Tüm yasaklara rağmen Evrim Konferansı var olacak!

Gözde TOPUZ

Buse İrem SOLAK

ODTÜ

Yıllardır dergimizde, yaşadığı baskıları ve bu baskılara rağmen ortaya çıkarılan Aykut Kence Evrim Konferansı’nı anlatıyoruz. Bu sene de AKEK yeniden bir yasak ile karşılaştı. Konferansın yapılmasına 3 ay kalmasına rağmen, ODTÜ Kültür ve Kongre Merkezi’nde (KKM) konferans için alınan randevu rektörlük tarafından iptal edildi. İptalin sebebi ise KKM’de yapılacak olan tadilat olarak bahane edildi.

Şimdi beraber AKEK’in ne olduğunu, karşılaştığı yasakları inceleyelim.

AKEK NEDİR, NE İÇİN DÜZENLENİYOR?

Aykut Kence Evrim Konferansı (AKEK) 17 yıldır her sene düzenli olarak ODTÜ Biyoloji ve Genetik Topluluğu (BİYOGEN) tarafından düzenlenen bir konferanstır. Daha önce ‘Uluslararası Evrim Konferansı” adıyla bilenen konferans, Türkiye’de evrimsel biyoloji alanında çalışmalar yürüten, Türkiye’deki evrim karşıtlığı ile yıllarca mücadele eden, bilimi ve evrimi en geniş kitlelere anlatmayı amaçlayan ve bu amaca hayatını adamış Aykut Kence tarafından ODTÜ’deki öğrencileri ile beraber düzenlemeye başlandı. Kence’nin vefatının ardından konferansa Kence’nin adı verildi. AKEK’in nihai hedefi Türkiye’deki evrim karşıtlığına karşı mücadele etmek ve evrimi en geniş kitleler ile tartışmaktır. AKEK ekibi ise hiçbir kâr amacı gütmeyen gönüllü öğrencilerden oluşur ve bu ekip yaklaşık bir yıl süren kolektif bir çalışma ile konferans sırasında sunumlar dışında primat evrimini ve jeolojik devirleri anlatan stantlar kurar.

YILLAR İÇİNDE AKEK FARKLI YASAKLAR İLE KARŞILAŞTI

AKEK, amaçladığı düşünce yüzünden yıllardır iktidarın baskısı ve yasakları altında kalıyor. 2019 yılında ODTÜ Rektörlüğü tadilat yapımını sebep göstererek KKM randevusunu iptal etmişti. Bunun üzerine ODTÜ’nün resmi bir topluluğu olan BİYOGEN kendi okulunda etkinliğini düzenleyemeyip etkinliği Ankara’da bir düğün salonunda yapmak zorunda kalmıştı. 13. AKEK’in olduğu günlerde ise KKM de tadilat yapılmadığı Recep Tayyip Erdoğan’ın konuşma yapmak için ODTÜ’ye geldiği AKEK randevusunun bu yüzden iptal edildiği ortaya çıkmıştı.

Geçtiğimiz ocak ayında ise ODTÜ Rektörlüğü’nün topluluk etkinliklerini 45 günlük ‘askıya’ alması ile Aykut Kence Evrim Konferansı rektörlük tarafından tekrardan yasaklanmıştı. Daha sonrasında BİYOGEN Hacettepe Üniversitesi Beytepe kampüsündeki kongre merkezini rezerve etmişti. Ancak Hacettepe rektörlüğünden gelen haber sonucu konferanslarının bir gerekçe belirtilmeden iptal edildiğini öğrenmişlerdi. Bu sebeplerle her sene şubat ayında yapılan konferans bu sene aralık ayına kadar ertelenmişti.

EVRİM KONFERANSI BİR MÜCADELE ÖYKÜSÜ

Ve tekrardan geçtiğimiz hafta, 17. AKEK için alınan randevu iptal edildi. Öğrencilerin kendi okullarında etkinlik yapmaları bu iptaller ile yasaklanıyor. Öğrenciler, bulundukları alanda, kendi okullarında istedikleri etkinlikleri yapamıyor. AKEK, binlerce katılımcısı olmasına rağmen yılladır bilimi kitlelere ücretsiz veya mümkün olan en ucuz biçimde ulaştırmaya çalışıyor. Ancak ODTÜ’de okulun içindeki KKM’de etkinlik yapılmasına izin verildiğinde dahi etkinlik için bile öğrencilerden ücret alınıyor. Bu ücretin enflasyon ile artması da öğrencilerin AKEK’i gerçekleştirmesini her geçen yıl daha da zorlaştırıyor. AKEK’in sahip olduğu bütçe yalnızca katılımcı biletlerinden ve destekçilerden sağlanıyor. Sağlanan bütçe de her sene ucu ucuna konferansın çıkmasına yetiyor.

AKEK’in 17 senelik hikayesi kendi başına yasaklara karşı bir mücadeleyle var oluş hikayesi. Bilim üretiminin, topluluk etkinliklerinin; nefes aldığımız, kendimizi yeniden ürettiğimiz, kendi istediğimiz dünyayı kurmak için çabaladığımız her anın yasaklanmaya çalışıldığı bu yıllarda AKEK hala var! Mücadelemiz; kendi alanlarımızı ve istediğimiz hayatı korumak, aynı zamanda daha fazlasını, hak ettiğimiz her şeyi almak için sürdükçe de var olmaya devam edecek. Çünkü tüm evrim karşıtlığına rağmen, tehditlere, nefretlere, bütçesizliğe, baskılara, yasaklara rağmen; bilim üreten ve anlatan, kendi hayatı ve istekleri için uğraşan öğrenciler hala var.

NEDEN BU BASKILAR, YASAKLAR?

Yıllardır karşılaşılan bu yasaklara rağmen öğrenciler ve tüm destekçiler ile var olan AKEK neden bu kadar baskılanıyor peki?

Bu durumu birkaç farklı noktadan incelemek gerek. Öncelikle AKEK bir topluluk etkinliği. Dergimizde de defalarca anlatıldığı üzere yalnızca ODTÜ’de değil birçok farklı üniversitede toplulukların etkinlikleri yasaklanıyor, gerekli bütçe verilmiyor, farklı baskılar ve bürokratik engeller ile karşılaşılıyor. Topluluklar bugün öğrencilerin kendi ilgileri ve istekleri doğrultusunda birleştikleri, beraber kolektif işler çıkardıkları alanları oluşturuyor. Bu alanlar aynı zamanda öğrenciler için kendi sorunlarını tartışabilecekleri, bu sorunları çözmek üzere bir araya gelebilecekleri yerler.

EVRİM YASAKLARININ TEK BİR SEBEBİ YOK

Bununla beraber Türkiye’de ve dünyada özellikle son yıllarda evrim tartışmaları yasaklanıyor veya saptırılıyor. Evrim karşıtlığı giderek artıyor. Türkiye’de örgütlenen siyasal islam, liselerde evrimin müfredattan kaldırılması, evrim tartışmaların çeşitli yollarla yasaklanmasını önümüze getirmişti. Ancak evrim ne yalnızca Türkiye’de yasaklanıyor ne de tek yasaklanma sebebi İslamcılık olarak ortaya çıkıyor. Evrim doğayı ve değişimi anlamamızın, diyalektik materyalizmi kavramımızın en güncel ve anlaşılır yanını oluşturuyor. Evrimi öğrenmek ve öğretmek, diyalektiği ve dünyayı kavratmaya yardımcı oluyor.

YASAKLAR BİZLERİ DURDURAMAYACAK

Yukarıda da bahsetmiştik. Bu yasaklara rağmen AKEK hala var olacak! Yıllardır, öğrencilerin birlikteliği ve mücadelesi ile kazandıklarımızı kaybetmeyecek; tüm haklarımızı öğrendiğimiz mücadele ile geliştireceğiz. Mücadelenin kazandırdığı, ODTÜ’den farklı üniversitelere öğrencilerin kazanımları ile kanıtlanıyor. Bugün mücadelemizi büyütmek, yasakların ve baskıların karşısında sinmemek, tersine daha gür daha yüksek seslerle “BURADAYIZ” demek tek seçeneğimiz olarak karşımızda. Ve bizler buradayken, AKEK de, evrim tartışmaları da, topluluk etkinliklerimiz de bizimle burada olacaklar.