İlhan Uzgel: Erdoğan’ın ‘Soçi’de başarı hikayesi’ arzusu boşa düştü

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin ile Soçi’deki görüşmesinde gözler Karadeniz’deki tahıl koridoruna çevriliyken Afrika açılımının yanı sıra iki ülke ilişkilerine ilişkin mesajlar da ön plandaydı. Putin, Rusya’ya yönelik Avrupa Birliği (AB) ülkeleri başta olmak üzere uygulanan yaptırımları anımsatarak, eğer bekledikleri şartlar sağlanmazsa Karadeniz Tahıl Koridoru’na geri dönmeyecekleri yönünde mesaj verdi. Erdoğan da konuyla ilgili “Tahıl sevkiyatında, BM ile önemli ilerlemeler içeren yeni öneriler paketi hazırladık” dedi.

"PUTİN’İ İKNA ETME ŞANSI YOKTU"

Siyaset Bilimci İlhan Uzgel, Soçi zirvesini ve verilen mesajları Evrensel’e değerlendirdi.

Erdoğan için tahıl anlaşmasının önemli bir konu olduğunu, bunun Erdoğan’ın hem Putin ile bağlarını sürdürmesi hem de Batı ile ilişkilerde prim yapmasını sağladığını söyleyen Uzgel “O yüzden çok avantajlı bir konuydu. Ama Putin Batı’yı suçlayarak çekildi ve şartları yerine getirilmediği için dönmüyor. Muhtemelen, geçen yıl yapılan anlaşmaya dönmek mümkün olmayacak. Erdoğan’ın Putin’i bu konuda ikna etmesinin de imkanı yok. Çünkü ileri sürdüğü şartlar, SWİFT’te geri dönme vs. Batı tarafından kabul edilmez. Putin, Erdoğan’ın hatırı için bu şartlardan vazgeçilmez. Zaten açıkça Batı tarafından kandırıldığını söylüyor. Dolayısıyla, Erdoğan buradan bir sonuç elde edemedi.” dedi.

"UKRAYNA’YI BIRAK, BENİMLE ÇALIŞ" MESAJI

“Bunun yerine Putin daha akılcı bir alternatif önerdi.” diyen Uzgel “Putin ‘Eğer sorun bazı Afrika ülkelerinin gıda güvenliği, düşük fiyata tahıla erişmesi ise, Ukrayna ve BM’yi dışarıda bırakan başka bir yol izleyelim’ dedi. Geçen yıl yapılan anlaşmayla zaten yalnızca 1 milyon ton bu 6 ülkeye gitmişti. O zaman ‘1 milyon tonu Türkiye’ye verelim, maliyeti Katar üstlensin, Türkiye’de işlenip bu ülkelere gönderilsin’ önerisi ilk bakışta mantıklı görünüyor. Böylece Putin hem Erdoğan’ı oyunun içine çekmiş oluyor hem maliyetten kurtuluyor hem de Batı’yı dışlamış oluyor. Bunlarla birlikte de Ukrayna’yı muhatap almamış oluyor. Ki Rusya Erdoğan ile görüşmesinden çok kısa bir süre önce Ukrayna’nın tahıl sevkiyatı yaptığı İzmail Limanına drone saldırısı düzenledi. Yani Putin ‘Ukrayna’yı bırak, benimle çalış’ dedi” ifadelerini kullandı.

"BELİRSİZ, HİÇ DENENMEMİŞ BİR YOL"

Ankara’nın bu önerilere ‘hayır’ diyemeyeceğini söyleyen Uzgel “Ama süreç ne getirir bilemeyiz. Rusya sözünü tutar mı, Katar devreye girer mi, bütün bu sevkiyat nasıl yapılacak? Belirsiz, hiç denenmemiş bir yol. Ama Erdoğan bu şekilde istediğini alamamış oldu. Onun derdi, daha önceki anlaşma gibi Batı’ya sunabileceği, uluslararası alanda gösterebileceği bir diplomatik başarı hikayesiydi. Bu olmadı. Geçen yılki anlaşmayla 36 milyon ton tahıl taşınmıştı, bu kez 1 milyon ton çok düşük bir miktar” dedi.

"RUSYA BATI’YA DÜMEN KIRILMASINDAN RAHATSIZ"

Ziyaretin son dönemde mesafeli giden ikili ilişkiler açısından anlamını da sorduğumuz Uzgel “Rusya, Erdoğan’ın seçimlerden sonra Batı’ya dümen kırmasından rahatsız. Erdoğan’ın Ukrayna’nın NATO üyesi olması gerektiğini söylemesi, Azov komutanlarının anlaşmaya aykırı olarak bırakılması gibi gelişmelerden Rusya rahatsız. Zaten görüşme konusunda da Putin acele etmedi. Erdoğan’ın ayağına gelmesini istedi. Suriye konusunda ise Rusya’nın tutumu belli. Bunda şimdilik büyük bir değişiklik yok. Zaten bütün bildirilerde Suriye’nin toprak bütünlüğüne atıf var. Ruslar yalnızca Türkiye ile ilişkilere belli bir mesafe koymaya çalışıyor. Şu anki koşullarda hem Putin hem Erdoğan’ın birbirlerine ihtiyaçları var. İkisi de birbirinden vazgeçemiyor” yorumunu yaptı. (İstanbul/EVRENSEL)