12 Eylül Darbesi’nin kolektif belleği: ‘Geçmiş Bugündür’ sergisi açılıyor

Tarihsel Adalet İçin Bellek Müzesi organizatörlüğünde, 12 Eylül 1980 Askeri Darbe’nin 43’üncü yıldönümünde “Geçmiş Bugündür” sergisi açılacak. Sergide, 1960-1991 arası döneme odaklanılıyor. 12 Eylül Darbesi’ne ilişkin bugüne kadar yapılmış en kapsamlı olan sergi, 12 Eylül-8 Kasım tarihleri arasında Tütün Deposu’nda Pazar ve Pazartesi dışındaki günlerde 11.00-19.00 saatleri arasında ziyarete açık olacak.

Serginin konsept ve küratörlüğünü Aylin Tekiner, Eylem Delikanlı ve Sevim Sancaktar; tasarımını Karşılaşmalar’dan Sevim Sancaktar; serginin yürütücülüğünü ise Research Institute on Turkey ile Demokrasi ve Bellek Araştırmaları Derneği üstlendi.

KOLEKSİYONLAR VE ARŞİV

Serginin kapsamını, Tarihsel Adalet İçin Bellek Müzesi’nin dijital alandan taşıdığı koleksiyonlar ile arşivden parçalar ve içerikler oluşturuyor. 1960-1991 arası döneme odaklanan ve 12 Eylül’den doğrudan etkilenmiş öznelerin kolektif katkılarıyla kurgulanan sergi, Bellek Müzesi koleksiyonları ile etkileşim içinde kolektif veya bireysel olarak üretilmiş sanat eserlerini, yazar, gazeteci ve araştırmacıların çalışmalarını da bir araya getiriyor.

43 YILLIK ADALET MÜCADELESİ

Darbe sürecinde insanlığa karşı işlenen suçların kaydını tutarak hak ihlallerini görünür kılmayı amaçlayan Tarihsel Adalet İçin Bellek Müzesi’nin sergiye dair yaptığı açıklamada, şu ifadelere yer verildi: “12 Eylül’den bugüne 43 yıldır devam eden adalet mücadelesi ve geçmişle yüzleşme pratiklerine ‘Sözlü tarih’, ‘Dava dosyaları’ , ‘Bellek nesneleri’ ve ‘Adalet arayışı’ koleksiyonlarını kapsayan bir insan hakları arşiviyle ışık tutuyor. Koleksiyonlarda; devrimci mücadelenin yükselişinden öğrenci hareketlerine, sendikal örgütlenmeden kadınların siyasi mücadelesine ve anti-faşist direnişe kadar birçok tanıklığın yanında darbenin kolektif belleği, askerî rejim ve hukuk sistemi, insan hakları ihlalleri, adalet mücadelesi, uluslararası dayanışma, cezasızlık, yüzleşme ve hesap sorma pratiklerine dair bilgiler de yer alıyor.

BELLEK MÜZESİ’NİN KOLEKSİYONLARI  

Bellek Müzesi’nin daimi koleksiyonlarında, 235 dijital, 93 fiziki dava dosyası, binlerce sayfalık hukuki belge, 35 ayrı bağışçıdan edinilen 40 bin bellek nesnesi, 300 saati aşan 120 sözlü tarih kaydı, 518 fiziki belge, 65 gazete ve 150 kitap bulunuyor. Bellek Müzesi, çeşitli kurum, insan hakları örgütleri, hak savunucuları, hukukçular, tanıklar, akademisyenler ve yazarların katkılarıyla aşağıdan yukarıya bir tarih anlatımı, açık ve erişilebilir arşivler ve 12 Eylül’ün muhataplarının aktif katılımıyla yaratılacak dinamik bir süreci inşa etmeyi hedefliyor.”

 Serginin yanı sıra eşzamanlı olarak paneller de düzenlenecek. İlki 14 Eylül’de başlayacak olan panellerin programı ise şöyle:

14 EYLÜL

12 Eyül Darbesi’nin Tarilsel ve Toplumsal Anlamı  

Doç. Dr. İsmet Akça

Saat: 19.00-20.30

Adres: Metro Han, Şahkulu Çukur, Erkanı Harp Sokak, No: 2, Beyoğlu, İstanbul

 19 EYLÜL

Roza Erdem, Evvel Zamanla Tanışmak / Otobiyografik Anlatı

 Saat: 19.00-21.30

Adres: Metro Han, Şahkulu Çukur, Erkanı Harp Sokak, No: 2, Beyoğlu, İstanbul

 23 EYLÜL

Dr. Yeşim Yaprak Yıldız, Türkiye’de Epistemik Yozlaşma ve Devlet Şiddetinde Toplumsal Suç Ortaklığı

 Saat: 16.00-18.00

Adres: Metro Han, Şahkulu Çukur, Erkanı Harp Sokak, No: 2, Beyoğlu, İstanbul. (İstanbul/MA)