İsviçre’de binlerce emekçi daha yüksek ücretler için yürüdü

Metin ALAN
Bern

İsviçre’nin dört bir yanından gelen yaklaşık 20 bin kişi, daha yüksek ücret ve emekli maaşı talebiyle Bern’de düzenlenen gösteriye katıldı. İsviçre Sendikalar Birliği’ni (USS/SGB) ve Travail.Suisse çatı örgütünü oluşturan sendikaların yanı sıra Sosyalist Parti (SP), Yeşiller ve Kiracılar Birliğinden (ASLOCA) oluşan geniş bir ittifakın organize ettiği gösteride, “bu mitingin sadece bir başlangıç olduğu, sektörlerdeki ücret müzakerelerinde, prim yükü ve emekli maaşlarıyla ilgili yaklaşan referandum ile mücadelelerin devam edeceği” vurgusu yapıldı.

Eyleme katılanlar kortejler halinde şehir merkezinden geçerek Bundesplatz ana meydanına doğru yürüyüş yaptılar. Taşınan çok sayıda pankarttan bazılarında “Her şey pahalanıyor-ücretler ve emekli maaşları düşüyor!”, “Artan kârlar, düşen ücretler? Bize rağmen değil!” sloganları yazıyordu. Bundesplatz ana meydanında İsviçre Sendikalar Federasyonu Başkanı Pierre-Yves Maillard, sonbahar ücret müzakereleri için, “Çalışanların gelirleri 2023 yılında da üst üste üçüncü kez düşmüştür. Ücretlerin dördüncü kez düşmesi engellenmelidir” diyerek mücadele çağrısı yaptı.

İsviçre genelinde artan sağlık sigortası primleri, enerji maliyetleri ve kiralar, çalışanlar ve emeklileri giderek daha az gelirle geçinmek zorunda bırakıyor. Satın alma güçlerindeki düşüş, enflasyon ve işverenlerin bunu ücret artışlarıyla dengelemeyi reddetmesi nedeniyle daha da şiddetleniyor. Hayat giderek pahalılaşıyor, ücretler ve emekli maaşları değer kaybediyor. Hayat pahalılığı katlanılması zor bir hale ulaştı. Buna kiralarda, sağlık sigortası primlerinde ve elektrik fiyatlarında planlanan ya da halihazırda açıklanan artışlar da eklendiğinde, gelirlerin de en az bu oranlarda artırılması gerekiyor.

Yapılan açıklamalarda “Sağlık sigortası prim yükü dayanılmaz hale gelmiştir. Bu nedenle, zenginlerin ve yüksek gelirlilerin vergilerini düşürmek yerine, alt ve orta gelir gruplarını rahatlatmak için prim indirimleri hızla artırılmalıdır. Kiralardaki patlama da olası artışlar sınırlandırılarak durdurulmalıdır. Elektrik piyasasında büyük şirketlerin milyarlarca dolarlık kârları yerine, risklerin sürekli olarak fiyat artışlarıyla tüketicilere yansıtılmasına karşı önlemler alınmalıdır” denildi.

İşçi sendikaları ücretlerdeki kayıpların ne pahasına olursa olsun önlenmesi gerektiğinin ve sonbaharda yapılacak sendikal eylemler açısından yapılan gösterinin bir başlangıç noktası oluşturduğunun altını çizdiler. İşçi sendikalarının temsilcileri yaptıkları konuşmalarda “Enflasyonun telafisi şimdi garanti edilemiyorsa, ne zaman garanti edilecek?​” diye sorarak “İşsizlik en düşük seviyedeyken (yüzde 2), kârlar ve kâr payları en yüksek seviyededir. Böyle bir durumda, ücretler artan fiyat seviyelerine ayak uydurmak zorundadır. Ücretlerin yükselme zamanı gelmiştir” dediler.

SENDİKALARIN TALEPLERİ

Gösteriyi organize eden örgütlerin yayınladığı ortak bildiride şunlar dile getirildi:

1. “Ücret müzakerelerinde, prim, kira, elektrik ve diğer tüm fiyatlardaki artışların ötesine geçen gerçek artışlara ihtiyacımız var. Yeni işe başlayan kalifiye işçiler ayda en az 5 bin İsviçre Frangı kazanabilmelidir. Halihazırda çalışanlar verimlilik artışlarından paylarını almalıdır. Zengin İsviçre’de herkesin geçinmesine yetecek kadar para var”
2. “Enflasyon, kiralardaki ve primlerdeki artışlar, emeklilerin 2024 yılı sonuna kadar tam olarak bir aylık emekli maaşına eşdeğer bir miktarı kaybedecekleri anlamına gelecektir. 13. AVS/AHV emekli aylığı bu kaybı telafi edebilir. BVG emekli maaşları enflasyona göre ayarlanmamaktadır. Bu nedenle, çalışan insanların yüzde 90’ı için AVS/AHV emekli maaşlarının arttırılması gerekiyor”
3. “Kiralardaki var olan artış ve olası artışlar kontrol altına alınarak durdurulmalıdır. Elektrik piyasasında da reforma ihtiyaç vardır. Bir yandan büyük şirketler milyarlarca dolar kâr ederken, diğer yandan risklerin fiyat artışları yoluyla tüketicilere yansıtılması uygulamasına son verilmelidir.”