Geleceği hazırlayan öğretmenler darda: Barınamıyor, geçinemiyor, ek iş yapıyorlar

Eylem NAZLIER
İstanbul

Uyum eğitimiyle başlayan yeni eğitim öğretim yılına devlet okulları ve özel okullarda görev yapan 1 milyon 139 bin öğretmen sayısız sorunla girdi. Geleceğimizi emanet ettiğimiz öğretmenler, kendi geleceklerini göremiyor. Öğretmenlerin yüzde 95’i kredi kartı borçlusu, yüzde 90’ı ise bankalara borçlu. AKP’li Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın oğlu Bilal Erdoğan’ın “Öğretmenler memur olmak için bu mesleği seçiyor” suçlamasında bulunduğu öğretmenler, geçinemediği için ek iş yapıyor, maaşı artık büyükşehirlerde barınmaya yetmiyor. AKP iktidara geldiğinde asgari ücretin 3.4 katı olan öğretmen maaşı 2023’te asgari ücretin 1.8 katına inerken bu dönemde öğretmenlerin alım gücü de yüzde 46 düştü. 

Öğretmenlerle yaşadıkları sorunları ve taleplerini konuştuk.

‘MAAŞ KİRAYA YETMİYOR’

Öğretmenlik mesleğinde 35 yılı geride bırakan Eğitim Sen İstanbul 9 No’lu Şube Başkanı Hüseyin Özev, eğitim emekçilerinin yoksulluk sınırının altında bir ücret aldıklarını ve bu ücretle yaşamlarını devam ettirmekte zorlandıklarını söyledi. İstanbul gibi büyükşehirlerde öğretmen maaşının büyük bir bölümünün kiraya gittiğini belirten Özev “Son 2 yıldır İstanbul’dan bir kaçış var. Önceden öğretmenler İstanbul’u tercih ederken artan kiralarla birlikte Anadolu’nun çeşitli yerlerine tayin isteyen öğretmen sayısı her geçen gün artıyor. Çünkü bizim için büyükşehirlerde yaşam koşulları giderek ağırlaşıyor. Barınma öğretmenler için en önemli sorun haline geldi” dedi.

Yüksek enflasyonla birlikte yoksulluğun arttığına, alım gücünün her geçen gün düştüğüne dikkat çeken Özev, öğrencilerin beslenme çantalarının boş olduğuna dikkat çekerek “Aileler beslenme çantasına koyacak bir şey bulamıyor. Kantin fiyatları katlandı. MEB tüm bunları görerek okullarda 1 öğün ücretsiz yemek ihtiyacını karşılamalı” dedi.

‘ÜCRETLİ KÖLELİK KOŞULLARI’

Ataması yapılmayan öğretmen sayısı 700 bine dayanmış durumda. Öğretmen Sümeyye de bunlardan sadece biri. 2018’de mezun olan Sümeyye devlet okullarında ücretli öğretmenlik yapıyor. Haftada 30 saat derse giren Sümeyye Öğretmen asgari ücretin altında bir maaş alıyor. Resmi tatillerde ücreti ödenmeyen, sigortası eksik yatan Sümeyye Öğretmen, güvencesiz ve aniden işsiz kalma korkusu yaşadıklarını söyleyerek “Okulda kalma garantimiz yok. Kölelik koşullarında çalışıyoruz” diye konuştu.

‘MEVSİMLİK İŞÇİ GİBİYİZ’

Özel okullarda görev yapan öğretmenler ise patronların insafına bırakılmış durumda. Özel Sektör Öğretmenleri Sendikası çatısında birleşen özel sektör öğretmenleri güvenceli çalışma koşulları ve taban ücret talep ediyor. Özel Sektör Öğretmenleri Sendikası İstanbul İl Temsilcisi Evin Turgut, bu taleplerini duyurmak için yaptıkları eylemde ters kelepçeyle gözaltına alındıklarını hatırlatarak “MEB bizim değil patronların sesini duyuyor” dedi. Dönem başı ve sonunda istifaya da zorlandıklarını ve süreli sözleşmelerle çalıştırıldıklarını anlatan Turgut “Bunu imzalamadığımızda kendimizi kapının önünde buluyoruz. Mevsimlik işçi gibiyiz. Bir sonraki sene aynı okulda devam edecek miyiz belli değil. Bu korku ve güvencesizlikle yaşıyoruz” diye konuştu.

‘NE ÖĞRETMENDEN NE EĞİTİMDEN ANLIYORLAR’

Özel okullarda öğretmenlerin üzerinde çok fazla baskı olduğunun altını çizen Turgut, “Tek tek velileri aramak okul tanıtımı yapmak zorunda bırakılıyoruz. Okulun bütün angarya işlerini öğretmenlere yaptırıyorlar. Aldığımız maaşlar ise çok düşük. Ama patronların ensesi kalın. Eğitim dışında emlak, inşaat, sağlık sektöründe iş yapıyorlar. Ama eğitimden bihaberler. Sadece parası olup eğitime işletme mantığıyla yatırım yapan insanlar bunlar. Hal böyle olunca da ne eğitimden ne de öğretmenin halinden anlıyorlar” ifadelerini kullanarak kamudaki meslektaşlarıyla aynı özlük haklarına sahip olarak güvencesiz çalışmak istemediklerini söyledi.  

‘MAHALLESİNDE GARSONLUK YAPAN ÖĞRETMEN VAR’

Eğitim İş İstanbul 4 No’lu Şube Başkanı Alkoç Turan Başgönül, öğretmenlerin evden okula yemek götürmek zorunda kaldığını anlatarak “Öğretmen odalarında gördüğümüz manzara bu” dedi. Aldıkları maaşın da giderlerinin de ortada olduğunu anlatan Başgönül “Her gün bir simit bir çay bile öğretmen için lüks oldu. Artık çoğu öğretmen geçinebilmek için ek iş yapar hale geldi. ‘Mahallemdeki kahvede çalışacağım’ diyeni duydum. Öğretmeni görev yaptığı mahallede ek iş olarak garsonluk yaptıran bir düzen var” tepkisini gösterdi. Öğretmenlere dönem başında verilen kırtasiye parasının da yetersizliğine dikkati çeken Başgönül “Eğitim öğretime hazırlık ödeneği öğretmenler kalem, defter, A4 kağıdı alsın diye verilir. Ama verilen ödenek yetmediği için öğretmenler bunları kendi ceplerinden karşılıyor. Çerez parası niyetine verilen bir eğitim öğretim ödeneğinden bahsediyoruz” diye konuştu.

Toplu sözleşme zammını değerlendiren kamu emekçileri: Verilen zam maaşa yansımadan eriyecek

Özel sektör öğretmenlerinin eylemine müdahale eden polis çok sayıda öğretmeni gözaltına aldı