Umutlandıran mahkeme kararı: Deştin'deki çimento fabrikasının ÇED raporu iptal edildi
Muğla’da çimento fabrikasına karşı Deştin halkının mücadelesi sonuç verdi. Muğla 2. İdare Mahkemesi, fabrikaya verilen “ÇED Olumlu” kararını iptal etti.
Fotoğraf: Övgü Yıldız/Evrensel
Özer AKDEMİR
Muğla'nın Bayır Beldesi Deştin köyü yakınlarında kurulması planlanan Muğla Çimento Sanayi ve Ticaret A.Ş.'ye ait Entegre Çimento Fabrikası ve Hammadde Ocakları Projesine dair Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın verdiği ÇED olumlu kararı mahkeme tarafından iptal edildi.
Projeye 2004 tarihinde verilen ilk ÇED olumlu raporu da Muğla 1.İdare Mahkemesi’nce 2008 yılında iptal edilmişti. Şimdiye kadar binlerce ağaç kesilerek tesislerin büyük bölümünün tamamlandığı projenin ÇED raporunun iptali faaliyeti durduracak mı? Başta aylardır projeye karşı direnen köylüler olmak üzere herkesin kafasındaki soru bu?
ZEYTİN YASASI YİNE İPTAL GEREKÇESİ OLDU
Proje için verilen ÇED olumlu kararına Akdeniz Yeşilleri Derneği’nin yanı sıra bir grup yurttaş dava açmıştı. Açılan davaya Deştin Köylüleri, Türkiye Ormancılar Derneği, TMMOB Mimarlar Odası, Muğla Büyükşehir Belediyesi gibi kurumlar da müdahil olmuştu. Davaya bakan Muğla 2. İdare Mahkemesi dava sürecinde yapılan bilirkişi keşfi raporunu ve ek bilirkişi raporunu kararına dayanak yaptı.
Mahkeme heyeti iki kişi raporuna şirket ve bakanlık tarafından yapılan itirazları yerinde görmedi. Entegre çimento fabrikasının yakınlarında çok sayıda zeytinlik olduğu ve zeytinliklerin yanında bu türden toz çıkaran işletmelerin kurulmasının Zeytincilik Yasası'na aykırı olduğunu kararında belirten mahkeme heyeti, ayrıca çimento fabrikasına ham madde sağlamak için çevrede kurulacak olan 13 taş ocağının çıkaracağı tozlarla yöreye çok ciddi zarar vereceği belirtti çimento fabrikasının ormanın içinde olduğu ve orman yangınlarını 1 derece duyarlı bir bölgede bulunduğunu belirtti.
Mahkeme heyeti projede orman yangınlarına karşı yeterli önlemin alınmadığının altını çizdi. Mahkemeye ayrıca çimento fabrikası çalışma sonrası yakınlardaki Kazan Göleti’nin de olumsuz etkileyeceğini belirtti. Mahkeme kararını oybirliği ile aldı.
Köylülerin avukatı Nuray Şahbudak, Evrensel’e verdiği görüşte şunları belirtti:
“Öncelikle iptal kararı içeriği itibarıyla kararda da özetlendiği gibi fabrikanın yer seçimine ilişkin yanlış verilen ÇED olumlu kararını iptal etmiştir. ÇED olumlu kararı esastan incelenerek iptal kararı verilmiştir.
Bu karar öncelikle Menteşe Belediye Başkanlığının başvurudan itibaren yaklaşık 15 günde yangından mal kaçırırcasına verdiği yapı ruhsatının iptalini sağlayacaktır.
Ardından aynı ÇED’e dayalı onaylanan imar planları iptali süreci devam edecektir.
Fabrikanın geldiği aşama, yargısal sürece rağmen imalata devam eden yatırımcının aldığı risktir. Risk almış ise elbet sonuçlarına kendisi katlanacaktır. Deştin halkı 2006 yılından bu yana sürdürdüğü haklı ve hukuki dayanağı olan mücadelesini kazanmıştır. Kazanan yaşamdır, kazanan hukuktur. Dolayısıyla burada dosya kapsamında yer alan kurum görüşleri dikkate alındığında, yatırımcı firma Muğla Çimento A.Ş.’nin yeni bir ÇED süreci başlattığında ÇED olumlu kararı alma ihtimali de yoktur.
7751 dönem orman alanını yok edecek bir proje için bundan sonra ‘önlemler silsilesi ile faaliyet sürdürülebilir’ yönünde alınabilecek bir ÇED olumlu kararı olmayacaktır.
Adaletin değirmeni geç öğütür ama ince öğütür.” (HABER MERKEZİ)