Kıdem tazminatını ‘TES’ gasbedecekler

AKP’nin ekonomiye ilişkin hedef ve politikalarının yer aldığı üç yıllık Orta Vadeli Program’da (OVP), doğrudan kıdem tazminatı ibaresi geçmese de “Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi” ile iktidar bir kez daha kıdem tazminatını ve kamusal emeklilik sistemini hedefe koydu. Plana göre kıdem tazminatı fonu oluşturulacak. Emekçiler emekli olmadan ve 60 yaşından önce bu parayı kullanamayacak. Kullanmaya hak kazananlar ise yüzde 25’ini toplu olarak çekebilecek, geri kalanı maaşlarına yansıtılacak.

OVP’deki “Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi”ni değerlendiren Doç. Dr. Taner Akpınar, “İktidar tarafından uzun süredir fona devredilmesi hedeflenen kıdem tazminatına bir saldırı da OVP’de oldu. Programdaki plana göre 60 yaşını doldurmamış kimse kıdem tazminatı alamayacak, emekli olmadan çalışanlar kıdem tazminatının yüzünü göremeyecek” dedi. Emekçilerinin cebindeki paranın fonlar ile gasbedildiğini söyleyen Akpınar, “Tıpkı işsizlik sigortası fonunda olduğu gibi sermaye sıkıştığından sermayeye bir can simidi olarak kullanılacak bu fon. Birçok fon bu biçimde sermayenin ihtiyacı için kullanılıyor” diye konuştu.

YA EMEKLİ OLUNCA YA ÖLÜNCE...

Birleşik Metal-İş Toplu İş Sözleşmesi Uzmanı İrfan Kaygısız X hesabından şunları yazdı: “Orta Vadeli Plan, işçi haklarına saldırı planı. Kıdem tazminatı yeniden hedefte. Kıdem tazminatına saldırının yeni yöntemi ise Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi. Argümanlar bile neredeyse aynı. ‘Bir gün çalışanın bile tazminat hakkı olacak.’ Para ise ancak emekli olunursa alınacak. Birikimin yüzde 25’i alınabilecek. Kalan para ise emekli maaşı olarak alınacakmış. Sistemden çıkış yok, cayma ve ayrılma hakkı tanınmayacak. Emekli olunca veya ölünce yararlanılabilecek. Bir asgari ücretli 25 yıl çalışırsa aylık alacağı para 251 lira olacakmış. Ne para ama! ‘İstihdam’ başlığı altında yer alan düzenlemeye göre ise, ‘Yeni nesil esnek çalışma modelleri’ hızlı ve etkili bir biçimde hayata geçirilecekmiş. ‘Güvenceli esneklik’ sağlanacakmış. Yine bir klasik yazım, aynı terane. Ateş ve buz bir arada olacakmış.”

"KAMUSAL EMEKLİLİK SİSTEMİ HEDEFTE"

Prof. Dr. Aziz Çelik ise X hesabından yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı: “OVP'de yer alan ikinci basamak emeklilik sistemine dönüşecek tamamlayıcı emeklilik sistemi hedefi sosyal güvenlik sistemi ve kıdem tazminatı için ciddi bir tehlike! ‘İkinci emeklilik maaşı’ gibi pazarlanmaya çalışılan bu model gerçekleşirse mevcut kamusal emeklilik sistemi daha da kötüleşebilir. Emekli aylıklarının iyileştirilmesi yerine ‘ikinci emekli maaşı’ aldatmacası öne çıkarılabilir. Sosyal güvenlik sisteminin bireyselleşmesinin, özelleştirilmesinin önü açılabilir. İkinci tehlike bu model kıdem tazminatının ortadan kaldırılması ve bireysel sigorta primine dönüşmesine yol açabilir. Çünkü bu sistem için öngörülen sigorta primlerinin kıdem tazminatı ile takas edilmesi planlanıyor” dedi.

YENİ SİSTEMİN AYRINTILARI

Cumhuriyet TV’den Beste Çelik’e konuşan SGK Uzmanı Ali Tezel, sistemin ayrıntılarını şöyle anlattı:

- Tamamlayıcı emekli sisteminin iki bölümü var. Şu anki bireysel emeklilik sistemi bir emeklilik değil yatırım sistemi. Şimdi, SSK, Bağ-Kur gibi ‘Al sana maaş, ölünceye kadar ayda şu kadar para’ diye bir sistem yok.

- Orta Vadeli Program’da 2024 yılı içinde bireysel emeklilik sistemine benzer bir şekilde kıdem tazminatı fonu oluşturacaklar, parayı da oradan alacağız ama 60 yaşında. Şu anki gibi bir iş yerinde bir yılı doldurunca kıdem tazminatını alırken o sistemde alamayacaksın.

- 60 yaşına gelip sosyal güvenlik sisteminden emekli olunca alacaksın. 60 yaşına gelmemişsen, bir ev, araba alacaksan, evleneceksen fonda biriken paranın yarısını bir defaya mahsus olmak üzere alma hakkın var, geri kalan yarısını da 60 yaşına gelip sosyal güvenlik sisteminden emekli olunca alabileceksin.

- Para fonda olduğu için iş değişikliği olsa bile her iş veren oraya çalıştırdığı her ay için yüzde 8.33 oranında prim ödeyecek ama iş değiştirsen bile emeklilik yaşın gelmeden orada biriken kıdemlerini alamayacaksın.

- Sistemden çıkış şartları iş değiştirmek ve emekli olmak ama sistemden çıkınca para alamıyorsun. Şu anki sistemdeyse işten çıkınca para alabiliyorsun. İstifa edilirse de kıdem tazminatı fonuna para ödenmeye devam edilecek.

- İşveren her ay çalışanın maaşından keserek fona para yatırmak ve devlet de ona katkı sağlamak zorunda. Burada amaç, devletin bütçe açığını kapatmak.

(İŞÇİ SENDİKA SERVİSİ)