu ediyor" dedi. Erdoğan, tahıl koridoru anlaşmasına dair "Yapacağımız görüşmeden sonra dünyaya verilecek mesaj, özellikle az gelişmiş Afrika ülkelerine yönelik bir adım, çok önemli olacak" ifadelerini kullandı.

PUTİN GELMEDİ, ERDOĞAN GİTTİ

Erdoğan, 4 Ağustos’ta yaptığı açıklamada Putin’in ağustos ayında Türkiye’ye geleceğini söylemişti ancak bu ziyaret gerçekleşmedi. Son olarak gerek devam eden savaş gerekse iç karışıklıklar nedeniyle Putin’in ülkeden ayrılmayı tercih etmediğinin Türkiye tarafına yeniden bildirilmesi üzerine iki liderin görüşmesi Soçi’ye alındı.

İKİ ÜLKE ARASINDA GERGİN KONULAR

Türkiye’nin 11-12 Temmuz’daki Vilnius zirvesinde İsveç’in NATO üyeliğine ilkesel onay vermesi, Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy’nin ziyareti ve Azov komutanlarının serbest bırakılması iki ülke ilişkilerini son dönemde test eden gelişmelerden olmuştu. Tahıl anlaşmasının askıya alınmasından bu yana Moskova Ukrayna’ya giden tüm gemileri potansiyel olarak askeri yük taşıyan gemiler olarak değerlendiriyor, müdahale etme hakkını saklı tutuyor ve bu da Karadeniz’deki gerilimi artırıyor. Bu nedenle ABD Ukrayna tahılının tamamen NATO sınırları içinde kalan bir bölge içinde Tuna Nehri üzerinden ihracatı için Romanya ve Moldova ile görüştüğünü açıklarken, Fidan’ın Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile yaptığı ortak basın toplantısında ise diğer tarafın alternatifi gündeme geldi. Lavrov’un açıklamasına göre Moskova Katar’ın finansal desteğiyle Türkiye’ye indirimli fiyatla 1 milyon ton tahıl göndermeyi, Türkiye’de işlenecek bu tahılın Afrika ülkeleri gibi en çok ihtiyaç olunan ülkelere aktarılmasını öneriyor.

UKRAYNA GÖRÜŞMEYE TEPKİ GÖSTERİYOR

Ukrayna ise Rusya’nın alternatif planına tepki gösteriyor, Türkiye’nin böyle bir girişim içinde olmaması gerektiği mesajını veriyor. Açıklamada Ukrayna limanlarından Ukrayna’nın tahıl ihracatı yeniden başlatılmadan Rusya’nın Karadeniz’deki tahıl ihracatını destekleme olasılığını göz önünde bulundurmanın, uluslararası yükümlülüklere ve uluslararası hukuka ciddi bir darbe vuracağı belirtildi ve “Bu Moskova’yı daha saldırgan eylemlerde bulunmaya teşvik edecek ve cezasızlık hissini pekiştirecektir” denildi.

GÖRÜŞME ÖNCESİ TAHIL LİMANI VURULDU

Putin ve Erdoğan’ın Soçi’de yaptığı görüşme öncesinde Ukrayna’da tahıl ihraç edilen İzmail Limanını insansız hava aracıyla vuruldu. Ukraynalı yetkililer Rusya’nın saldırısında depoların hasar gördüğünü belirtti. Odesa Bölge Valisi Oleh Kiper, saldırıda sivil altyapının hasar gördüğünü ve bazı binalarda yangın çıktığını söyledi. Ukrayna’daki Reni ve İzmail limanları Rusya’nın tahıl anlaşmasından çekilmesi öncesinde tahıl ihracatının yaklaşık dörtte birini oluşturuyordu. 

AB: RUSYA'YA KARADENİZ TAHIL GİRİŞİMİNE YENİDEN KATILMA ÇAĞRISI YAPIYORUZ

Öte yandan AB Komisyonu sözcülerinden Peter Stano, Karadeniz Tahıl Girişimi hakkındaki soruya verdiği yanıtta beklentilerinin Rusya’nın 17 Temmuz’da çekildiği anlaşmaya dönmesi olduğunu söyledi. Stano, “Rusya, Ukrayna tahılının dünya piyasalarına ihracı için en uygun yolu engelliyor. Bu kabul edilemez. Rusya aynı zamanda şu anda liman altyapılarına, tahılın Ukrayna’dan çıkışını sağlayacak alternatif yollara saldırıyor. Bu durum Rusya’nın eylemlerinin çirkin tarafını göstermektedir. Rusya sadece Ukrayna tahılını engellemekle kalmıyor, aynı zamanda bundan kar elde ediyor. Çünkü bir taraftan küresel fiyatları yükseltiyorlar ve kendi ihracatlarını artırarak yüklü miktarlarda gelir elde ediyorlar. AB’nin Rusya’nın ihracatına engel olduğuna yönelik söylemler dezenformasyon, manipülasyon ve yalandır. Rusya’ya Karadeniz Tahıl Girişimine yeniden katılma çağrısı yapıyoruz.” dedi. (HABER MERKEZİ)