ABD'de üç fabrikada binlerce otomotiv işçisi uyarı grevine çıktı

ABD’de General Motors, Ford, Stellantis Jeep fabrikasında Birleşik Otomotiv İşçileri Sendikası (UAW) üyesi 12 bin 700 işçi toplu sözleşme görüşmelerinin tıkanması sonucu uyarı grevi yaptı. Yıllar sonra ilk kez eş zamanlı grev yapan üç büyük fabrikada çalışan işçilerin üyesi olduğu sendika, "Son 40 yıldır sermaye sınıfı her şeyi alıyor ve geri kalan herkesi artıklar için savaşmaya bırakıyor. Sorun biz değiliz. Sorun şirketlerin açgözlülüğüdür” dedi.

Amerika Birleşik Devletleri’nde, temmuz ayından beri görüşmeleri süren ve 146 bin işçiyi kapsayan; Birleşik Otomotiv İşçileri Sendikası (UAW) ile otomotiv patronları arasında yapılacak olan toplu sözleşme süreci tıkandı. İşçiler adına masaya oturan UAW, yüzde 40 zam talep ederken bazı sosyal haklar için de maddeler sıraladı. UAW’nin temel taleplerinden biri kademeli ücret sisteminin kaldırılması. Bu sistem, yeni işe alınanların kıdemli işçilerle aynı ücreti alabilmeleri için 8 yıl boyunca işte kalmalarını şart koşuyor ve ücretler arasında da büyük uçurum yaratıyor. İşçiler, geçici olarak adlandırılan ancak uzun yıllardır çalışan işçilerin kalıcı işçi olmasını, kıdemli çalışanların en yüksek ücrete ulaşması için çalışması gereken sürenin 8 seneden 90 güne düşürülmesini istiyor. Patronlar ise masaya en yüksek yüzde 20 zam ile otururken, kıdemli çalışan olması için gereken süreyi 8 seneden 4 seneye düşürmeyi teklif etti. Şirketler ayrıca 4 yıl için de yüzde 17.5 ila yüzde 20 arasında değişen zam artışları önerdi ancak sendikanın iş güvencesi önerileri konusunda herhangi bir adım atmadı.

Bunun üzerine fabrikalar arasında Missouri’de bir General Motors montaj tesisi; Michigan’da bir Ford fabrikası; ve Ohio’da bir Stellantis Jeep fabrikası, Ford fabrikasında yalnızca montaj ve boya atölyesi çalışanları iş bıraktı.

September 15, 2023

September 15, 2023

"SERMAYE SINIFI HER ŞEYİ ALIYOR"

UAW Başkanı Shawn Fain, sendikanın şirket çapında daha büyük grevleri şimdilik ertelediğini, ancak sözleşmeler üzerinde anlaşmaya varılmaması halinde tüm seçeneklerin masada olduğunu söyledi. Toplu sözleşme görüşmelerinin anlaşmazlıkla sonuçlandığını perşembe gecesi Facebook canlı yayınında duyuran Fain, “Tarihimizde ilk kez üç büyüklerin üçünde de greve gideceğiz. Son 40 yıldır sermaye sınıfı her şeyi alıyor ve geri kalan herkesi artıklar için savaşmaya bırakıyor. Sorun biz değiliz. Sorun şirketlerin açgözlülüğüdür” diye konuştu.

Şimdilik bu, grevin 13 binden az işçiyi kapsadığı, bunun da üyelerin yüzde 9’undan azını oluşturduğu ifade edilirken, "Davamız haklı, dünya bizi izliyor” diyen Fain, sendikada önceki yöntemlerinden farklı olarak, üç otomobil üreticisinin tamamıyla aynı anda pazarlık yapmayı da şart koştuklarını dile getirdi. Daha önce UAW, anlaşma yapmak için bir otomobil üreticisini seçip, anlaşmaya varıncaya kadar eylemlerini o şirket üzerinde yoğunlaştırmıştı ve ardından “büyük üç üye”den diğer ikisini aşağı yukarı bu anlaşmaya uymaya zorlamıştı.

"ŞİRKETLER KÂRLARINI 4 YILDA YÜZDE 65 ARTIRDI"

Fain, önceki UAW liderlerinin tutumunun 150 bin üye işçiye fayda sağlamadığını söylerken 2008 mali krizinden beri UAW’ın, otomobil şirketlerinin yeniden ayağa kalkmasına yardımcı olmak için büyük tavizler verdiğini söyledi. İşçilerin bu tavizlerin etkilerini bugün hâlâ hissettiğini vurgulayan Fain, bu yılki mücadelenin temel dinamiğinin bu hatalardan çıkarılan dersler olduğunu belirtti.

Üç büyük otomobil üreticisinin, “parça kıtlığı” gibi gerekçelerle araba fiyatlarını artırdığını, bu sebeple şirketlerin kâr marjlarını şişirdiği pandemi sırasında kârlarının arttığını aktaran Fain, “Şirketler kârlarını dört yılda yüzde 65 artırdı. Buna karşılık işçilerin maaşı aynı zaman diliminde sadece yüzde 6 arttı” dedi.

İŞÇİLER GREVDE, NAKLİYECİLER DESTEKTE

Bir Ford işçisi kadın sürece dair, “Biz bu fabrikada çalışıyoruz. CEO’ların aldığı paranın bir kısmını bize verin! Paramızın bile yetmeyeceği bir araba yapıyoruz...” diyerek patronlara tepki gösterirken, montaj hattı işçisi ve grev gözcüsü Auston Gore, “Şirket, çalışanlarını önemsediği izlenimini vererek bize büyük bir aile olduğumuzu söylüyor. Bu arada, eğer süresi dolmuş bir sözleşmeyle çalışıyorsak, amirler etrafta dolaşıp en ufak şeyler için bizi uyarıyor. Korunmasız bir av gibi hissediyoruz” dedi.

Brandon Szcesniak adlı bir işçi de 21 yaşında ve liseyi bitirdiğinden beri fabrikada çalışıyor. Saatte 19.10 dolar kazanıyor. Bir aile sahibi olmak istiyor ama en yüksek maaşı alması 8 yıl sürdüğü için neredeyse 30 yaşında bu planını gerçekleştirebileceğini söylüyor. Greve dair, “İnsanlar öfkeli. Ford almamızı istiyorlar ama bu maaşla nasıl Ford alabiliriz?​” dedi.

İşçiler, sendikanın 825 milyon dolarlık grev fonundan haftalık 500 dolar alacaklar. Sendika ayrıca işçilerin sağlık sigortası primlerini de ödeyeceğini açıkladı.

Bu üç büyük şirkete araç teslim eden Teamster nakliyecileri de greve destek veriyor. Grev sırasında bayilere teslimat yapmayı reddedeceklerine söz veren nakliyeciler, “UAW işçilerini ve sendikanın tutumunu yüzde 100 destekliyoruz. Teamster’larımız grev çizgilerini geçmeyecek" dedi.

ABD EKONOMİSİNİ SALLAYACAK BİR GREV OLABİLİR

Öte yandan grev süresi için UAW 825 milyon dolarlık bir grev fonu oluşturduklarını belirtti. Cox Automotive verilerine göre Stellantis’in stoklarında 90 günden fazla yetecek Jeep stoku bulunuyor ve fazla mesailer ile SUV ve kamyon üretimi de devam ediyor. Ancak Stellantis’in Toledo’daki Jeep fabrikasında bir hafta sürecek bir grev, şirketin mali raporlarındaki verilere göre şirketi 380 milyon dolardan fazla zarara uğratabilir. Tahminler, ‘uyarı’ niteliğindeki grevin ardından uzlaşma sağlanmazsa sektörde daha büyük bir grevin fitilinin ateşlenebileceği yönünde.

UAW Başkanı Fain, otomobil üreticilerinden gelen ‘taleplerin çok pahalıya mal olacağı’ yönündeki iddiaları da reddederek, şirketlerin hisse geri alımları ve yönetici maaşları için milyarlarca dolar harcadığını söyledi. Deutsche Bank’ın tahminlerine göre, tam kapsamlı bir grev, etkilenen her bir otomobil üreticisinin haftalık kazançlarına yaklaşık 400 ila 500 milyon dolar zarar verecek.

Uzun süreli bir grev ABD ekonomisi için potansiyel bir tehdit oluşturuyor. Yaklaşık 150 bin UAW üyesinin tamamının altı hafta boyunca grev yapacağı bir senaryoda, bunun ekonomi üzerindeki etkisi dördüncü çeyrek GSYİH’sında tahmini olarak yüzde 0.2’lik bir düşüşe tekabül edecek. (İŞÇİ SENDİKA SERVİSİ)